Özgürlük ahlâkîleşme sürecine girmediğinde şiddet haline dönüşerek var oluşa yabancılaşır. Şiddet özgürlüğün en büyük düşmanıdır. Şiddet ahlaksızlıktır.
Kropotkin, Etika’da şöyle yazar: Özgürlük başlı başına mutlaktır ve yalnız başına kendi kendine bir gayedir. Geri kalan her ne varsa vasıtadır. Başka tabirle, gerek kendimizdeki, gerek başkalarındaki nefsi beşer mutlak bir hürmetin konusudur. İnsan şahsına hürmet -Kant’a göre- ahlakın ve hukukun esasıdır.
Yakuboğlu, şiddetin ahlakının olmadığını söyler. Ona göre; Ahlakın başladığı yerde şiddet geri çekilir veya yok olur. Ahlakın şiddete tamamen egemen olduğu durumlar yalnızlık ve depresyon durumlarıdır.
Şiddete başvurmadan önce birey amacını ahlakileştirmeyi dener. Bu olmayınca doğrudan doğruya amacını ahlak edinir. Amacını ahlak edinen birey, vicdanını rahatlatacak gerekçeyi edinmiş olarak, gönül huzuru içinde amacına katkı sağlayacak şiddetin ve caniliğin her çeşidini hemcinslerine rahatlıkla uygulayacaktır.
Ünlü anarşist Bakunin’in aşağıdaki sözleri, amacını ahlak edinmiş bir meczubun ruh halini göstermesi bakımından ilginçtir. “Bu yüce davaya hizmet etmek için davulculuk yapmaya, hatta bir alçak olmaya hazırım; davayı saçımın bir telinin uzunluğu kadar bile ilerletmeyi başarırsam, bu bana yeter...”
Liderler; insanları dava diye adlandırdığı ve bizzat kendi inşa ettikleri alandaki mücadelede basit araçlar olarak görerek, onları kişisel onurlarından ve kimliklerinden koparmakla işe başlarlar.
Davanın yararına gerçekleştirilen her eylemin, ne denli adi ve çirkin olursa olsun, meşru görülmesi gerektiğini savunanlar vardır.
Çernişevski’nin “Ne Yapmalı” adlı ünlü romanındaki kahraman Rahmetov; “kendini katılaştırmak için pişmemiş ekmek yer ve çivili yatakta uyur. Kişisel bir yaşamı, karısı, dostları, onu amacından uzaklaştırabilecek aile bağları yoktur. Geleneksel toplumdan kendini ayırmak, boş sözler ve formalitelerle zaman yitirmemek için bilerek kaba bir konuşma ve davranış tarzı benimser. Parasını kişisel gereksinmelerine değil, yoksul öğrencilere ve devrimci davaya hizmet etmek amacıyla kullanır”.
Anarşistlere göre dava uğruna insanlar, kendilerini tamamen geri planda tutabilmek için dostlarından; ailelerinden, kişisel yaşamlarından, hatta isimlerinden vazgeçmeliydiler. İşutin’in sözleriyle bu amaca ulaşmak için hırsızlık, şantaj, hatta cinayet dahil her araca izin veriliyordu. Sahtekârlık, aldatma, masum insanların suçlanması, denetimlerini ele geçirmek üzere rakip gizli derneklere sızma gibi. Üyelerden birisi babasını zehirleyip mirasını davaya aktarmayı bile düşünebiliyordu. Özel ya da resmi kuruluşlarda silahlı soygunlar -sonradan “kamulaştırma” adı verilecekti- yapmak için planlar hazırlandı. Ama ana hedef Çar’ın ve adamlarının öldürülmesiydi. Eylem gerçekleştirilince, eylemi yapan teröristin son hareketi, dişlerinin arasına sıkıştırdığı cıvalı patlayıcının pimini çekerek kendini yok etmek olmalıydı.
Meşruluğun en önemli ilkesinin ahlak olduğu unutulmamalıdır!
Davayı gerçekleştirmek için kurulmuş olan örgütler, genellikle, “tutkuyla ve hiç yorulmadan sadık kalan, kişisel çıkarlarından olabildiğince vazgeçen, insanları cezbeden; her şeyden, her türlü maddi konfor ve sevinçten, hırs, statü ve ünün getirdiği doyumlardan; yaşamak için, ya da bizzat ölümün kendisi için ebediyen vazgeçen” kişilerden meydana gelir.
Amaç edindiği davası için öğrenimini yarıda bırakan bir öğrenci, “kitleler eğitimsizdir; bu yüzden bizim eğitim almaya hakkımız yok. Halka dolandırılıp soyulduklarını anlatmak için çok şey öğrenmeniz gerekmiyor” demişti. Ahlak haline gelen ve uğruna prangalar eskitilen bu efsunlu dava nedir acaba? Dava, Kaptan Ahab için “beyaz balinanın” öldürülmesiydi. Lilliput devletinde iki hizbe ayrılan insanlar için ise; “haşlanmış yumurtanın kabuğunun geniş uçtan mı yoksa sivri uçtan mı kırılacağı” sorunu, davaların davasıydı.
Neyin dava edinildiğine bağlı olarak davalar, kutsaldır ve saygındır.
