2022’de Amerika’da yaşanan bir olay ‘Robot süpürge evlerdeki kişisel görüntüleri dışarı veriyor mu’ sorusunu gündeme getirdi. Biz de işin perde arkasını uzmanına sorduk…
2022 yılının ilk aylarında güvenilir teknoloji yayını MIT Technology Review, evlerde çekilmiş kişisel fotoğraflar ve düşük açılardan çekilmiş mahrem fotoğraflar elde etti. Yayına göre, bu fotoğraflar tüm dünyada 10 milyondan fazla robot süpürge satan iRobot’un Roomba J7 serisinin bir geliştirme versiyonu tarafından çekilmişti. Mesele hemen dünyanın önde gelen robotik süpürge üreticilerinden iRobot’a soruldu. Şirket bu görüntülerin 2020 yılında ürün geliştirme sürecinin bir parçası olarak Roomba tarafından çekildiğini doğruladı.
BİR AR-GE KAZASI
Fotoğraflar Roomba tarafından çekildi ve daha sonra bunları yapay zekâ geliştirmek için kullanan ve nihayetinde iRobot’un daha fazla nesne ve engel tanıyarak ürünlerini geliştirmesine yardımcı olan Scale AI’e gönderildi. Ne yazık ki bu vakada, Scale AI’ın bazı çalışanları gizlilik anlaşmalarına uymayarak elektrikli süpürgeler tarafından çekilen fotoğrafları sosyal medyadaki özel gruplarda paylaştılar.
Yani olay bir Ar-Ge kazasıydı. Şirket üzerinde çalışılan modeli anlaşmalı tüketicilere göndermişti. Gönüllü tüketicilerin görüntülerinin alındığından haberi olduğu da belirtiliyor. Ancak yine de olayın arka planı düşünüldüğünde milyonlarca Robot Süpürge kullanıcısının kafası karışıyor.
SİZİN HAKKINIZDA NE BİLİYOR
Ağustos 2022’de Amazon, IRobot’u satın alma niyetini açıkladı. Pazar rekabeti ve mahremiyete ilişkin düzenleyici kaygıların arttığı bir dönemde, bu anlaşma Amazon tarafından hangi verilerin toplanabileceği ve bunların nasıl kullanılabileceği sorularını da beraberinde getirdi. Temmuz 2023’te Avrupa Komisyonu, anlaşmanın Amazon gibi bir şirkete pazaryeri işinde büyük bir avantaj sağlayıp sağlamayacağını, yani toplanan görüntülerin organik satın alma önerilerini ve gerçek kişisel verilere dayalı daha iyi uyarlanmış reklamları iyileştirmek için kullanılıp kullanılamayacağını anlamak için anlaşmayla ilgili resmi bir soruşturma başlattığını duyurdu.
KİMLİK İPUÇLARI
Şimdi; robot süpürgeler belirlediğiniz temizlik programına göre günlük rutininizi öğrenebiliyor. Kaydedilmiş ev haritaları bir evin boyutunu ve tasarımını ortaya çıkarıyor, bu da gelir düzeyleri ve kişinin yaşam koşulları hakkında diğer bilgilerin öngörülmesine sebep olabiliyor. Bir veri sızıntısı, kim olduğunuzu ve nerede yaşadığınızı belirleme yolları da dahil olmak üzere, evinizin görüntülerini potansiyel olarak ortaya çıkarabiliyor.
NASIL ÖNLEM ALABİLİRSİNİZ
Peki robot teknolojilerini bir kez daha sorgulamamıza neden olan bu olaydan kendimizi, ailemizi nasıl koruruz? Siber güvenlik alanında faaliyet gösteren ESET, bu konuda bir çalışma yapmış. ESET Ürün ve Pazarlama Müdürü Can Erginkurban, halen pazarda kullanılan robot süpürgelerde böyle bir sıkıntı yaşanmadığını belirtiyor ama önemli bir uyarısı var: “Bu akıllı cihazlar rahatlıkla korsanlar tarafından hacklenebilir. Bazı süpürgelerde kamera ve mikrofon var bazılarında yok. Bu aslında tamamen süpürgedeki teknolojik donanıma bağlı. Bu nedenle süpürgenin sürekli internete bağlı olmasına gerek yok.”
