Stockholm Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) tarafından Pazartesi günü açıklanan 2020 yılı raporuna göre, korona krizine rağmen askeri harcamalar dünya çapında artış gösterdi. SIPRI’ye göre dünya genelinde 2020’de askeri harcamalar bir önceki yıla göre yüzde 2,6 artarak 1,98 trilyon dolara ulaştı. Bunun, 1988’den beri kaydedilen en yüksek seviye olduğu belirtiliyor.
Raporda, askeri harcaması en yüksek olan 40 ülke mercek altına alınıyor. 2019 yılında 15’inci sırada bulunan Türkiye, 2020 raporunda askeri harcamalar açısından 16’ıncı sıraya düştü. Raporda, Ortadoğu ülkeleri arasında değerlendirilen Türkiye’nin 2020 yılında askeri harcamaları bir önceki yıla göre yüzde 5 düşerek, 17,7 milyar dolara geriledi. Ancak raporda, bu düşüşün Türkiye’nin askeri harcamalarında 2011-2020 arasındaki dönemde kaydedilen yüzde 77’lik artışta bir istisna olduğu belirtildi. Türkiye’nin daha iddialı bir dış politika izlemesi ile bu harcamaların 2015’ten itibaren daha keskin bir şekilde arttığı ifade edildi.
Türkiye’nin de aralarında 11 Ortadoğu ülkesinde 2020 yılındaki askeri harcamaların toplam miktarı ise 143 milyar dolar olarak belirtildi. Dünya genelinin aksine Ortadoğu’da askeri harcamaların geçen yıla göre yüzde 6,5 düştüğüne dikkat çekilirken, bu bölgede sadece dört ülkenin askeri harcamalarını artırdığı belirtildi. Buna göre Mısır askeri harcamalarını yüzde 7,3; İsrail yüzde 2,7; Ürdün yüzde 2,5 ve Umman yüzde 1,7 artırdı.
SIPRI raporuna göre, dünyada en fazla askeri harcama yapan ilk beş ülke ABD, Çin, Hindistan, Rusya ve İngiltere olarak belirlendi. Bu ülkelerin toplam askeri harcamaları, dünya genelinin yüzde 62’sini oluşturuyor.
Rapora göre, ABD’nin askeri harcamalarının son üç yıldaki artış eğilimi 2020’de de sürdü. ABD’nin 2020’de askeri harcamalara ayırdığı kaynağın 2019’a göre yüzde 4,4 artarak, 778 milyar dolara ulaştığı belirtildi. Buna göre, dünya genelindeki askeri harcamaların yüzde 39’u ABD’ye ait.
SIPRI raporuna göre, dünyada en fazla askeri harcama yapan ikinci ülke olan Çin’in ise 2020’deki harcamalarının 252 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor. Raporda, bir önceki yıla göre askeri harcamalarını yüzde 1,9 artıran Çin’in 2011’den 2020’ye kadar olan dönemde bu alandaki harcamalarını yüzde 76 artırdığı ifade edildi. Raporda, Çin’in askeri harcamalarının kesintisiz olarak 26 yıldır arttırdığı kaydedildi.
SIPRI raporunda, bir önceki yıla göre askeri harcamalarını yüzde 5,2 artıran Almanya ise 52,8 milyar dolar ile yedinci sırada yer alıyor. Raporda, Almanya’nın harcamalarını 2011 yılına göre yüzde 28 artırdığı belirtildi.
Raporda en dikkat çeken ülkenin Çin olduğunu söylemek mümkün. Çin ekonomik olarak bir süper güç olarak ABD’nin karşısına çıkmasının ardından, askeri ve teknolojik kabiliyet anlamında da önemli mesafeler kaydediyor. Uluslararası güç mücadelesinin Asya-Pasifik bölgesine kayması ve bu bölgede silahlanma yarışının hız kazanması muhtemel görünmektedir. Askeri harcamalara en fazla payı ayıran ilk 5 ülkenin 3’ünün Asya kıtasında yer alması, buna paralel olarak Ortadoğu ülkelerinin askeri harcama içerisindeki payının düşmesi, yeni güç mücadelesinin Asya-Pasifik coğrafyasında yaşanma ihtimalini güçlendirmektedir.
