Geçen hafta 4.890-5.137 seviyeleri arasında işlem gören BİST-100’de kapanış 5.032’den gerçekleşti ve haftalık değişim %-2,0 oldu. Hafta genelinde BİST-100’de ortalama işlem hacmi de 59,1 milyar TL ile düşüktü. Endekse en çok destek veren hisseler FROTO, KOZAL ve THYAO olarak sıralanırken, TUPRS, SASA ve ISCTR negatif ekti eden hisseler arasında ilk 3’te yer aldı. Yurtdışı borsalara baktığımızda hem Amerikan hem de Avrupa piyasaları haftayı artıda kapattılar. ABD’de endeksler %1,2-1,7 arasında artış kaydederken, Avrupa’da Euro Stoxx 50 endeksi %1,6 yükseldi. Geçen hafta Fed, politika faizini 25 baz puan artırarak %4,75 – 5,00 aralığına çıkardı ve artışların devam edeceği sinyalini verdi. Hafta genelinde ise bankacılık krizine yönelik endişeler ve yetkililerin açıklamaları takip edildi. Amerikan tahvilleri ise düşüş eğilimdeydi, 2 yıllıklar 3,55’leri, 10 yıllıklar ise 3,29’u test etti. Perşembe günü 101,9 seviyelerine kadar düşüş kaydeden Dolar endeksi (DXY) de haftanın son işlem gününde 103,4’e kadar yükseliş kaydetti. Bugüne baktığımızda hem ABD hem de Avrupa vadelileri artıda. Japonya hariç MSCI Asya Pasifik endeksi ise yaklaşık %0,4 ekside. Bu ortamda BİST-100’ün güne hafif alıcılı bir açılış yapmasını bekliyoruz. Diğer taraftan, Koç Holding’in bugünkü kar payı ödemesinin endekse yaklaşık %0,1’lik negatif etkisi olacağını hesaplıyoruz. Haftalık veri takviminde, ABD’de CB tüketici güveni, 4. Çeyrek GSYH ve kişisel gelirler/harcamalar öne çıkıyor. Ayrıca, Hazine Bakanı Yellen ve FOMC üyesi Williams’ın da konuşmaları takip edilebilir. Avrupa’da tüketici güven endeksi, TÜFE ve ECB Başkanı Lagarde’ın konuşması haftanın takip edilecekleri arasında. Yurtiçinde ise kapasite kullanımı, dış ticaret dengesi verileri ile S&P’nin Türkiye için kredi notu değerlendirme raporunun açıklanması bekleniyor. Siyasi gündemde ise, bugün Finlandiya’nın NATO üyeliği için Macaristan Parlamentosu’nda oylama yapılabilir. Ayrıca, 14 Mayıs’ta gerçekleştirilecek seçimler için Cumhurbaşkanı adaylarının 22 Mart’ta başlayan imza toplama süreci bu akşam TSİ 20:00’de bitiyor.
Makroekonomi
Cuma günü ABD tarafında, ekonomik faaliyetin son görünümüne ilişkin sinyal veren mart ayı S&P Global imalat ve hizmet sektörleri öncü PMI verileri takip edildi.
- Buna göre, mart ayında imalat PMI, hafif düşüş beklentilerine karşın 47,3’ten 49,3 seviyesine artışla imalat sektöründe daralma hızının yavaşladığına işaret etmekle birlikte 50 eşik seviyesinin altında daralma bölgesindeki seyrini beşinci aya taşıdı. Bunun yanında mart ayı imalat PMI verisi, üretimdeki artış ve yeni siparişlerde daha sınırlı düşüşle son beş aylık dönemdeki en hafif daralmaya işaret etti. Hizmet PMI da martta hafif düşüş beklentilerine karşın daha güçlü talep koşulları ve yeni işlerdeki artışın etkisiyle 50,6’dan 53,8 seviyesine yükselerek Nisan 2022’den bu yana hizmet sektörü faaliyetlerindeki en hızlı artışa işaret etti. Yeni siparişler, geçen yılın eylül ayından bu yana ilk kez arttı, yurt içi ve yurt dışı müşteri talebinin artmasıyla Mayıs 2022’den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.
- Bunun yanında, imalat sektöründe girdi fiyatlarının artış hızı, tedarikçi fiyatlarında daha sınırlı artışlar ve bazı ham madde maliyetlerindeki ılımlı seyirle yavaşlarken, firmaların, rekabetçi kalabilmek amacıyla ürün fiyatlarını daha ılımlı belirlemeleriyle ürün satış fiyatları artış hızı Ekim 2020’den bu yana en düşük seviyede gerçekleşti. Hizmet sektöründe ise, girdi fiyatları artış hızı, özellikle ücret artışlarıyla yükselen maliyetlerle belirgin şekilde yükselirken, firmalar, ürün satış fiyatları artış hızını, güçlü talep koşullarının desteğiyle son beş ayın en yüksek seviyesine yükselti.
