Makale, asgari ücretlilerin ve emeklilerin karşı karşıya olduğu ekonomik zorlukları ve yüksek enflasyonun etkilerini ele almaktadır. Özellikle Kasım ayı enflasyon rakamlarının yüzde 0.87 olarak açıklanması, bu kesimler üzerinde hayal kırıklığı yaratmıştır; zira bu düşük oranın gerçeği yansıtmadığı ve ücret zamlarının beklentilerin altında kalacağı endişesi hâkimdir. Yazar, asgari ücretlilerin “sıfırı tüketmenin eşiğinde” olduğunu vurgulamakta ve geçinemediklerini, ancak düşük enflasyon rakamlarının bu durumu gizlemeye çalıştığını ima etmektedir. Metin, mevcut asgari ücretin (22.104 TL) yetersizliğini belirterek, yüzde 20 ila 30 arasında bir zam beklentisinin bile üzüntüyle karşılandığını aktarmaktadır.
Asgari ücretli kalabalıklarda, çıkmaz sokaklarda, onca yalnızlıklar arasında yapayalnız…Bakan yok gören yok, duyan yok, dinleyen yok, senin derdin ne diye koluna giren yok…
Hayatları kırık dökük…
Sene başında beri aynı maaşa talim eden asgari ücretli aralık ayını dört gözle bekledi…
Kolay mı?
Kış geçti, bahar geçti, yaz geçti, güz geçti yine geldi kış…
Görmediği zam, çekmediği gam keder kalmadı asgari ücretlinin…
Zamlar katmerlendi…Güncellemeler ne bitti ne tükendi…Güncellenmeyen bir onun maaşı kaldı. Asgari ücretlinin hayali aralık ayına takıldı…
Tutundukları ne kadar dal varsa kırıldı…Asgari ücretli çaresizlikten daldı gitti çok ama çok uzaklara…Enflasyon sıfır nokta seksen yedi…Asgari ücretli aylar öncesinde sıfırı tüketmenin eşiğine geldi. Bazılarına göre çoktan sıfırı tüketti, uzatmaları oynuyor. Bazılarına göre de aralık ayına kendini zar zor attı…
*****
Sıfırı tüketmek ne mi?
Elinde avucunda hiçbir şey kalmamak, neyi var neyi yok bitirmek, gücü kalmamak, artık dayanamaz bir hale düşmek…
Sıfır nokta seksen yedi rakamı, değil sıfır, sıfırın altına düşmüşlere, tükenmişlere, çalmadığı kapı kalmamışlara, dayanılması imkânsız noktalarda çırpınanlara ne yapacak?
Teselli mi edecek?
Aklını başından mı alacak?
Asgari ücretli, “Yaşadım mı öldüm mü anlayamadım” diyor, rakamlar sıfır nokta seksen yedi…
Ne bu?
Aslında enflasyon ucu ucuna kurtardı, değilse sıfıra inmişti falan mı?
Asgari ücretli de emekli de sıfırı tüketmiş, rakamlar enflasyonu alt ettik diye neredeyse halay çekecekler.
Oysa bu düşüşe sevinemeyenler asgari ücretliler ve emekliler…
Enflasyon sıfır nokta seksen yedi olur da…
Asgari ücretli küllerinden doğar mı? Kendine tutunacak yeni dallar bulur mu? Kendini toparlar, yüzünde güller açar mı?
Zor dostum zor demiş ya şair…
*****
Kasım ayı enflasyon rakamları açıklandı…
Sıfır nokta seksen yedi…
Enflasyon bile inanamadı, bıyık altından güldü, ben buralara kadar nasıl düştüm diyecekti diyemedi…
Rakamlar ezildi büzüldü, tek bir kelam edemedi.
“Yalan…yalan…vallahi yalan…” diyen o güzel şarkının aslında tam yeri…
Tam yeri de…
Neredeyse daha da düşük bir rakam olacaktı amma, falan kalemden, filan kalemden kurtardı da sıfır nokta seksen yedi oldu. Neredeyse sıfır enflasyon çıkacaktı gibi yaklaşımlardan da çok uzaklarda değiliz.
Ne demek sıfır nokta seksen yedi?
Enflasyon geçtiğimiz ay pılısını pırtısını toplayıp neredeyse gidiyordu gibi bir şey.
Demek ki kurtuluyorduk enflasyon denen o baş belasından…
İşin içinde “de…” var, “da…” var….
Var da var…
Bilmediğimiz bir şeyler var, sürekli yasak savar…
Her neyse…
Biz neden hissedemedik bu muhteşem düşüşü?
Niye cep delik cepken delik hallerdeyiz? Çaresiz dertlere düştüm, doktor bana bir çare dememiz neden?
