Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanı Erol Özvar, Ege Üniversitesi ev sahipliğinde Senato Salonu’nda düzenlenen Araştırma Üniversiteleri Yıllık Değerlendirme Toplantısı’na katılarak bir konuşma yaptı.
Üniversitelerin uluslararası sıralamalarda istikrarlı bir şekilde yükselmesinin yolunun her şeyden önce nitelikli araştırma yapmalarından ve yayın kalitelerini artırmalarından geçtiğini belirten Özvar, akademisyenlerin etki değeri yüksek dergilerde yayın yapmalarının ülkenin hem yayın sayılarını hem de yayın başına atıf oranlarını olumlu etkileyeceğini anlattı.
Dünyada ve Türkiye’de yayınlanan bilimsel makalelerin yer aldığı dergilerin etki değerine göre dağılımına dikkat çeken Özvar, şöyle konuştu:
“Q1 etki değerindeki dergilerde yayımlanan makale oranı dünya ortalaması 2022 yılı itibariyle yüzde 45,98 iken Türkiye ortalaması yüzde 29,49’dur. Yine Q4 dergilerdeki yayınların toplam yayınlar içindeki payı dünya ortalaması yüzde 8,77 iken Türkiye ortalaması yüzde 21,65 gibi yüksek bir orandadır. Bu tablo bize akademisyenlerimizin etki değeri yüksek dergilerde yayın yapmalarını teşvik etmemiz gerektiğini söylüyor.”
Özvar, son yıllarda çeşitli uluslararası derecelendirme kuruluşlarınca ilan edilen sıralamalarda özellikle araştırma üniversitelerinin görünürlüklerinde olumlu gelişmeler yaşanmasına rağmen üniversitelerin bu sıralamalardaki yerlerinin hala gerçek durumlarını yansıtmadığını düşündüğünü dile getirdi.
“Yükseköğretim Kurulu olarak bizim sizlerden temel beklentimiz, üniversitelerinizin verilerine sahip çıkmak suretiyle uluslararası alanda üniversitenizin görünürlüğünü artırmanızdır” ifadesini kullanan Özvar, bu konuda özellikle bu yıl ilan edilen sıralamalarda ODTÜ, İTÜ, Koç ve Sabancı üniversitelerinin önemli mesafeler katettiklerini gözlemlediklerini belirtti.
“2024 bütçe yılında ise ADEP kapsamında aktarılacak bütçe kaynağı 400 milyon liraya çıkarılmıştır”
YÖKBaşkanı Özvar, Araştırma Üniversiteleri Destek Programı (ADEP) kapsamında ilk defa 2022 yılında 20 araştırma üniversitesine Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından 100 milyon lira bütçe aktarımı yapıldığını hatırlatarak, şöyle dedi:
“Araştırma üniversiteleri yıllık performans puanlarına göre bu bütçe dağılımı belirlenmişti. 2023 yılında ise aktarılan bütçe 250 milyon liraya yükseltilmişti. 2024 bütçe yılında ise ADEP kapsamında aktarılacak bütçe kaynağı 400 milyon liraya çıkarılmıştır. Hayırlı olsun. Bu konudaki takdirlerinden dolayı muhterem Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’a ve özel destekleri için de Strateji ve Bütçe Başkanımız İbrahim Şenel’e teşekkür ediyorum.”
TÜBİTAK’la yaptıkları görüşmeler sonucunda bu yıl ilk defa TÜBİTAK Stajyer Araştırmacı Programı’nda (STAR), ADEP kapsamındaki projeler için özel çağrıya çıkıldığını aktaran Özvar, 20 devlet araştırma üniversitesinden 19’unun ADEP kapsamındaki bilimsel araştırma projelerinde çalıştırılmak üzere toplam 144 lisans bursiyer başvurusu yaptığını söyledi.
‘Tezli yüksek lisans öğrencileri için 2 bin 550 liradan 6 bin liraya, doktora öğrencileri için de 3 bin 825 liradan 9 bin liraya çıkarılacak’
Özvar, Bilimsel Araştırma Projeleri’nde gerçekleştirdikleri değişiklikle Araştırma Üniversiteleri Destek Programı kapsamındaki projeler için çalışma gerçekleştirdiklerini hatırlatarak, bu anlamda üniversitelerden gelen talepler doğrultusunda aldıkları kararı şöyle paylaştı:
“Yürütme Kurulumuz tarafından 5102 sayılı Kanun kapsamında yükseköğretim öğrencilerine ödenen burs miktarları esas alınarak yapılan hesaplama sonucunda 2023 yılı itibariyle proje özel hesabından aylıklar halinde ödenmek üzere, yükseköğretim kurumlarında yürütülen bilimsel araştırma projelerinde burslu olarak görevlendirilen öğrencilere ödenecek aylık burs miktarı üst sınırının tezli yüksek lisans öğrencileri için 2 bin 550 liradan 6 bin liraya, doktora öğrencileri için de 3 bin 825 liradan 9 bin liraya çıkarılmasına karar verilmiştir.”
“Yakın bir zamanda araştırma üniversitesi olma potansiyeline sahip üniversitelerimizi de kamuoyuyla paylaşacağız”
Bu konudaki Yürütme Kurulu kararının hafta içerisinde tüm üniversitelere iletilmiş olacağını söyleyen Özvar, “YÖKolarak, sadece araştırma üniversitelerimizin değil, vakıf-devlet tüm üniversitelerimizin yıllık yayın, atıf, proje, patent gibi verilerini de sıkı bir şekilde takip etmekteyiz. Yakın bir zamanda araştırma üniversitesi olma potansiyeline sahip üniversitelerimizi de kamuoyuyla paylaşıp kendilerini önümüzdeki 2 yıllık bir izleme sürecine alacağız. Bu 2 yılın sonunda ise araştırma üniversitesi sayısı aynı kalmak kaydıyla bu sisteme dahil edeceğimiz yeni üniversitelerimiz olacak.” dedi.
Araştırma üniversitelerinin 2022 yılı performans değerlendirme sonuçlarını da açıklayan Özvar, buna göre ODTÜ, Koç ve Sabancı üniversitelerinin ilk üç sırayı aldığını sözlerine ekledi.