- Diğer yandan, martta imalat ve hizmet sektörlerinde gelecek döneme ilişkin iyimserlik göstergeleri enflasyon ve yüksek faiz oranlarına ilişkin endişeler, finansal piyasalardaki dalgalanma ve talep görünümüne ilişkin belirsizlikle düşüş sergiledi.
Avrupa genelinde de son ekonomik görünüme ilişkin bilgi veren mart ayı S&P Global imalat ve hizmet sektörleri öncü PMI verileri takip edildi. Mart ayına ilişkin öncü PMI verileri, bölgede ekonomik faaliyetin oldukça dengesiz olduğuna ve büyük ölçüde hizmet sektörü tarafından yönlendirildiğine, imalat ve hizmet sektörlerindeki talep koşullarındaki farklılığa ve imalat sektöründe düşen taleple daralmanın hızlandığına işaret etti.
- Bölgede martta imalat PMI’lar, Almanya’da, Euro Bölgesi’nde ve İngiltere’de gerileyerek imalat sektöründe daralmanın hızlandığına, Fransa’da ise hafif yükselişle imalat sektöründe daralmanın hafif yavaşladığına işaret etti. Beklentiler ise, bölge genelinde imalat PMI’ların sektörde daralma hızının hafif yavaşladığına işaret etmesi yönündeydi. Bu kapsamda mart ayında imalat PMI’lar, Almanya’da 46,3’ten 44,4’e, Euro Bölgesi’nde 48,5’ten 47,1’e ve İngiltere’de 49,3’ten 48’e gerilerken, Fransa’da ise 47,4’ten 47,7’ye yükseldi.
- Martta hizmet PMI’lar ise, bölge genelinde 50 eşik seviyesinin üzerinde büyüme bölgesindeki seyirlerini sürdürdüler, buna göre Almanya’da, Euro Bölgesi’nde ve Fransa’da yükselişlerle hizmet sektöründe büyümenin hızlandığına, İngiltere’de ise hafif düşüşle sektörde büyümenin hafif yavaşladığına işaret etti. Beklentiler ise, Almanya’da sektörde büyümenin hafif hızlandığına, diğer bölgelerde ise sektörde büyümenin hafif yavaşladığına işaret etmesi yönündeydi. Buna göre martta hizmet PMI’lar, Almanya’da 50,9’dan 53,9’a, Euro Bölgesi’nde 52,7’den 55,6’ya ve Fransa’da 53,1’den 55,5’e yükselirken, İngiltere’de ise 53,5’ten 52,8’e geriledi.
- Euro Bölgesi genelinde imalat PMI’a bakıldığında, martta 48,5’ten 47,1’e gerileyerek sektörde daralmanın hızlandığına işaret etti ve böylece daralma bölgesindeki seyrini dokuzuncu aya taşıdı. Detaylara bakıldığında, imalat sektöründe yeni siparişlerdeki düşüş hızlanırken, bu durum, gelecekteki üretim için aşağı yönlü risklere işaret etti. Bölgede imalat sektöründe genel olarak zayıflık gözlenmesine kaşın, özellikle otomotiv sektörü, iyileşen tedarik zincirlerine bağlı olarak daha güçlü bir performans sergiledi.
- Euro Bölgesi genelinde hizmet PMI’a bakıldığında, martta 52,7’den 55,6’ya yükselerek hizmet sektöründe büyümenin hızlandığına işaret etti, böylece mayıstan bu yana en güçlü büyümeyi kaydetti ve büyüme bölgesindeki seyrini üçüncü aya taşıdı. Detaylara bakıldığında, son günlerde bankacılık sektörünün istikrarına ve yüksek faiz oranlarına ilişkin artan endişelere karşın gayrimenkul faaliyetlerinde belirgin artış ve finansal hizmetlerdeki büyüme öne çıktı. Ayrıca tüketici hizmetleri faaliyeti de, özellikle seyahat ve turizm sektörlerindeki canlanmayla büyümeye devam etti, bunun yanında bilişim ve sağlık hizmetlerinde de büyüme kaydedildi.
- Bunun yanında, tedarik zinciri sorunlarının iyileşmesiyle ve zayıf taleple imalat sektöründe tedarikçi teslimat süreleri belirgin şekilde kısaldı ve girdi fiyatları keskin bir şekilde düştü, söz konusu düşüş Temmuz 2020’den bu yana kaydedilen ilk düşüş oldu. Buna karşın, hizmet sektöründe ise yüksek ücretlerin etkisiyle girdi fiyatlarının artış hızı arttı. Ürün satış fiyatlarının artış hızları ise, imalat ve hizmet sektörlerinde yavaşlamakla birlikte yüksek seviyelerini korudu.
