Yunanlılar Sakarya savaşı sırasında İşcihisar’a yerleşmişler, Karaağaç, Doğanlar köylerindeki stratejik özelliği olan Kabaçkırar ve Dedesivrisi tepelerine mevzilenmişler. İşcihisarlılar evlerini terk ederek Seydiler, Konarı, Kırkinler gibi köylere göçmüşler. Başkomutanlık savaşının sonuna (bir yıl) kadar bu köylerde yaşamışlar.
Yunanlılar kendileri için stratejik önemi olan Dedesivrisi (Sivritepe) mevziinin düşmemesi için önceden etrafını tel örgülerle çevirmişler. Bir İngiliz Generali, “Türkler bu tel örgüleri geçebilirlerse Avrupa’yı da alsınlar” demiş, Türklerle alay etmiş. O gece 47. Alay’ın erleri sağdan-soldan sağladıkları paslı makaslarla telleri kesmişler, düşman birliklerini dağıtmışlar. Ne var ki, Yunanlıların tellere bağladıkları çıngıraklar teller kesilirken ses vermiş, düşmanın ateşleri sonunda 14 askerimiz şehit olmuş.
Topal Osman Ağa ve Alayı:
Bu gezi dolayısıyla öğrendim, Kurtuluş Savaşımızın kahramanlarından birisi de Giresunlu Topal Osman Ağa’dır. Topal Osman Balkan Savaşımızın gazilerindendir. Yerli Ermeni ve Rum çeteleriyle mücadele etmiş, Rusların Karadeniz Bölgesi’ni işgali üzerine Giresun’da oluşturduğu bir “Gönüllü Tabur”la Kazım Karabekir’in emrinde olmuş, Rusların Giresun’a girmesine engel olmuştur. Topal Osman milli mücadelemizin başlamasından sonuna kadar Atatürk’ün yanında yer almış; Erzurum ve Sivas kongreleri sürecinde, Atatürk’ün isteğiyle Atatürk’e muhafızlar vermiş, TBMM’nin korunmasını sağlamıştır.
Topal Osman bununla da kalmamış, tüm teçhizat ve iaşelerini üstlenerek tamamı Giresun ve çevresinden olmak üzere iki gönüllü (42. ve 47.) Alay oluşturmuş; 42. Alayın başına Giresun Askerlik Şubesi Başkanı Binbaşı H. Avni Alpaslan Bey’in komutasına vermiş, kendisi de 47. Alayın başına geçerek Kurtuluş Savaşı’na katılmıştır.
Sakarya Savaşı yapılırken ordumuzun sıkıştığı bir anda Atatürk yedekteki askerleri istemesi üzerine Topal Osman’ın iki alayı Sakarya Savaşına özel giysileri ve eğri bıçaklarıyla katılmış, düşmanı mevzilerinden atmıştır. Sakarya Savaşı’nda bu iki alayın kaybı yüzde 60 olup; 42. Alay’dan 84, 47. Alay’dan 285 kişi kalmıştır. (12.9.1921) TBMM Topal Osman Ağa’ya Yarbay rütbesi ve İstiklal Madalyası vermiştir.
26 Ağustos 1922 günü Doğanlar köyündeki çatışmayı Topal Osman yönetmiştir. Gece saat 2.30’da başlayan çatışma 36 saat sürmüştür. 38 kişilik gruptan 14’ü şehit olmuş, 24’ü kurtulmuştur.
Giresunlular Şehitliği:
Şehitlikteki askerlerimizin hepsinin Giresunlu olduğu ve şehitliğe yapılan harcamaların büyük oranda Giresunlular tarafından karşılandığı için şehitliğin adı Giresunlular Şehitliği olmuştur.
Yunanlıların ördüğü teli kesmeye 15 kişi görevlendirilmiştir. 15 erden 14’ü telleri keserken 15. asker Ahmet Halis Asal arkadaşlarına su getirmek için köye inmiş, o anda 14 erimiz şehit olmuş, Ahmet Halis Asal ölümden kurtulmuştur. Ahmet Halis Asal, Giresun Muharipler Birliği üyesi olarak 1964 yılında şehit arkadaşlarının mezarını ziyaret etmek için İşcehisar’a gitmiş, oraya bir şehitlik yaptırmayı düşünmüş; zamanın Giresun Belediye Başkanı ve Afyonkarahisar garnizon komutanlığının da desteklerini alarak 1967’de şehitliği yapılmasını sağlamıştır.
