Türkiye’de banka hesabı bulunan gerçek ve tüzel kişileri kapsayan düzenleme, yılbaşından itibaren finansal işlemlerde köklü değişiklikler getirecek. Günlük hayatın olağan akışı içinde yapılabilecek işlemler belirli sınırlar içinde tutulurken, yüksek tutarlı para hareketleri daha sıkı kurallara tabi olacak.
MASAK tarafından hazırlanan tebliğle birlikte, para transferleri yalnızca tutar üzerinden değil; amaç, kaynak ve belge boyutuyla da mercek altına alınacak.
NEDEN BÖYLE BİR DÜZENLEME YAPILDI?
Son dönemde art arda gelen kara para aklama, yasa dışı bahis ve terörün finansmanı operasyonları, finansal denetimlerin sıkılaştırılmasını gündeme getirdi. Kayıt dışı ekonomiyle daha etkin mücadele edilmesi ve suç gelirlerinin sistem dışına itilmesi amacıyla hazırlanan düzenleme, Türkiye’nin de üyesi olduğu Mali Eylem Görev Gücü’nün (FATF) tavsiyeleri doğrultusunda hayata geçiriliyor.
KİMLERİ KAPSIYOR?
Yeni uygulama, bankalarda hesabı bulunan tüm bireyleri ve şirketleri kapsıyor. Yetkililer, yasal ve şeffaf şekilde işlem yapan vatandaşların bu düzenlemeden olumsuz etkilenmeyeceğini vurgularken, yasa dışı faaliyetlerin ise daha kolay tespit edileceğine dikkat çekiyor.
BANKA HAVALE VE EFT’LERİNDE NE DEĞİŞECEK?
1 Ocak 2026’dan itibaren havale ve EFT işlemlerinde “ödeme”, “borç”, “para gönderimi” gibi genel ifadelerle işlem yapılması mümkün olmayacak. Bunun yerine, para transferinin amacı net şekilde seçilecek ya da açıklanacak.
Bankalar ve elektronik para kuruluşları, müşterilerine işlem sırasında seçim yapabilecekleri hazır başlıklar sunacak. Bu başlıklar arasında şunlar yer alacak:
Gayrimenkul alım ödemesi
Motorlu taşıt alım ödemesi
Borç verme / borç ödeme
Hediye, bağış veya yardım
Vergi, resim ve harç ödemesi
Tazminat veya sigorta ödemesi
Avukatlık, danışmanlık ve müşavirlik ödemeleri
Sağlık harcamaları
Kripto ve dijital varlık işlemleri
Şans oyunları ve bahis ödemeleri
Eğlence ve sosyal medya ödemeleri
Bu başlıklardan hiçbirine uymayan işlemler için “diğer” seçeneği işaretlenecek ve en az 20 karakterlik açıklama girilmesi zorunlu olacak.
YÜKSEK TUTARLAR SIKI TAKİPTE
MASAK, yalnızca açıklama ve işlem türleriyle yetinmeyecek. Yüksek tutarlı para transferleri ve nakit işlemler de yakından izlenecek. İşlem tutarı arttıkça, beyan ve belge yükümlülükleri de kademeli olarak ağırlaşacak.
NAKİT İŞLEMLER DE MERCEK ALTINDA
Takibi zor olduğu için kayıt dışı ekonomide sıkça kullanılan nakit işlemler, yeni düzenlemenin önemli başlıklarından biri olacak. Belirli tutarların üzerindeki nakit yatırma ve çekme işlemleri için daha ayrıntılı açıklamalar ve belgeler talep edilecek.
20 MİLYON LİRA ÜZERİNDE BELGE ŞARTI
20 milyon lira ve üzerindeki işlemlerde, işlemi destekleyen resmi belgelerin ibraz edilmesi gerekecek. Konut alımında tapu senedi, araç satışında noter evrakları, ticari mal alımlarında fatura gibi belgeler “dayanak belge” kapsamında değerlendirilebilecek.
-Belge Yoksa İşlem de Yok
Gerekli belgelerin sunulmaması halinde bankalar para transferini gerçekleştirmeyecek. MASAK düzenlemesi bu konuda bankalara esneklik tanımıyor.
HANGİ İŞLEMLER MUAF?
Düzenleme, hayatın olağan akışına uygun işlemler için bazı istisnalar da içeriyor. Buna göre:
Aynı bankadaki kendi hesaplarınız arasındaki transferlerde belge aranmayacak.
Kamu kurumlarının taraf olduğu işlemler muaf tutulacak.
Bankalar arası ve muhabir bankacılık işlemleri kapsam dışında kalacak.
ATM’den yapılan ve 200 bin lirayı aşmayan nakit işlemleri için belge istenmeyecek.
Ancak bu muafiyetlerin kötüye kullanılması halinde MASAK’ın ek tedbirler uygulayabileceği belirtiliyor.
Yeni düzenleme ile amaçlanan; suç gelirlerinin aklanmasını önlemek, terörün finansmanını engellemek ve kayıt dışı ekonomiyi daraltmak. MASAK’ın devreye alacağı bu sistemle birlikte, para transferlerinde şeffaflık dönemi resmen başlamış olacak.