- Ayrıca imalat ve hizmet sektörlerinde gelecek döneme ilişkin iyimserlik göstergeleri martta düşüş kaydetti. Söz konusu düşüşlerin, kısmen son bankacılık sektörüne yönelik artan endişelerin neden olduğu belirsizlikten ve ECB’nin daha fazla faiz artışının potansiyel etkilerine ilişkin endişelerden kaynaklandığı belirtilmekte.
Ayrıca ABD’de şubat ayı dayanıklı mal siparişleri öncü verisi, aylık %1 oranında gerileyerek düşüşünü ikinci aya taşıdı. Detaylara bakıldığında, savunma amaçlı uçaklar ve parçalarının (%11,1 düşüş) ve savunma dışı uçaklar ve parçalarının siparişlerindeki belirgin düşüşler (%6,6 düşüş), dayanıklı mal siparişlerinin düşüşünde belirleyici oldu. Yatırım harcamalarının göstergesiolan hava araçları hariç savunma dışı sermaye malları siparişleri ise şubatta aylık %0,2 oranında artış kaydetti.
Yurt içinde ise, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından şubat ayı gelen yabancı ziyaretçi sayısı verileri yayınlandı. Gelen yabancı ziyaretçi sayısı şubatta aylık %6,8 düşüşle 1,87 milyon kişi seviyesinde gerçekleşti ve yedi aydır aylık gerilemekte. Bununla birlikte veri tarihsel olarak en iyi şubat ayına işaret etmekte. Gelen yabancı ziyaretçi sayısının şubatta yıllık bazda artış hızı ise %56,5’ten %21,3’e yavaşladı. Şubatta milliyetlerine göre gelen yabancı ziyaretçi sayısında ilk beş ülke ve paylarına bakıldığında ise, Rusya (%12,2), Bulgaristan (%8,1), Almanya (%7,9), İran (%6) ve Gürcistan (%5,6) olarak yer aldı.
Yurt dışında bu hafta veri takvimine bakıldığında,
- ABD tarafında, konut piyasası verilerinden, yarın ocak ayı S&P/Case-Shiller 20 Kent Konut Fiyat Endeksi ve çarşamba günü satış sözleşmesi yapılmış fakat tapu devri henüz gerçekleşmemiş konut sayısını gösteren şubat ayı bekleyen konut satışları verileri takip edilecek. Aralık ayı S&P/Case-Shiller 20 Kent Konut Fiyat Endeksi, aylık %0,9 gerileyerek düşüşünü altıncı aya taşırken, yıllık artış hızı da %6,8’den %4,6’ya gerileyerek yavaşlamayı sürdürmüştü. Konut fiyatlarındaki düşüşün sürmesi beklenmekte. Bekleyen konut satışları ise ocakta kısmi gerileyen uzun vadeli mortgage faizlerinin ve konut satın almak isteyenlerin gelecekte faizlerin daha da yükseleceğine yönelik artan beklentilerinin etkisiyle aylık %8,1 oranında artış kaydetmişti. Şubatta ise bekleyen konut satışlarının aylık %2,3 düşüş sergilemesi bekleniyor. Ayrıca istihdam piyasası verilerinden, perşembe günü haftalık yeni işsizlik maaşı başvuruları verisi izlenecek. Son açıklanan haftalık yeni işsizlik maaşı başvuruları verisi, hafif yükseliş beklentilerine karşın 191 bin kişi seviyesine gerileyerek düşük seviyelerdeki seyrini sürdürmüştü ve istihdam piyasasında sıkı görünümün korunduğuna işaret etmişti. Bunun yanında, perşembe günü geçen yılın son çeyreğine ilişkin yıllıklandırılmış çeyreklik bazda GSYH büyüme nihai verisi takip edilecek. ABD’de yılın birinci çeyreğinde yıllıklandırılmış çeyreklik bazda GSYH, %1,6 oranında daralmasının ardından ikinci çeyrekte %0,6 oranında daha ılımlı oranda daralma kaydetmişti. Üçüncü çeyrekte ise ülke ekonomisinin yıllıklandırılmış çeyreklik bazda büyümesi güçlü özel tüketim harcamalarının etkisiyle %3,2 seviyesinde gerçekleşmişti. Geçen yılın son çeyreğinde ise, yüksek seyreden enflasyon ve Fed’in faiz artışlarıyla sıkılaşan finansal koşulların etkisiyle yıllıklandırılmış çeyreklik bazda büyüme hızı %2,9’dan %2,7 seviyesine aşağı yönlü revize edilmişti. Geçen yılın