14 şehidimiz mezarlarına konurken Ahmet Halis Asal bir mezar da kendisi için hazırlatmış, ölünce arkadaşlarının yanına gömülmesini vasiyet etmiş, Giresun’da öldükten sonra bir manga askerle şehitliğe getirilip gömülmüştür.
Giresunlular Şehitliği Konya Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Müdürlüğü’nün 14.11.1988 gün ve 328 sayılı kararı ile 1. grup kültür varlığı olarak tescil edilmiştir.
Şehitlik daha sonra bakıma alınmış, 2000’li yıllardan itibaren özellikle İstanbul’da yaşayan Giresunluların ilgi ve destekleriyle çok güzel hale getirilmiştir. Şehitliğin çevrili olduğu bahçenin içinde Giresunlular halkevi, dışında WC ve Mescit bulunmaktadır, dinlenme alanları var. Şehitlik çok bakımlı, üç görevlisi var. Görevliler severek çalışıyorlar, ziyaretçilere yardımcı olmaktalar.
Cenazesini Giresun’dan buraya taşıttıran Ahmet Halis Asal hakkında da bir bilgi vereyim. Kendisi Rum asıllı imiş. Ama bu yurttaşımızın o zamanki Rumlar gibi Rumculuğu tutmamış; hep bizimle olmuş, Türk ve Türkiye düşmanı olmamış. Şehitlikteki görevlilerden birisinin anlattığına göre, ölünceye kadar her yıl Ağustos ayında oraya gelir, ağaçları sular, şehit arkadaşlarının mezarlarını silermiş. Yurttaş ve insan dediğin böyle olur.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk 19 Eylül 1924 günü Giresun’da bir gencin yaptığı konuşmanın ardından şöyle konuşur: “Ey Genç! Bütün memleketin gençliğine tercüman olan kıymetli sözlerinden son derece mutlu oldum. Gerçeğin göstergesi olan Giresun Gençliğini tebrik ederim. Afyonkarahisar ve Dumlupınar’da sizin uşaklar da vardı. Bundan dolayı rahat ve mutlu olabilirsin. Memleket bu sözleri söyleyen gençlikle gurur duyacaktır…”
Açıklama: Bu yazıyı Tümgeneral İzzet Koçak’ın hazırlattığı “Cumhuriyet’in Kazandırdığı Topraklar; Şehitliklerimiz, Anıtlarımız ve Müzelerimiz Broşürü” adındaki kitabından, İşcehisar Kaymakamlığı’nın sitesinden, Engin Serdar Demir’in “Afyon İşcehisar Giresunlular Şehitliği” başlıklı yazısından (iletiş[email protected]), Seyfullah Çiçek’in “Giresun Gönüllü Alayı Şehitliği” başlıklı incelemesinden özetledim.
Çalışlar Şehitliği:
Giresunlular şehitliğini ziyaretten sonra, şehitliğin 2-3 Km kadar Güneybatısında, adı Çalışlar şehitliği olan bir şehitliğimiz daha var. Orayı da ziyaret ettim.
Burada, Sakarya Savaşı’nın son günlerinde (1921) şehit olan 7 askerimiz yatıyor. Birisi Teğmen diğerleri er. Şehitlik 1910’da çok güzel yapılmış. Ne var ki, orada yatanların kahramanlıkları hakkında hiçbir bilgi yok. Asıl önemli olan, şehitlik bakımsız.
Şehitlik şehitliktir. Yapıldıysa bakılması, oradaki şehitlere de saygı duyulması gerekir. Çalışlar şehitliğinin bakımsızlığı beni çok rahatsız etti. Hemen yakınındaki şehitliğin bakımı çok güzel, buranın bakımı sıfır. İşcehisar ve Afyonkarahisar’ın belediye başkanları, kaymakam ve vali bu ayıbı kaldırmalılar. Bir başka husus da şudur: Orada şehit olan askerlerimiz ve oradaki çarpışmalarla ilgili olarak Genelkurmay’da mutlaka bilgi-belge vardır. Bu konuda bilgi bulamadım. O tarihi bilgi ve belgelerin kamuya sunulmasında yarar var.
Çalışlar şehitliğinin bakımsızlığını, oradaki şehitlere vefasızlık yapıldığını göstermek için çektiğim fotoğraflardan birisi koyuyorum. Tüm şehitlerimize saygılar.
Davamı var
