Kazakistan’ın Türkistan şehrinde 10. yüzyılda Karahan Devleti döneminde ilk kez eski Türk diline tercüme edilen ve halen “İstanbul nüshası” olarak bilinen Kuran-ı Kerim’in bilimsel kopyası kitap olarak yayımlandı.
Uluslararası Türk Akademisi tarafından basılan kitap, Türkistan’daki Ahmet Yesevi Türk-Kazak Üniversitesi iş birliğinde düzenlenen “Türk Dünyasının Manevi Başkenti Türkistan” konulu uluslararası konferansta tanıtıldı.
Türkistan’ın manevi yönleri ve değerlerinin ele alındığı konferansa Türksoy Genel Sekreteri Düsen Kaseinov, Türk Konseyi Genel Sekreter Yardımcısı Ömer Kocaman, Uluslararası Türk Akademisi Başkanı Darhan Kıdırali, Kazakistan Dışişleri Bakanlığı Özel Yetkili Büyükelçisi Ercan Mukaşev, Türkiye’nin Almatı Başkonsolosu Ali Rıza Akıncı, Kazakistan Enformasyon ve Toplumsal Kalkınma Bakanlığı Din Komitesi Başkanı Ercan Nükecanov, Ahmet Yesevi Üniversitesi Rektörü Janar Temirbekova, Bilge Türk Eğitim ve Kültür Vakfı Genel Başkanı Güngör Azim Tuna’nın yanı sıra çok sayıda bilim insanı ve basın mensupları katıldı.
10. yüzyılda Türkistanlı bilim insanlarının da katkısıyla Karahanlı Türkçesine çevrilen Kuran-ı Kerim’in bilimsel kopyası olan kitabın önsözlerini, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Kazakistan’ın Kurucu Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev yazdı.
Uluslararası Türk Akademisi Başkanı Prof. Dr. Darhan Kıdırali, konferans sonrası yaptığı açıklamada, Kuran-ı Kerim’in dünyada ilk kez Samaniler döneminde Farsçaya tercüme edildiğini ve eş zamanlı olarak Buhara’da Türkistan bölgesinden çıkan bilim insanlarınca Karahanlı Türkçesine çevrilmeye başladığını söyledi.
Kıdırali, ilk kez Türk diline çevrilen Kuran-ı Kerim’in bugüne dek korunduğu tek ve tam nüshasının, Türkiye’deki Türk ve İslam Eserleri Müzesinde sergilenen İstanbul nüshası olduğuna işaret ederek “Dolayısıyla yayımladığımız kitabın İstanbul nüshası olması hem de Türkistan’ın manevi başkent ilan edildiği yılda Türkistan diyarına dönmesi çok anlamlı.” dedi.
Zamanında söz konusu Kuran-ı Kerim’in Arapçadan Türkçeye çevrilmesiyle dilimizin daha da zenginleştiğini kaydeden Kıdırali, “Karahan döneminde tercüme edilen bu Kuran-ı Kerim’i belki Hoca Ahmet Yesevi gibi büyüklerimiz kullanarak büyümüşlerdir. Büyük şair, düşünürlerimizin yetişmesinde de bu Kuran-i Kerimin katkısı olmuştur. Bilemeyiz ama bin yıl önce çevrildiği için öyle bir yorumda bulunabiliriz.” ifadelerini kullandı.
Kıdırali, kitabın birkaç nüshasını Türkistan’daki Hoca Ahmet Yesevi Müzesine takdim edeceklerini, daha sonraki dönemlerde akademiye üye ülkelerde de tanıtımını yapacaklarını sözlerine ekledi.