son çeyreğinde, söz konusu aşağı yönlü revizyonda, konut dışı sabit yatırımlarda yapılan yukarı yönlü revizyona karşın tüketici harcamalarındaki aşağı yönlü revizyon etkili olmuştu. Öte yandan, perşembe günü Fed’in önemli bir enflasyon göstergesi olarak takip ettiği yıllıklandırılmış çeyreklik bazda kişisel tüketim harcamaları (PCE) fiyat endekslerinin (çekirdek dahil) geçen yılın son çeyreğine ilişkin nihai verileri açıklanacak. Yıllıklandırılmış çeyreklik bazda PCE fiyat endeksi, geçen yılın son çeyreğinde %3,2’den %3,7’ye yukarı yönlü revize edilirken, çekirdek PCE fiyat endeksi ise %3,9’dan %4,3 seviyesine yukarı yönlü revize edilmişti. Cuma günü diğer yandan, Fed’in özellikle aylık bazdaki fiyat gelişmelerinin seyri kapsamında takip ettiği PCE deflatör (çekirdek dahil) şubat ayı verileri ile kişisel gelirler ve harcamalar şubat ayı verileri takip edilecek. Öncesinde açıklanan ocak ayına ilişkin manşet TÜFE’nin aylık bazda artış hızı beklentilerle uyumlu olarak %0,5’ten %0,4 seviyesine yavaşlarken, yıllık bazda da beklentilerle uyumlu olarak %6,4’ten %6 seviyesine gerilemişti ve böylece Eylül 2021’den bu yana en düşük seviyelerde gerçekleşmişti. Şubatta PCE deflatörün aylık artış hızının %0,6’dan %0,4’e yavaşlaması ve yıllık bazda ise %5,4’ten %5,1 seviyesine gerilemesi, çekirdek PCE deflatörün artış hızının da aylık %0,6’dan %0,4’e yavaşlaması ve yıllık bazda ise bir önceki aya benzer şekilde %4,7 seviyesinde seyretmesi bekleniyor. Şubatta kişisel gelirlerin aylık artış hızının %0,6’dan %0,3 seviyesine ve harcamaların aylık artış hızının ise %1,8’den %0,3 seviyesine yavaşlaması bekleniyor. Diğer yandan, tüketici güveni göstergelerinden mart ayına ilişkin Conference Board tüketici güveni endeksi verisi yarın ve Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi nihai verisi ise cuma günü takip edilecek. Şubat ayında Conference Board tüketici güveni endeksi, hafif yükseliş beklentilerine karşın 106’dan 102,9 seviyesine gerilemişti ve böylece düşüşünü ikinci aya taşımıştı. Detaylara bakıldığında, şubatta tüketicilerin mevcut iş ve iş gücü piyasası koşullarına ilişkin değerlendirmelerini yansıtan cari koşullar endeksi, 151,1’den 152,8 seviyesine yükselirken, geleceğe yönelik kısa dönemli değerlendirmelerini yansıtan beklentiler endeksi ise 76’dan 69,7 seviyesine gerilemişti. Tüketicilerin önümüzdeki 12 aya yönelik enflasyon beklentileri %6,7’den %6,3’e gerilerken, daha az sayıda tüketicinin, konut veya otomobil satın almayı planladığı gözlenmişti. Martta ise Conference Board tüketici güveni endeksinin 101,5 seviyesine hafif gerilemesi bekleniyor. Mart ayına ilişkin Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi öncü verisi ise, yatay seyretme beklentilerine karşın 67’den 63,4 seviyesine gerilemişti ve böylece son dört ayda ilk kez düşüş kaydetmişti. Detaylara bakıldığında, marta cari koşullar alt endeksi 70,7’den 66,4’e ve beklentiler alt endeksi ise 64,7’den 61,5’e gerilemişti. Ayrıca tüketicilerin bir yıl sonrasına ilişkin yıllık enflasyon beklentileri %4,1’den %3,8’e gerileyerek Nisan 2021’den bu yana en düşük seviyede gerçekleşirken, uzun vadeli yıllık enflasyon beklentileri ise %2,9’dan %2,8 seviyesine hafif gerileyerek son altı ayın en düşük seviyesinde gerçekleşmişti. Ayrıca hafta boyunca Fed üyelerinin gerçekleştirecekleri konuşmalar da Fed’in para politikasına yönelik olası yeni sinyaller bakımından yakından takip edilecek.
