2012 yılında tarım sektörünün GSMH’dan aldığı pay 67 milyar dolar iken bu rakamın 2019 yılında 48 milyar dolara düştüğünü vurgulayan Kahveci, ancak aynı dönemde tarım sektörüne kullandırılan kredi miktarının 34 milyar liradan 128 milyar liraya çıktığını dile getirdi. Bu tablonun çiftçinin kullandığı kredilerle büyümediğini tam aksine küçüldüğünü gösterdiğini anlatan Kahveci, “Çiftçimiz, bankadan kredi kullanmazsa üretim yapamayacak duruma gelmiştir. Çiftçi kullandığı kredi ile büyümüyor tam aksine küçülerek borç yükü artıyor” dedi.
Türk bankacılık sektörünün, temmuz sonu itibarıyla tarım alanında faaliyet gösteren şirketlere verdiği kredi miktarı geçen yılın sonuna göre yaklaşık 14 milyar lira artarak, tarım sektörünün toplam kredi stoku 121 milyar 832 milyon liraya çıktı.
Bankaların tarım sektörüne kullandırdığı kredi miktarını değerlendiren tarım politikaları uzmanı ve Ziraat Mühendisi-Sosyolog Ergin Kahveci, rakamların ülke tarım ve çiftçisi açısından düşündürücü olduğunu ve “bir gerçeğin gerçeklikten kopuş” üzerinden açıklandığını kaydetti.
BÜYÜYEN KREDİ HACMİ SADECE BANKALARI SEVİNDİRİYOR
Bankalar ve finans kurumları açısından bakıldığında genel çerçeve olarak para saklama ve para satma işlevinin sonuçları açısından büyüyen kredi hacminin onlar açısından doğal ve sevindirici olmasının normal olduğunu ancak bu işlevinin sonuçlarının kullanıcılar açısından da olumlu sonuçlanmasının gerektiğini söyleyen Kahveci; gerek çiftçi gerekse de herhangi bir işletme için dış finansman yani kredi teminin ya büyümeye ya da yatırıma hizmet etmesini gerektiğini aksi taktirde sonucun borç yükü veya sürdürülemezlik olacağını belirtti.
ÇİFTÇİ ÜRETİMİNİ BORÇLANARAK YAPIYOR
Kahveci, finansman ihtiyacının çiftçinin ya yatırım yapıp büyümesi için ya da acil işletme kredisi olarak kullandırılmışsa bunun olumlu bir durum olduğunu ancak Türkiye’de tarım sektöründe kullandırılan kredilerde bunu söylemenin pek de mümkün olmadığının altını çizdi. Çiftçinin özkaynağı ile değil kullandığı kredi ile üretim yapar hale geldiğini kaydeden Kahveci, bunun da kaygı verici bir durum olduğunu bildirdi.
2020 yılında tarım sektörünün tamamı için kullandırılan nakdi kredinin 118 milyar lira, takipteki kredilerin 5,4 milyar lira, gayri nakdi kredi miktarının ise 4.7 milyar lira olduğunu ifade eden Kahveci, “tarım, avcılık ormancılık için toplam kredi miktarı 128 milyar lira görünüyor” dedi..
ÇİFTÇİ KÜÇÜLÜYOR AMA KULLANILAN KREDİ MİKTARI ARTIYOR
2012 yılında tarım sektörü GSMH’dan aldığı pay 67 milyar dolar iken bu rakamın 2019 yılında 48 milyar dolara düştüğünü vurgulayan Kahveci, ancak aynı dönemde tarım sektörüne kullandırılan kredi miktarının 34 milyar liradan 128 milyar liraya çıktığını dile getirdi. Bu tablonun çiftçinin kullandığı kredilerle büyümediğini tam aksine küçüldüğünü gösterdiğini anlatan Kahveci, “Çiftçimiz, bankadan kredi kullanmazsa üretim yapamayacak duruma gelmiştir. Yani çiftçimizin borç yükü her yıl artıyor. Bu sürdürülebilir bir durum değildir” dedi.
TARIM DESTEKLENİYOR ALGISI GERÇEKLİKTEN KOPUŞUN İFADESİ
Bankaların kullandırdığı kredi miktarının artmasının ‘tarımın desteklendiği’ şeklinde yorumlanmasının da tam bir gerçeklikten kopuş olduğunu ifade eden Kahveci, tarım sektörüne kullandırılan kredi miktarının artmasının bankalar açısından sevindirici bir durum olabileceğini ancak çiftçi açısından kaygı verici bir durum olduğunun altını çizdi.
ÇİFTÇİNİN HER ŞEYİ İPOTEKTE
Diğer yandan çiftçinin 128 milyar lira krediye karşılık yaklaşık 200-225 milyar liralık teminat gösterdiğini belirten Kahveci, yani 128 milyar lira krediye karşılık çiftçinin traktörü, arsası ve evinin bankalar tarafından ipotekli olduğunu kaydetti. Kahveci, takipteki krediler açısından ise bu rakamın 10 milyar TL’ nin üzerinde olduğunu ve acil olarak çiftçilerin bu sorununun çözülmesi gerektiğini söyledi.
KREDİLER ÇİFTÇİNİN GELİRİNİ ARTIRMIYOR
Takipteki kredi tutarının diğer sektörlere göre oransal olarak daha az olduğunu tahmin etmekle beraber, sürekli artmasının en sıkı borç ödeyici konumunda olan çiftçinin daha fazla miktarlarda takibe düşerek düştüğü motivasyon kaybının giderilmesinin her iki taraf açısından faydalı olacağını belirten Kahveci, bu durumun dahi çiftçilerin krediler ile kazançlarını artıramadığının bir göstergesi olduğunu vurguladı.
TARIMDANHABER