*****
Madem bu kadar düştü enflasyon…
Bize de piyango vurur gibi vurmalıydı bir şeyler…
Kırmızı et düşseydi mesela…
Şöyle üç yüz lira civarına…
Hele İki yüz olsa pek güzel olurdu…
Beyaz et yüz lira filan…
Ardından üç liraya beş liraya kadar düşseydi patates soğan…
On liraya tamamı alınsaydı ne güzel olurdu, domates biber patlıcan…
Sonra sıra yağlara geleydi…
Çiçek yağ, zeytin yağ meselesi yüz küsura hallolsaydı.
Meyveler elli liraya üç dört çeşit alabilecek kadar ucuzlasaydı…
Madem enflasyon yüzde sıfır nokta seksen yedi…
Cümlemiz pek sevindik, mest olduk vallahi diyebilseydi…
*****
Lakin son bir veri daha var…
O veri de yine böyle aslanlar gibi sıfır nokta bilmem kaç çıkarsa…
Kim mi düşünsün?
Emekliler tabi…
Lakin her şey sırayla…Daha onlara gelmedi sıra…Sıfır nokta seksen yedi rakamı demek istiyor ki…
Sevgili asgari ücretli…
Bak enflasyon asgari çıktı…Neredeyse sıfıra yakın…Yanlış anlama sakın…Sen görmesen de bilmesen de hissetmesen de düşmeyen şey kalmadı. Ne bildin ne gördün, her şey ucuzladı.
Enflasyon tepetaklak geldi…Ucuzluktan yıkıldı marketler, çarşılar, pazarlar…
İğne atsanız yere düşmezdi, öyle bir ilgi ve alaka vardı.
Herkesi ucuzluk ve indirim ateşi sardı.
Bu ay da yılbaşı aşkına, yeni bir yıl aşkına yeni indirimler ve düşüşler olabilir.
Önce fiyatlar yükseltilip ondan sonra mı indirim yapılıyor.
Orası rakamların işi değil.
Enflasyon ne kadar düşmüş? Ayağı nereye takılmış? Nerede kaç sefer çakılmış?
Rakamlar buna bakar…Sonra toplar, çıkarır…Derki netice bu…İster inanırsınız ister inanmazsanız.
Olur mu, böyle de olmaz ki, nereden buluyorlar bu rakamları, rakam denen oyunbozan yine ne işler aşacak başımıza benzeri bir yığın laf…
*****
Sıfır nokta seksen yedi tespitinden sonra, asgari ücret ne olmalı diye tahminler ortaya dökülmeye başladı. Tahminlerle birlikte, tekliflerde bayağı ciddi…
Asgari ücretliye yüz de yüz zam yapsanız maaşı kırk dört bin lirayı buluyor.
Bu arada tahminler ve şu verilmeli bu verilmeli, şöyle olmalı böyle olmalı açıklamaları havalarda uçuşuyor.
Henüz aralık ayının başı, ne olur bilemiyoruz asgari ücretlinin maaşı?
Neydi asgari ücret?
Yirmi iki bin yüz dört lira…Ara zam yapılmadı…Biliyoruz dendi…Farkındayız dendi…Az daha sabır dendi…Geldik sıfır nokta seksen yediye…Otuz beş bin olmalı diyenler var…Kırk beş bin lira olsun diyenler var. Elliye kadar yaklaşan var.
Açlık ve yoksulluk sınırlarıyla asgari ücrete ciddiyet kazandırma mücadeleleri var.
Lakin kasım ayı rakamı sıfır nokta diye başlıyor.
Bu başlama görünen köy kılavuz istemez demeye mi geliyor diye düşünenler az değil…
Neredeyse memleketin temel ücreti asgari ücret oldu. Bunun farkına varılmaması ise hem üzücü hem de düşündürücü…
Bu para ile bu insanlar geçinemezler, geçinmeleri mümkün değil denilebilse mesele çözülecek.
Asgari ücretliler kendilerine yapılacak zammın yüzde 20-30 bandında olacağı tahmininde bulunuyorlar üzülerek…
*****
Koca bir yıl bekleyen insanlara tamda asgari ücret tespitlerinin yapılacağı ve nihayete erdirileceği ayda, enflasyonun sıfır nokta seksen yedi çıkması, bir yerde soğuk duş etkisi yaptı.
Sıfırı tüketmenin eşiğinde olan insanlar diyorlar ki…
Bu rakam adeta, fazla bir şey bekleme…
Hatta hiç ümitlenme…
Olmayacak beklentilere girme…
Demek gibi bir şey…
Sürprizler olmaz mı?
Elbette olur…
Hem de her türlü sürprize açık olmak lazım diyen asgari ücretli ve emeklilere kulak vermek lazım.
Çünkü, “Olmaz olmaz deme olmaz olmaz” diye de bir sözümüz var.