- Avrupa tarafında, bugün Almanya’da imalat, inşaat, toptan ve perakende ticaret sektörlerinde faaliyet gösteren firmaların, ekonomide mevcut ve gelecek 6 aylık döneme yönelik değerlendirmelerini yansıtan IFO iş dünyası endeksi mart ayı verisi açıklanacak. IFO iş dünyası endeksi şubat ayında, 90,1’den 91,1 seviyesine artışla yükselişini beşinci aya taşımıştı ve böylece son sekiz ayın en yüksek seviyesinde gerçekleşmişti. Detaylara bakıldığında, cari koşullar endeksi 94,1’den 93,9’a hafif gerilerken, beklentiler endeksi ise 86,4’ten 88,5’e yükselişle art arda beşinci ayda artış kaydederek son bir yılın en yüksek seviyesine ulaşmıştı. Martta ise endeksin, Avrupa’da son dönemde bankacılık sektörüne yönelik artan endişelerin ve ECB’nin faiz artışlarına devam etmesinin etkisiyle hafif gerilemesi bekleniyor. Ayrıca tüketici güveni göstergelerinden çarşamba günü Almanya’da nisan ayına ilişkin GfK tüketici güveni ve perşembe günü Euro Bölgesi’nde mart ayına ilişkin tüketici güveni nihai verisi takip edilecek. Almanya’da martta GfK tüketici güveni verisi -30,5 seviyesine yükselerek toparlanmayı sürdürmüştü. Euro Bölgesi’nde mart ayı tüketici güveni öncü verisi ise, 0,1 puan hafif düşüşle -19,2 seviyesine gerilemekle birlikte bir yıldan fazla sürenin en yüksek seviyelerine yakın seyrini sürdürmüştü. Ayrıca ECB’nin para politikasına da yön verecek olan enflasyon verilerinden, Almanya’da mart ayı TÜFE öncü verisi perşembe günü ve Euro Bölgesi’nde mart ayı TÜFE öncü verisi ise cuma günü takip edilecek. Almanya’da şubat ayında manşet TÜFE’nin aylık artış hızı %1’den %0,8’e yavaşlamakla birlikte beklentilerin üzerinde gelirken, yıllık bazda ise %8,7 seviyesinde yatay seyretmişti ve böylece ekim ve kasım aylarında ulaşılan %8,8 seviyesindeki rekor seviyeye yakın gerçekleşmişti, beklentiler ise %8,5 seviyesine yavaşlaması yönündeydi. Şubatta AB uyumlu TÜFE’nin artış hızı ise %0,5’ten %1’e yükselerek beklentileri aşarken, yıllık bazda ise %9,2’den %9,3 seviyesine yükselmişti, beklentiler ise %9 seviyesine yavaşlaması yönündeydi. Almanya’da martta ise TÜFE’nin aylık artış hızının %0,8’den %0,7’ye yavaşlaması ve yıllık bazda ise %8,7’den %7,3 seviyesine gerilemesi bekleniyor. Euro Bölgesi’nde manşet TÜFE ise, aylık bazda üç aylık düşüşün ardından şubatta aylık %0,8 artışla beklentilerin üzerinde gelirken, yıllık bazda ise %8,6’dan %8,5 seviyesine hafif gerilemişti, beklentiler ise %8,3 seviyesine gerilemesi yönündeydi. Yıllık bazda manşet TÜFE ekim ayında %10,6 ile rekor seviyeye ulaşmıştı. Yıllık bazda çekirdek TÜFE ise şubatta %5,3’ten %5,6 seviyesine ulaşarak yeni bir rekor seviyeye yükselmişti. Euro Bölgesi’nde martta ise TÜFE’nin aylık artış hızının %0,8’den %1,2’ye yükselmesi ve yıllık bazda ise %8,5’ten %7,2 seviyesine gerilemesi bekleniyor. Cuma günü bunun yanında, İngiltere’de geçen yılın son çeyreğine ilişkin GSYH büyüme nihai verileri açıklanacak. Çeyreksel bazda bakıldığında, İngiltere ekonomisi geçen yılın birinci çeyreğinde %0,5 büyüme sergilemesinin ardından ikinci çeyrekte ise Rusya ve Ukrayna savaşının devam eden etkileri, enerji arz güvenliğine yönelik endişeler, artan enflasyonist baskılar, sıkılaşan finansal koşullar ve artan resesyon endişelerinin etkisiyle büyüme hızı çeyreklik bazda %0,1 seviyesine yavaşlamıştı, üçüncü çeyrekte ise %0,2 oranında daralmıştı, yıllık büyüme hızı da üçüncü çeyrekte %3,9’dan %1,9’a yavaşlamıştı. Geçen yılın son çeyreğinde ise öncü verilere göre ülke ekonomisi, çeyreklik bazda %0 oranında büyüme sergileyerek durağan seyretmişti ve yıllık bazda ise büyüme hızı %1,9’dan %0,4 seviyesine yavaşlamıştı. İngiltere Merkez Bankası (BoE), politika faizini 25 baz puan artışla %4,25 seviyesine yükselttiği geçen haftaki toplantısının ardından yayınlanan karar metninde, ülke GSYH’ının yılın ilk çeyreğinde büyük ölçüde yatay seyretmesinin beklendiğini, ancak ikinci çeyrekte ise şubatta öngörülen %0,4’lük daralma beklentisiyle karşılaştırıldığında hafif büyümesinin öngörüldüğünü belirtmişti. Bunun yanında ECB üyelerinin hafta genelinde gerçekleştirecekleri konuşmaları da, Banka’nın para politikasına ilişkin olası yeni sinyaller bakımından izlenecek.
