Uzmanlar orayı işaret etti: Rusya’daki kalkışmada parmakları var

•    HABER7

Rus paralı asker Grubu lideri Yevgeniy Prigojin‘in Rus hükümetine başkaldırdı. Ukrayna ile devam eden savaşı bırakıp yönünü Moskova‘ya çeviren Wagner güçleri, Devlet Başkanı Vladimir Putin komutasındaki bakan ve generalleri tehdit ederek, başkente doğru yola çıktı. 

Yaşananların ardından kameraların karşısına geçen Putin çok sert açıklamalarda bulundu. Putin, “Hainlerle karşı karşıyayız. Askerlerimiz halkımızın güvenliği için mücadele edecek. Yanıtımız sert olacak, hainler cezalandırılacak. Birliğimizi bozan eylemlerden vazgeçin. Bu bir darbedir” dedi. Rusya’da dün geceden bu yana yaşanan hareketli anlar Türkiye tarafından da anbean takip ediliyor. Katıldıkları televizyon programlarında açıklamalarda bulunan uzmanlar, Wagner’in Batı ile anlaşarak Vladimir Putin yönetimine başkaldırdığını değerlendirdi. 

RUSYA’NIN HATALARI

Rusya’da yaşanan darbe girişimine ilişkin konuşan Genelkurmay İstihbarat Dairesi Eski Başkanı İsmail Hakkı Pekin, başkaldırının gelişim sürecini “Bu olayların buraya gelişi biraz Rusya’nın yaptığı hatalarla ilgili. Rusya’nın hataları Wagner’i bu noktaya getirdi. Bir silahlu askeri isyan çıkaracak noktaya getirdi. Milli bir ordu varken yanına başka bir orduyu kullanmak, bu orduyu üstelikte yurt içinde kullanmak. Paralı askerler genelde yurt dışında kullanılır. Ve konvansiyonel savaşta, konvansiyonel silahlarla birlikte kullanmak. Wagner’in savaşta ön cephede kullanılması ‘devlet biziz’ gibi bir hava yarattı. Malesefte bu duruma gelindi. İnsanlara bu kadar güç verdiğiniz zaman ister istemez sizin politikalarınıza, savaşı yönetmenize karışıyorlar. Onlar da karışmaya başladı. Siz bilmiyorsunuz bu işi yapmayın dedi.” diyerek özetledi. 

PUTİN’E TASFİYE İMKANI VERDİ

Wagner’in silahlı kalkışmasının Putin’in eline büyük bir fırsat geçtiğini belirten Pekin, Rus askeri kademesinde büyük bir tasfiye sürecine gidileceğini söyledi. Pekin, “Bu her ne kadar Putin’i hedef almamış gibi görünse de Putin’in adamlarını ve generallerini hedef aldı. Bana göre o olaylar olduktan sonra muhtemelen bileti kesildi. Olayı buraya getirdiler. Bu olay biraz Putin’e çok büyük bir tasfiye imkanı verdi. Prigojin ve onun gibi olanlar var askeriye içersinde onların temizlenmesi için fırsat verdi. Çünkü temizlemesi için aşağılamaya ihtiyacı var. Bunu nasıl yapacak ‘hain’ diyecek. Çünkü öbür türlü başarıları var adamların. Afrika’da, Suriye’de onların silinmesi gerekiyor. Bu konuda bir planlı bir olay olduğunu değerlendiriyorum.” dedi.

“MUTLAKA BATI’YLA ANLAŞMIŞ OLMASI LAZIM”

Rusya’da devam eden darbe girişiminin Batı’dan habersiz ve anlaşmasız yapılamayacağını söyleyen Pekin “Bir başka konu Batı’nın bunun farkında olması. Bir çatlak yaratıldı. İki ordu var ve komuta kademesiyle Wagner’in komuta kademesi arasında sorunlar yaşanıyor. Farklı bir emir komuta kontrol sistemi var öbür tarafta daha farklı bir sistem var. Öyle olunca da Batı bunu kullanmaya çalıştı. Prigojin’le bile görüştüklerini sanıyorum. Çünkü Prigojin çok zengin bir adam. Bırakın askerlikten para almasını Milli Savunma Bakanlığı’nın yiyeceğini veriyor. 100 milyon dolar para kazanıyor ayda. Yine Libya’da başka yerlerde petrolü var, inşaatlar yapıyorlar. Oradan kazandığı büyük para var. Bu parayı dışarı götürmesi lazım. Nasıl götürecek. Mutlaka Batı’yla anlaşması lazım. Batı’nın ona açık çek vermesi lazım. Bu yönüyle de bakılabilir konuya.” şeklinde konuştu.

Pekin olayın bir an önce sonlanması gerektiğini belirterek aksi takdirde Batı’nın Rus muhalif Novarin’i ve taraftarlarını da harekete geçirebileceğini söyledi. 

TÜRKİYE’YE ETKİSİ NASIL OLUR?

