Takvimler 22 Aralık 1914’ü gösteriyordu. Osmanlı ordusu, Kafkas Cephesi’nde savaşmak için Sarıkamış yoluna koyuldu ancak Allahuekber Dağları geçit vermedi. Binlerce vatan evladı, donarak, hastalığa yenik düşerek ve savaşarak şehit düştü.
1911 ile 1913 arası Osmanlı Devleti için zor yıllardı, Trablusgarp ve Balkanlar’da ağır yenilgiler alındı. Başkomutan Vekili Enver Paşa, kaybedilen toprakların yerine yeni topraklar katmak için harekete geçti. Almanya’yı da yanına alarak yönünü Kafkaslar’a çevirdi.
1914 yılının Ağustos ayında seferberlik ilan edildi. Binlerce vatan evladı, askerlik şubelerine koştu. Vatanını seven yiğit çoktu ancak mühimmat az, teçhizat yetersizdi.
Dönemin 3. Ordu Komutanı Hasan İzzet Paşa, İstanbul’a rapor gönderdi. Kışlık kıyafetler de dahil, acil lojistik destek talep etti. Başkomutanlık bu isteklere kayıtsız kalmadı.
Kışlık giyecekler Rus donanması tarafından batırıldı
Bahr-i Ahmer, Bezm-i Alem ve Mithat Paşa vapurları, kışlık giyecek, silah ve mühimmat yüklenerek Trabzon’a doğru yola çıktı. Ancak 3 vapur, Rus donanması tarafından batırıldı. Böylece Sarıkamış Harekatı’nın başarı şansı da Karadeniz’in serin sularına gömüldü.
Allahuekber Dağları’na ölümüne yürüyüş ise 22 Aralık 1914’te başladı. Erzurum Köprüköy’den hareket eden 9’uncu Kolordu, Bardız ve Kızılkilise’yi ele geçirecek, Sarıkamış istikametine doğru yol alacaktı.
[MSB Sarıkamış Harekatı’na katılan askerlerin tarihi fotoğraflarını paylaştı / Fotoğraf: AA]
Hafız Hakkı Paşa komutasındaki 10’uncu Kolordu ise Oltu’yu ele geçirip Rus kuvvetlerini püskürtecekti. Daha sonra geri dönerek 9’uncu Kolordu’ya destek verecek ve ikisi birlikte Sarıkamış’ı ele geçireceklerdi.
Mehmetçik çetin kış şartları ile mücadele etti
Her şey planlandığı gibi başladı ama devamı gelmedi. Planlanan 2 günlük yürüyüş 4 güne uzadı. Hafız Hakkı Paşa kendisine verilen talimatın dışına çıktı. Oltu’yu temizledikten sonra Göle ve Ardahan istikametlerine kadar ilerledi. Bu durum harekatın gecikmesine sebep oldu.
Sadece düşmanla değil, çetin kış şartları ile de mücadele ediyordu Mehmetçik. Ancak Allahuekber Dağları geçit vermedi. Kar ile tipi yollarını, buz gibi hava nefeslerini kesti ve binlerce yiğit, donarak, hastalığa yenik düşerek ve göğüs göğse çarpışarak şehit düştü.
Aradan 106 yıl geçse de şehitlerin aziz hatırası yaşatılıyor. Her yıl Gençlik ve Spor Bakanlığının öncülüğünde anma programları düzenleniyor.