- Asya tarafında ise, cuma günü Çin’de ekonominin seyrine ilişkin sinyal verecek olan mart ayı imalat sektörü ve imalat dışı resmi PMI verileri izlenecek. Koronavirüs tedbirlerinin gevşetilmesinin neticesinde açılma hikayesi ile birlikte Çin’de imalat ve imalat dışı PMI verileri şubat ayında beklentilerin üzerinde güçlü bir toparlanma sergilemişti. Çin’de hükümetin, salgın kısıtlamalarını son dönemde gevşetmesinin ekonomik faaliyet üzerindeki olumlu etkilerinin yanında Çin Yeni Ay Yılı tatilinin sona ermesiyle işletmelerin açılmasının etkisiyle şubat ayında resmi imalat PMI 50,1’den 52,6 seviyesi ile Nisan 2012’den bu yana en yüksek seviyede gerçekleşmişti. Hizmet ve inşaat sektörlerinin performansına dair fikir veren resmi imalat dışı PMI da 54,4’ten 56,3’e yükselmişti.
Yurt içinde ise, bugün mart ayına ilişkin sektörel ve reel sektör güven endeksleri ile kapasite kullanım oranı verileri, perşembe günü ekonomik güven endeksi ve cuma günü ise şubat ayı hizmet üretici fiyat endeksi ve dış ticaret dengesi verileri takip edilecek. Cuma günü ayrıca Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından Nisan-Haziran dönemine ilişkin İç Borçlanma Stratejisi Raporu yayınlanacak. Cuma günü bunun yanında, S&P’nin Türkiye ülke değerlendirmesini yayınlaması bekleniyor. S&P’nin, Türkiye’nin kredi notunu “B” seviyesinde ve not görünümünü “durağan” olarak koruması beklenmekte.
- Sektörel güven endeksleri yılın ikinci ayında düşüş sergilemişti. Hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörleri ile reel kesim güven endekslerinde düşüş yaşanmıştı. Şubatta güven endekslerinin aylık bazda seyrine baktığımızda, hizmet sektörü %2,2, perakende ticaret %2,4, inşaat %3,6 ve reel kesim %1 düşüş göstermişti. Reel kesim güven endeksi alt endekslerinden gelecek üç aydaki ihracat siparişlerinde şubatta Nisan 2021’den bu yana en sert düşüş görülmekteydi, söz konusu düşüşle endeks Mayıs 2020’den bu yana en düşük seviyesindeydi. Yatırımlara dair izlediğimiz diğer bir gösterge olan sabit sermaye yatırım harcamaları son iki aydır toparlanmaktaydı ve tarihsel ortalamasının üzerindeki seyrini sürdürmekteydi. Arındırılmış kapasite kullanım oranı şubatta 0,1 puanlık azalışla %75,7 seviyesine gerilemişti ve 2022 yılı ortalamasının altındaki seyrini sürdürerek Mayıs 2021’den bu yana en düşük seviyedeydi. TÜİK ve TCMB tarafından paylaşılan açıklamalarda İşyeri Eğilim Anketleri’nin (sektörel güven endeksleri) önemli bir kısmının deprem öncesi cevaplandığı ve İktisadi Yönelim Anketi’nin (reel kesim güven endeksi) ise depremden etkilenen illerdeki firmaların ağırlıklı yanıtlanma oranının gerilediği belirtilmişti. Dolayısıyla depremin yansımasını mart ayı anketlerinde daha da sağlıklı bir şekilde görebiliriz.
- Güven endekslerinin alt kalemleriyle hesaplanan ekonomik güven endeksi şubat ayında 99,33’ten 99,05’e gerilemişti ve iyimserlik eşik değerinin altında kalmaya devam etmişti.
- Ticaret Bakanlığı tarafından yayınlanan şubat ayına ilişkin geçici dış ticaret verilerine göre, ihracat aylık %3,8 azalışla 18,6 milyar USD gerçekleşirken (ocak ayında 19,4 milyar USD ve 2022 yılı ortalaması 21,2 milyar USD), ithalat ise aylık %8,3 düşüşle 30,8 milyar USD seviyesine gerilemişti (ocak ayında 33,6 milyar USD ile rekor seviyeye ulaşmıştı ve 2022 yılı ortalaması 30,3 milyar USD seviyesindeydi). Şubatta dış ticaret açığı ise aylık %14,3 oranında düşüşle 12,2 milyar USD seviyesine gerilemişti, 2022 yılında aylık ortalama dış ticaret açığı 9,1 milyar USD seviyesindeydi. Şubatta ithalattaki kısmi düşüşte, enerji ve altın ithalatının hız kesmesinin belirleyici olduğu gözlenmekteydi. Ayrıca Ticaret Bakanlığı, Türkiye ihracatının %8,6’sını oluşturan 11 ili etkileyen deprem felaketinin doğrudan ihracat üzerindeki etkisinin aşağı yönlü 1,5 milyar USD olarak hesaplandığını belirtmişti. İhracatta azalış ise ağırlıklı diğer ülkeler kaynaklı olurken, AB kaybı görece sınırlamıştı. Detaylara bakıldığında, şubatta enerji ithalatı aylık %23,6 gerileyerek 6,72 milyar USD seviyesinde gerçekleşmişti, ocakta ise 8,79 milyar USD seviyesinde kaydedilerek 8,85 milyar USD ile aylık rekor enerji ithalatının görüldüğü eylül ayındaki seviyeye yakın gerçekleşmişti. Ayrıca şubatta aylık enerji ithalatı geçen yılın aynı ayına göre de %13,5 oranında aşağıda bulunmaktaydı. Altın ithalatı ocak ayında aylık %77,2 oranında sert artış kaydederek aylık 5,4 milyar USD ile rekor seviyeye ulaşmasının ardından şubat ayında aylık %18 oranında kısmi gerileyerek 4,4 milyar USD seviyesinde gerçekleşmişti. Altın ithalatı 2022 yılında aylık ortalama 2 milyar USD seviyesinde gerçekleşmişti. Şubatta altın ithalatında aylık bazda düşüşe karşın yıllık bazda güçlü artışlar (%597 artış) devam etmekteydi.