Rusya’daki bu girişimin Türkiye’ye etkileri konusunda da açıklamalarda bulunan Pekin “Bu olayın bize ne faydası olur. Libya’da daha rahat çalışabiliriz. Çünkü orada desteğe ihtiyacı olacak Rusların. Suriye’de biraz daha rahatlayabiliriz. Ama Azerbaycan’la Ermenistan arasındaki barış anlaşması için aynı şeyi söylemiyorum. Orada daha farklı bir durum var. Ama asıl bizi sıkıntıya sokacak yer Karadeniz bölgesi. Karadeniz’in daha fazla ısınacağını değerlendiriyorum. Bu konuda Türkiye’nin bugüne kadar başardığı denge politikasına devam etmesi gerekiyor.” ifadelerini kullandı. 

YAŞANANLARIN ÖZETİ

Terör ve Güvenlik Uzmanı Coşkun Başbuğ ise Rusya’da yaşanan olayların oluş şeklini şöyle özetledi:

Bu yapılanı bir tepki olarak adlandırırsak bana göre yanlış yapmış oluruz. Olayın oluş şekli şöyle: Rusya’nın Ukrayna savaşında sınıfta kaldığı ve çok yoğun eleştirilere maruz kaldığını hatırlayalım. Bunların hepsi doğru tespitlerdi ve Rusya kağıttan kaptan olduğunu gösterdi. Harekatın zamanlaması, işleyişi yanlış. Terkedilmiş zırhlı araçlar ve oradaki bakkalları yağmalayan Rus askerler yiyecek bulamadığı için, bunlar savaşta ilk karşılaştığımız görüntülerdi. 

Bu Rusya’nın yaşadığı hezimete ilk başkaldırıydı. Orada süreç gerildi. Putin’in gayretleriyle süreç söndürüldü ama bu sorunun çözüldüğü anlamına gelmiyor. Bugün olacakların bir habercisiydi. Zaman içerisinde Rusya’nın kayıpları arttı, zaman zaman üstünlük sağladılar zaman zaman Ukrayna lehine döndü olaylar. Bana göre Wagner’e haddinden fazla anlam yüklendi. Wagner Donbass’ta bir takım manevralarla yoğun kullanıldı. 

WAGNER BİR TAKIM GÜÇLER TARAFINDAN ELE GEÇİRİLDİ

Wagner grubu için ‘Paralı katil sürüsü’ nitelendirmesinde bulunan Başbuğ, bu grubun bir takım güçler tarafından kontrolünün ele geçirildiğini söyledi. Başbuğ “ABD niye oradan takip ediyoruz diyor. Rusya niye olayı ihanet olarak görüyor bana göre bunun üzerinde durmak lazım.” ifadelerini kullandı. 

Paralı asker grubu Wagner için ‘bunlara kim fazla para verirse onlar yönetir’ diyen Başbuğ “Benim geceden beri olaya yaklaşımım şudur: Bu Batı destekli bir darbe girişimidir. Onlar normal asker gibi bir ideoloji için gelmiyor. Parasını veriyorsun hedef gösteriyorsun öldürüyor. Dolayısıyla 3 kuruş fazla verene gider ve namluyu sana çevirir. Bu süreç içerisinde işler böyle mi ilerledi? Yoksa Prigoji bir Sisi mi? Bu denklemi çözmek durumundayız. Bunu süreç ortaya çıkaracak. Bundan sonra muhtemelen Prigoji’nin ele geçirildiği, sorgulandığı ve bizim bilmemiz gerektiği kadar bilginin de kamuoyuyla paylaşıldığı bir süreç yaşanacak.” dedi.

“KISA SÜREDE BİTİRİLİR”

ASAM Strateji Uzmanı Eray Güçlüer ise Rusya’da yaşanan darbe girişiminin kısa sürede bastırılacağını söyledi Wagner’in hava gücünün olmadığını altını çizen Güçlüer, “Hava gücü olmayan herhangi bir silahlı gücün hayatta kalabilmesi çok mümkün değil. Bu çok kısa sürede bitirilir. Ama tabi işin çok yönlü paradoksal yanları da var o kadar da kolay değil bu iş.” şeklinde konuştu.

Wagner’in Rusya dışında dünyanın 9 ülkesinde faaliyet gösterdiğini ve yaklaşık sayılarının 20-25 bin civarında olduğunu belirten Güçlüer, “Wagner çok dağınık bir güç. Belki ülke dışındaki güçler belki Moskova’ya gelme durumları var. Böyle bir durumda da Rusya’nın formal kuvvetleri dışında yürüttüğü diğer operasyonlar, başka ülkelerdeki operasyonların Rusya’nın aleyhine dönme durumları var. Bu durumun dış politik etkileri de söz konusu. ” sözlerini sarf etti. 

“20 BİN RUS’UN ÖLÜMÜ TOPLUMDA ETKİYE SEBEP OLABİLİR”

Yaşanan bu kalkışmadaki en kritik noktayı söyleyen Güçlüer, bu Wagner güçleri öldürülse bile bunların sonuç olarak Rus insanları olduğunu söyleyerek “Tamam belki vurabilirsiniz ama toplumsal etkisi nasıl olacak bunu da Putin’in hesap etmeye çalıştığını görüyoruz. Dünkü yaptığı konuşmada ‘Çok geç olmadan’ diye bir ifade kullandı. Bu bir anlaşma arayışıydı aslında. Çünkü gerçekten içerisinde bunların tamamı neredeyse Rus ve bu tür bir geniş kapsamlı 10 bin 20 bin Rus’un ölümü toplumda da bir etkiye sebep olabilir.” uyarısında bulundu.