Nedir iyi ve kötü? Bütün insanlık tarihi boyunca bu sorunun cevabı bir hedef olmuştur.
Eski Yunan filozofu Eflatun (İ.Ö. 428-347)’a göre iyilik, tanrısal bir kavramdır ve ancak tanrıda bulunur. İyilik–kötülük ikiliğini doğuran, güçlü-güçsüz ikiliğidir. İnsanlar eşit kalabilseydiler birbirlerine kötülük edemeyecekleri gibi bugünkü anlamda iyilikte edemeyeceklerdir.
Farabi’ye göre: Allah sırf iyiliktir… O’nun inayeti her şeyi kuşatmıştır. Allah cömertlik ve adalet sıfatlarıyla aleme düzen verir. Varlıkların mertebeleri arasında bir uygunluk ve düzen vardır. Bunlar sayesinde alem, adeta tek bir şeymiş gibi bir gaye ile hareket eder. İyilik hakim unsur olmakla birlikte kötüye de yer vardır. Afetler ve çeşitli noksanlar maddenin ilahı nizamı kabul etmeyişinden kaynaklanır.
İbn-i Sina’ya göre: İyi, varlığın kemâli (olgunluğu); kötü, kemalin yokluğudur. Ona göre Allah’ın evreni yaratmada bir gayesi yoktur. Bizim amaç anlayışımızla kavranamaz. Allah varlık âlemine bir düzen vermiştir, onun zatına uygun olanlar iyilikten nasibini almış olur. Tümellerde (bütünler-olgular) kötülük bulunmaz. İnsanlık bir tümeldir. Ancak fertler kötü olabilir. Kötülük çoklukta ve değişiklikte ortaya çıkar. Kötülük vacib’ül vücuttan uzaklaştıkça artar. En yoğun halini maddi âlemde gösterir.
Leibniz’e göre Tanrı mükemmel ve iyi olandır. Tanrı varlığı yaratmıştır. Dolayısıyla varlıklar da iyidir. “Tanrı varlıkları yaratırken tüm hesapları yapmış, kötülüğe de izin vermiştir. Tanrı gibi mükemmel bir şey nasıl kötüyle anılabilir?” diye soran Leibniz, buna da iyiliğin gerçekleşmesi için kötülüğün var olması cevabını verir.
Görüldüğü üzere ister klasik felsefe, ister Batı Felsefesi, ister İslam Felsefesi olsun iyilik ilahi bir kavramdır ve kaynağı ilahîdir. Eski Türklerde de devleti yönetmek Tanrı’dan “kut” almakla mümkün olur. İnsanın yaratılış hikmetine uygun olmayan, insana zarar veren hiçbir şey iyi olamaz.
Karahanlılar döneminde Balasagun’lu Yusuf Has Hâcib’in 1068-1069 yılları arasında yazdığı “Kutadgu Bilig” Türk-İslâm Edebiyatı’nın ilk siyasetnamesidir. "Kutadgu" kelimesi, "saadet, kut" manasındaki "kut" kelimesinin üzerine isimden fiil yapan "+ad-" ekiyle fiilden isim yapan "-gu" ekinin eklenmesi sonucu oluşmuştur ve "bilig"le beraber "saadet, mutluluk veren bilgi/ilim" anlamını taşımaktadır.
Yusuf Has Hâcib Kutadgu Bilig'te şöyle der:
İtiglig bolur tutçı edgü işi – İyinin işi hep düzgün gider.
Kamug edgülük kıl isizdin yıra – Daima iyilik yap, kötülükten uzak dur.
Kamug edgü kelgey sen oldur tura – İster otur, ister kalk; bundan sana hep iyilik gelir.
Yorı edgülük kıl ekin edgülük – Yürü iyilik yap, iyilik ek.
Sanga edgü bolgay açu mengülük – Bundan sen ebedi iyilik bulursun.
Balasagunlu Yusuf Has Hâcib’ten 950 yıl sonra Türkler Anadolu’da kuruluş felsefesi “iyilik” olan bir siyasi parti kurdular. Partinin kuruluş sloganı ise "Türkiye İyi Olacak". Parti programında da partinin amaçları şöyle açıklanıyor:
"Gençlerimize iş, kadınlarımıza yaşam hakkı ve eşitlik, yaşlılarımıza huzur, güven ve bakım imkânı, çocuklarımıza neşe, mutluluk ve sağlık, milletimize birlik ve beraberlik getirmek için yola çıkıyoruz. Zor dönemde ve zor şartlarda yola çıktığımızın farkındayız. Milletimize inanıyor ve güveniyoruz. Seksen milyonuz. Büyük bir milletiz. Büyük bir ekonomiyiz. Çalışıyoruz ve üretiyoruz. Paylaşamıyoruz. Hakça paylaşacağız. Birlikte başaracağız. Adil olacağız. Adaleti sağlayacağız.”
"Mazlumun, haklının yanında, zalimin karşısında olacağız. Farklılıklarımızı değil, ortak yanlarımızı öne çıkaracağız. Farklılıklarımızı göreceğiz. Aynı türkülerle oynayan, eğlenen, evlenen, aynı acıları paylaşan, aynı ekmeği bölüşen, aynı türkülerle ağlayan biz değil miyiz. İyi bir Türkiye için varız. İyi bir Türkiye için buradayız. İyi bir Türkiye için yanınızdayız. İyi bir Türkiye için yola çıkıyoruz.”
İYİ Parti 1 Nisan 2018 günü Ankara Spor Salonu’nda “1. Olağanüstü Kongresi”ni yapacak. İYİlerin kurduğu bu partinin kongresinde hiç şüphemiz yok ki, “İYİler kazanacaktır” ve Allah’ın izni, milletimizin desteğiyle geleceğin Türkiye’si İYİ olacaktır.