Şirket haberleri
Alkim Kimya (ALKIM, Nötr): Şirketin gübre üretimi için gerekli hammadde bağlantısını gerçekleştirmiştir. Potasyum klorürün Nisan 2023’ün son haftası tesisimize ulaşması beklenmektedir. Böylece; Dazkırı Potasyum Sülfat Tesislerimiz üstün kaliteli ve %100 suda çözünür potasyum sülfat gübresinin üretimine Mayıs 2023’te tekrar başlayacaktır. Yılsonuna kadar yaklaşık 30bin ton üretim ve satış hedeflenmektedir.
Girişim Elektrik Sanayi (GESAN, Sınırlı Pozitif): Şirketin %70 bağlı ortaklığı Europower Enerji ve Otomasyon Litvanya’da yerleşik bir firma aracılığı ile Litvanya Elektrik Dağıtım Şirketi ESO’ya muhtelif sayıda dağıtım trafosu tedariki için sipariş almıştır. Sipariş bedeli 2,3mn EUR’dur. Ayrıca şirketin dolaylı bağlı ortaklığı Peak PV Solar Teknolojileri, Ankara Temelli’de yer alan, şirketten kiralamış olduğu tam otomatik fabrika binasında yıllık 1 GW’lık kapasite ile güneş paneli üretimine başlamıştır. İlk aşamada Peak PV Solar Teknolojileri bünyesinde 40’ın üzerinde personel istihdam edilmiştir. Peak PV Solar Teknolojileri tarafından üretilecek 550 ve 650 Watt güçteki mono bifacial güneş panelleri öncelikle şirketin üstlenmiş olduğu GES projelerinde kullanılacaktır.
Europen Endüstri (EUREN, Sınırlı Pozitif): Şirketin 21.11.2022’de açıkladığı Kütahya’da kurulması planlanan güneş enerjisi camları üretimi yatırımı için; inşaat ruhsatı alınmış olup, inşaatın yapımına başlanmıştır. Fabrika inşaatının 12-14 ay içerisinde tamamlanması planlanmaktadır. Konu yatırım için ilk etapta Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan Bölgesel teşvik kapsamında 1.035mn TL yatırım bedelli bölgesel teşvik belgesi de 24.03.2023 itibarıyla onaylanmıştır. Bu onay sonrası daha geniş kapsamlı teşvik belgesi için bakanlığa başvuru yapılacaktır.
Kocaer Çelik (KCAER, Nötr): Kredi derecelendirme kuruluşu JCR Avrasya Derecelendirme A.Ş. (JCR) tarafından yapılan derecelendirme sonrasında, Şirket’in uzun vadeli ulusal kurum kredi rating notu A (tr) seviyesinden A+ (tr) seviyesine yükseltilmiş, stabil görünüm korunmuştur. Kısa vadeli Ulusal Kurum Kredi Rating Notu J1 (tr), stabil görünüm olarak belirlenmiştir.
Ziraat GYO (ZRGYO, Nötr): Ziraat Finans Grubu olarak dijital banka lisansına sahip bir banka kurulması yönünde karar alınması nedeniyle ve 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu gereğince bankaların en az 5 ortakla kurulması gerekliliği uyarınca hakim ortak Ziraat Bankası A.Ş. tarafından kurulacak Dijital Banka’ya Şirket Ziraat GYO A.Ş. 1,00 TL tutarında sermaye ile ortak olmuştur.
Sektör haberleri
Bankacılık: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) iki yeni banka kurulması ve bir bankaya da faaliyet izni verilmesine ilişkin kararı Resmi Gazete’de yayımlandı. Söz konusu kararla; Ziraat Bankası ve iştiraklerinin ortaklığıyla 2,5 milyar TL sermayeli ‘Ziraat Dinamik Banka’ ismiyle bir dijital banka kurulmasına karar verildi. Ayrıca, kurucu ortaklar Hardan Ayyed, Mohammed Noori Ayyed, Noor Ayyed, Vadeea Ayyed ve Vedat Ayyed tarafından 600mn TL kuruluş sermayeli ‘Asır Yatırım Bankası A.Ş.’ ismiyle bir banka kurulmasına izin verildi. Kararla Hayat Finans Katılım Bankası’na da faaliyet izni verildi. Kaynak: ekonomim.
