TÜİK enflasyon sepetini güncelledi. Pandeminin etkisiyle gıdanın ve sağlığın ağırlığı artarken, alkol ve tütün ile eğlencenin ağırlığı düştü. Ekonomik kriz ve pandeminin etkisiyle ekmek ve makarnadaki yükseliş ise dikkat çekici.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), her yıl olduğu gibi 2021 yılı için de enflasyon sepetinde güncelleme yaptı. Tüketici fiyatları endeksinde (tüketici enflasyonu) ana grup ve madde ağırlıkları değişti.
‘Gıda ve alkolsüz içeceklerin’ sepetteki ağırlığı yüzde 22,77’den yüzde 25,94’e yükselirken, ‘alkollü içecekler ve tütün’ grubunun payı yüzde 6,06’dan yüzde 4,88’e düştü.
Pandeminin etkisiyle sağlık harcamalarının ağırlığı yüzde 2,80’den yüzde 3,25’e yükseldi. Ulaştırmanın payı ise yüzde 15,62’den yüzde 15,49’a düştü.
Turizmdeki gerilemeyle birlikte lokanta ve otellerin ağırlığı yüzde 8,67’den yüzde 5,91’e, eğitimin ağırlığı yüzde 2,58’den yüzde 2,28’e, eğlence ve kültür yüzde 3,26’den yüzde 3,01’e, giyim ve ayakkabı yüzde 6,96’dan yüzde 5,87’ye düştü.
MAKARNA VE EKMEĞİN AĞIRLIĞI ARTIYOR
Pandemi ve son yıllarda ekonomik krizle artan yoksullaşmanın etkisi, gıda sepetinde yer alan maddelerin ağırlıklarındaki değişimde de kendini gösterdi.
Ekmeğin ağırlığı yüzde 2,1738’den yüzde 2,4745’e, makarnanın ağırlığı yüzde 0,1591’den yüzde 0,1623’e, pirincin ağırlığı yüzde 0,3077’den yüzde 0,36’ya yükseldi. Yufkanın ağırlığı ise 0,1002’den 0,1144’e yükseldi.
Dana etinin ağırlığı yüzde 2,1438’den yüzde yüzde 2,0120’ye geriledi. Kuzu etinin ağırlığı yüzde 0,9770’den yüzde 0,9820’ye, tavuk etinin ağırlığı yüzde 0,8320’den yüzde 1,1435’e, sakatatın ağırlığı yüzde 0,0397’den yüzde 0,0556’ya yükseldi.
2018 yılına kadar enflasyon sepetinde ağırlığı gerileyen ekmek, 2019’dan itibaren yön değiştirdi. Makarnanın ise enflasyon sepetindeki ağırlığının da 2017 sonrasında düzenli olarak arttığı görüldü.
TÜİK verilerine göre, son 1 yılda ekmek fiyatları yüzde 17,78, makarna fiyatları yüzde 20,53 artış gösterdi. Ekmek ve makarnadaki artış oranı yüzde 14,97 olan enflasyon oranının belirgin şekilde üzerine çıktı.
PANDEMİ ETKİSİ ÖNEMLİ
TÜİK tarafından yayımlanan açıklamada, pandeminin etkisi şu ifadelerde yer aldı:
“2020 yılında ortaya çıkan COVID-19 salgını, hanehalkı tüketim harcamalarını önemli derece etkilemiştir. Salgın sebebiyle tüketim alışkanlıklarında oluşan değişimlerin bir kısmı geçici olurken, bazılarının ise uzun süre devam edeceği öngörülmektedir.”
TURŞU VE SWEATSHIRT DE SEPETE EKLENDİ
2020 yılında 418 olan TÜİK’in enflasyon sepetindeki madde sayısı 2021’de 415’e düştü. Turşu ve sweatshirt (kadınlar için) sepete eklendi.
Tere, erik, normal buzdolabı (derin donduruculu), karışım kumaşlar ve şofben ise sepetten çıkan maddeler oldu.
TÜİK, hanehalkı bütçe anketi (HBA) verilerine göre, TÜFE sepetinde yer alan mal ve hizmetler hanehalklarının en güncel tüketim yapısını yansıtacak şekilde güncellediğini belirtiyor.
