Bu hafta Uygur Türkleri’nin gündeminde yer alan konuları birlikte inceleyelim.
Haftanın ilk gelişmesi olarak, Amerika Birleşik Devletleri ile Çin’in Alaska’da yapacağı görüşmelerde Uygur Soykırımı’nın ana başlıklardan biri olacağı Beyaz Saray sözcüsü Jen Psaki tarafından belirtildi. Basına yansıyan bilgilerde ikili görüşmelerin çetin geçtiği konuşuldu. Toplantı sonrasında insan hakları ihlallerinden dolayı Çin’e yaptırım uygulanması konuşulmadı.
Haftanın bir diğer konu başlığı ise, Avustralya parlamentosunda Uygurlar’a yönelik insan hakları ihlallerinin ve zulmün ‘soykırım’ olarak tanınmasını isteyen bir önerge oylandı. Oylama sonucu ‘soykırım’ önergesi reddedilirken insan hakları ihlallerinin kaygı verici düzeyde olduğu söylendi. Oylama neticesinde ortaya çıkan sonuç şunu gösterdi ki ekonomik olarak Çin’e bağımlı ülkeler Uygur sorunu karşısında Pekin yönetimine karşı tepki gösterme noktasında yetersiz kalıyorlar. Çin’in uyguladığı ticari baskı politikalarının sosyal politik konularda ülkelerin Çin’e karşı adım atmasında elini kolunu bağlıyor.
Öte yandan İsveç parlamentosunda Çin’in Uygur politikalarının ‘soykırım’ olarak tanınması için İsveç Uygur Maarif Derneği 6 ay sürecek olan eylemlerine başladı. Daha öncesinde İsveçli moda devi H&M, Uygurlar’ın zorla çalıştırılmasından dolayı Çinli tedarikçileri ile iş yapmayı durdurduğunu duyurmuştu.
Uygur Cemiyeti açısından sevindirici bir karar Avrupa Birliği ülkeleri büyükelçileri toplantısında alındı. Toplantıda Çin’in Uygur politikaları sebebi ile Çinli yetkililere ve şirketlere yaptırım alınması kararlaştırıldı. Uygurlar’a karşı politikalarından dolayı Çin’e karşı somut adım atılmasını isteyen Uygur Diasporası’nın mücadelesinin haklılığını ortaya koyan bir hamle oldu.
Uluslararası Af Örgütü, Çin’den kaçmak zorunda kalmış Uygur ebeveynler ile yaptığı görüşmelere dayandırarak Uygur çocuklarının nasıl ailelerinden zorla alıkonulduğunu belirten bir rapor yayımladı. Yayımlanan raporda, yurtdışına çıkmak zorunda kalan Uygurlar’ın çocuklarının Çin Devleti yetimhanelerine alındığı ve sistematik bir asimilasyonun içine sürüklendiği belirtiliyor. Raporun tamamına “Af Örgütü : Çin, Uygur çocukları ailelerinden ayırıyor” adlı haberimizde bulunan linkten ulaşabilirsiniz.
Değerli okuyucularımız, bu köşe yazımla birlikte haftalık olarak Dünya’da ve Türkiye’de Uygur Sorunu hakkındaki gelişmeleri ve kişisel yorumlarımı paylaşacağım.
İyi okumalar dilerim.