Borsa İstanbul: Sermaye Piyasası Kurulu kararı uyarınca devreye alınan Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi (VBTS) kapsamında ONCSM.E paylarında 27/03/2023 tarihli işlemlerden (seans başından) 26/04/2023 tarihli işlemlere (seans sonuna) kadar brüt takas uygulanacaktır. İlgili payda halihazırda uygulanmakta olan ve VBTS kapsamında önceki aşamalarda tanımlanan tedbirler de (açığa satış ve kredili işlem yasağı tedbiri) brüt takas tedbirinin uygulandığı süre boyunca devam edecektir.
Yine, (VBTS) kapsamında GMTAS.E ve KGYO.E payları 27/03/2023 tarihli işlemlerden (seans başından) 26/04/2023 tarihli işlemlere (seans sonuna) kadar açığa satışa ve kredili işlemlere konu edilemeyecektir.
Not: VBTS kapsamında getirilen tedbirler, payın işlem gördüğü pazarın/platformun işlem kuralları, pazar değişimi veya diğer nedenlerle uygulanan işlem esaslarından ayrı olarak değerlendirilir. Buna göre VBTS tedbirleri diğer düzenlemeler veya kararlarla uygulamaya alınan işlem esaslarının geçerlilik süresinden ayrı olarak tedbir süresinin sonuna kadar uygulanmaya devam eder.
Diğer şirket haberleri
Astor Enerji (ASTOR): Şirket, yurt içinde yerleşik bir firma ile 3 ayrı sipariş kapsamında toplam 3,6mn USD tutarında “Güç Transformatörü ve Anahtarlama Ürünleri” sözleşmesi imzalamıştır.
LDR Turizm (LIDER): Şirket, uzun dönem araç kiralama hizmetleri kapsamında Maseksport Gıda ile 24 ay süreli kiralama hizmet sözleşmesi imzalamıştır. İmzalanan sözleşme kapsamında toplam 8 adet araç kiralanmış ve kiralama süresine göre sözleşme ciro büyüklüğü toplamı KDV hariç 2,4mn TL’dir.
Panelsan Çatı Cephe Sistemleri (PNLSN): Şirket, Ankara merkezli özel bir firmadan, KDV dahil 1,4mn USD tutarında sandviç panel siparişi almıştır.
Pera GYO (PEGYO): Şirket ile Humartaş Enerji arasında Denizli’de sahibi olunan Sümerpark AVM enerji ihtiyacına yönelik olarak GES kurulum ve işletme sözleşmesi imzalanmıştır. Sözleşme kapsamında GES’in, elektrik piyasasında lisanssız elektrik üretim yönetmeliği hükümlerine göre gerçekleştirilmesi kararlaştırılmıştır. Humartaş Enerji tarafından tamamı şirketin sahipliğinde olacak şekilde yatırımı planlanan GES, 3069 kWp kapasite ile AVM’nin çatısına kurulacaktır. Sözleşme kapsamında Humartaş Enerji’ye yapılması gereken ödeme KDV dahil 3,2mn USD’dir. Humartaş Enerji 2 yıl süresince santralin işletmesini ücretsiz olarak yapacaktır. Proje finansal kiralama yöntemi ile finanse edilecek olup Ziraat Katılım Bankası ile yapılmış olan tamamı TL cinsinden leasing sözleşmesi ile ödenecektir. İlgili leasing sözleşmesi 6 Ay geri ödemesiz dönem ve devamında ise 30 ay vade ile toplamda eşit ödemeli 36 Aylık bir süreyi kapsamaktadır. Leasing sözleşmesi TL cinsinden olup şirketin bu işlemlerden kaynaklı döviz riski olmayacaktır.
Faiz piyasaları
Cuma günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %8,50 seviyesinde yatay seyretti. TCMB cuma günü 10 milyar TL’lik (%8,50’den, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı. Toplam fonlama tutarı ise repo ihaleleri kaynaklı 184 milyar TL oldu.
Yurt içi tahvil piyasasında, cuma günü verim eğrisinde faizlerde kısa vadeli tarafta düşüşler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta yükselişler görüldü. Buna göre, kısa vadeli tarafta 5 baz puana varan düşüşler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta 25 baz puana yaklaşan yükselişler görüldü. Gösterge kağıtların faizlerinin haftalık bazda değişimlerine bakıldığında ise, kısa vadeli tarafta 380 baz puana yaklaşan yükselişler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta 190 baz puana varan yükselişler görüldü.
Günlük özet piyasa verileri
Kaynak: Ziraat Yatırım