Geçen yıl savaşan iki ülke, bir yıl sonra yine savaşın eşiğinden döndü.
Ermenistan ve Azerbaycan, savaşın sona ermesinden bir yıl sonra yeniden savaşa tutuşmanın eşiğinden döndü.
Ermenistan, her ne kadar savaş alanında güçlenmeye çalışsa da sahada durum Azerbaycan’ın lehine görünüyor.
Ermenistan Savunma Bakanlığı, 16 Kasım Salı günü yaptığı açıklamada “Rusya’nın arabulucuğuyla Ermenistan’ın doğu sınırında ateşe son verilmesi için anlaşma sağlandığını” duyurmuştu.
Ermenistan ile Azerbaycan arasında 10 Kasım 2020’de imzalanan ateşkes anlaşması, 6 bin 500 kişinin öldüğü savaşa son vermişti.
Ermenistan, bu savaştan sonra yaklaşık 30 yıl işgal altında tuttuğu Dağlık Karabağ’da birçok bölgeyi Azerbaycan’a bırakmak zorunda kalmıştı. Ancak o zamandan bu yana iki taraf da birbirini yer yer taciz etmekten geri kalmadı.
Büyük kayıp
Resmî açıklamalara göre, Salı günkü çatışmalarda Azerbaycan yedi asker kaybetti ve 10 askeri de yaralandı. Ermenistan ise bir askerinin öldüğünü, 24’ünün kaybolduğunu ve 13 askerinin de esir alındığını duyurdu. Ermenistan, ayrıca iki mevziyi de Azerbaycan Kuvvetlerine kaptırdı.
Askerî uzmanlar, birkaç saat süren çatışmalar için bu bilançonun epey ağır olduğuna dikkat çekiyor.
Gerçekten de iki tarafta da ruhlar pek tatmin olmamış görünüyor. İki taraf da güçlendi ve ordular yeni silahlarıyla devamlı eğitim yapıyor.
Erivan, ağustos ayında, ordusunu güçlendirme amacı çerçevesinde Moskova ile askerî işbirliği anlaşması imzaladı.
Ermenistan Güvenlik Konseyi Sekreteri Armen Grigoryan, ağustos ayında, “Kasım 2020’den beri silahlarımızı modernize etmek için Rusya’dan silah aldık” diyordu.
Ermenistan Savunma Bakanı Arşak Karapetyan da yine ağustos ayında, eski ekipman yerine “yüksek kaliteli” silahlar alındığını belirtiyordu.
Erivan, satın alınan ya da alınacak silahlar hakkında bilgi vermeksizin ordusunun çağdaşlaştırıldığını belirterek Bakü’yü uyarıyordu.
Askerî üstünlük
Ermeni birlikleri, Azerbaycan’ın 2020 sonbaharında teknik üstünlüğünden çok çekti. Bakü, petrolden sağladığı gelir ve Türkiye’nin askerî desteği sayesinde daha gelişmiş askerî araçlara sahipti ve son teknoloji ürünü İsrail ve Türkiye yapımı silahlarla donanmıştı.
Özellikle Bayraktar SİHA’ları Azerbaycan’ın zaferinde belirleyici olmuştu.
Silahlarının bir bölümünü de Rusya’dan satın Azerbaycan’ın 2020 sonbaharında, 55 savaş uçağı, 94 helikopteri ve yaklaşık 20 İHA’sı vardı ki bu silahlar Azerbaycan’a göklerde üstünlük sağladı.
Uluslararası Stockholm Barış Araştırmaları Enstitüsüne göre, Azerbaycan, yerde ise 1.500 zırhlı araç (Ermenistan 600) ve 500 tanka (Ermenistan yaklaşık 250) sahip bulunuyordu.
Ermenistan zayıf kalıyor
Gerçekten de Ermenistan’ın savunmaya ayırdığı 500 milyon dolarlık bütçesiyle komşusuna kafa tutması zor. Azerbaycan’ın savunma bütçesi 3,1 milyar dolara ulaşıyor ve aynı eşitsizlik iki ülkenin nüfuslarında da geçerli. Ermenistan, 3 milyonluk bir ülkeyken Azerbaycan’ın nüfusu 10 milyona ulaşıyor.
Buna bir de NATO’nun ikinci büyük ordusu olan Türk ordusunun desteği ekleniyor ve kuvvetler ilişkisini tamamen Azerbaycan lehine çeviriyor.
Ermenistan, İran ve ülkede üsleri bulunan Rusya’nın desteğine sahip ancak bu ülkeler, 2020 savaşında hemen hemen tümüyle tarafsız kaldı.
Diğer eski Sovyet Cumhuriyetleri gibi Ermenistan da Orak Güvenlik Antlaşması Örgütü üyesi. Moskova ve Erivan, bu bağlamda, 29 Ağustos 1997’de dostluk, işbirliği ve karşılıklı destek antlaşması imzalamıştı.
Pax Russica’nın garantörü olan Rusya, çatışmalara doğrudan müdahale etmek ve bir müttefiki diğerinin aleyhine kayırmak istemiyor.
Uzun zamandır Ermenistan’ına müttefiki olan İran ise savaşta ihtiyatlı davrandı. Dinî lider Ali Hamenei’nin Dışişleri Danışmanı olan Ali Ekber Velayeti, Kayhan gazetesine verdiği demeçte, Ermenistan’ı işgal ettiği topaklardan geri çekilmeye çağırmıştı.
Ermenistan, doğu sınırında, böylesine büyük ateş gücüne sahip komşusu karşısında yeni bir açık çatışma korkusuyla yaşıyor.
Kaynak:AjansBizim
