Kemal kılıçdaroğlu nun ABD ve İngiltere yaptığı ekonomi temelli olan geziler, buluştuğu insanlar ve ziyaret ettiği kurumları basından izleyince gerçekten üzülüyorum, bir parti hem de ana muhalefet partisi olarak verdiği mesajlara bakarmısınız! Hiç akıllıca bulmuyorum, hiç stratejik bulmuyorum.
Neden böyle? bu durum 6 lı masayı da bağlamaktadır üstelik.
CHP nin hiç bir finansal konuda profesyonel bir uzmanın olmadığını düşünüyorum sonra “yok ya vardır mutlaka “ diyorum.
Ekonomi politikası konusunda ise akademisyenlerin ve bürokrasi kaynağı dışında dışında uzman kişilerin kesinlikle olmadığını söylemek hatalı olmaz.
Her söze ve gazete dedikodusuna inanmaları bunun bir göstergesi, ABD ve İngiltere’de her önüne gelen ile ( ekonomi, finans piyasası parasal kaynak ) siyasi çıkar için bir araya gelebileceğini gösteriyor.
Bakın söyleyeyim, Londra da tefeci yoktur, bu bir aptal şehir efsanesi olup az bilen gevşek gazeteci uydurması bir hikayedir.
Eğer kastedilen yüksek faiz ise buna “tefeci faizi” diyerek aşağılayarak bir yere varamazsınız.
Sadece komik duruma düşerdiniz üstelik bunu iktidar yanlısı medyada muhalefet medyasında bir marifetmiş gibi kullanıyor.
Londra Merkezine “City” denilen merkez bölgede dünyanın en büyük para-finans piyasası vardır.
Bu para piyasasında her gün her ülkenin faizi için serbest piyasada oluşur, yani çift yönlü kotasyon vererek “alım satım fiyatı vererek” oluşur”. ( CDS de bu şekilde fiyatlanır zaten) diğer taraftan Londra’da merkezi bulunan kurumlar aradında da ayrı bir piyasa mevcut.
Sürekli para birimlerinde fiyat yani faiz teklifi mevcut. Üstelik “ İslami finans ürünlerini paketleyecek fiyatlayalar da bu ortamda çünkü paranın dini yok malum”.
Hem organize hem tezgah üstü finansal ortam mevcut.
Londra daki bu piyasa ortamını anlamayan doğru düzgün tarif etmekten imtina eden Türkiye’deki iktidar yandaşı olan ve yandaş olmayan basın veya medya maalesef işin kolayına kaçıp bu ortamı tefeci piyasası olarak adlandırarak aşağılamaya çalışıyor.
Bu ortam da iktidar bunları zamanı gelince “dıjj güçler” zamanı gelince “ tefeci piyasası” olarak lakap takınca ve muhalefet de peşine takılınca komik duruma düşünüyor.
CDS 700 olmuş, %10 döviz faizi ile borçlanılıyor ama dıjjj güçler yaptı çünkü borçlanmak imkansız hale geldi.
Konuyu tekrar Londra’ya getirecek olursak , bu piyasada herkes yani her birey veya kurum veya fon alışveriş yapabilir, parasını borç verip alabilir. Tabiki parasının kovertible olması şartı İle.
Türk parası konvertibilitesini yitirmek üzere çünkü TR ekonomisi değerleme zincirini ve risk sıkalasının artık dışına çıkıyor. Ülkenin kredi notu çok çok düşük ve CDS risk primi çok yüksek. 2020 den beri yabancı para işlemleri keyfi olarak BDDK ve TCMB tarafından kısıtlanıyor. Keyfi dedim çünkü bağımsız değil.
Türkiye’deki tek problem sadece ekonomik sonuçlar yani enflasyon veya işsizlik değil,
Finansal kurumlar ve piyasa bağımsızlığını yitirdiği zaman güvenilirliğimizde yitiriyor ve piyasa dışına atılıyorsunuz hem de yavaş yavaş işte 2022 yılı içinde bunu yaşıyoruz.
TÜrkiyede Ekonomi artık resmî rakamlar İle ölçülebilir değil, rakamlar gerçekleri göstermiyor bu sebeple uzmanlar ve analistler diğer verileri kullanarak gerçek durumu ve riski ölçmeye çalışıyor.
Ülke içinde bütün bunlar yaşanırken Londra da para arıyorum politika şovu yapacağım diye gitmek komik, para aramak yerine kendini kaldırmayı göze alıp, şaka yapıp cebinde 3 kuruş parası olan ( yani parası olmayan) teknoloji fonu yöneticileri ile buluşmak ise çok komik ve zavallı bir durum.
Amberin Zaman gibi Ergenekon ve Balyozun menşeyi Taraf gazetecisi gibi eski ve tescilli vatan haini İle buluşmak? Fotoğraf vermek ne demek? bunun Londra ziyareti ile ne alakası var?
Hey muhalefet gidin kafayı taşa vurun daha iyi çünkü hiç olmaz ise biraz canınız yanar belki kendinize gelirsiniz. Aymazlık bu açıkça aymazlık.
Londra’da bunun dışında sigortacılık İle ilgili risklerin el değiştirdiği bir “ sigorta ve risk” piyasası da var. Tüm bunlar bireylerin, kurumların ve fonların dışında bizim alışık olmadığımız biçimde çok uzun vadeli para hareketi olan mutual lar yani ( hayat sigortası ve emeklilik fonları veya gayrimenkul fonları ) nın da hem risk yönetimi hem para hareketi yaptığı ortam. Bu ortamda tabiki Dünyanın her yerinden birey veya kurumsal temsil ile sermaye, fonlar ve varlık yöneticileri de mevcut.
Dikkat sadece faiz, risk yönetimi ve uzun vadeli varlık yönetimi piyasası Londra’da.
Londra yer olarak borsa nın yani sermaye piyasasının merkezi değil. Sermaye piyasası ve tarım piyasası ve metal piyasaları vb piyasaların merkezi ABD de bir kısmı Chicago da bir kısmı NY ve başka bölgelerde. ( altın, bazı metal veya petrol benzeri ürünler hariç )
Genel görünümü de biraz düşünelim, zamanı geldi.
Türkiye batıdan finansal piyasalardan yavaş yavaş da olsa kopuyor, savaşta bile yapılmayacak teknik ve diplomatik hatalar üst üste yapıyor.
Bu beceri noksanlığı karşısında ne batı ne de Rus bloguna yaranamayacak bir durum oluşuyor.
Türkiye Rusya Ukrayna savaşında aldığı pozisyon, yasal olan ve olmayan doğal gaz ticareti, nükleer santralde askeri üst kurma vb konularda çok net batı tarafından dışlanacağı artık gazete haberi olarak yayımlanıyor.
Türkiye Rusya nın para hareket merkezi haline geliyor ve Londra piyasası bunu da görüyor.
Daha öncede İran ın para hareket merkeziydi. ( şimdi bu iki konunun da bilenler ABD de tanık koruma programında ) şimdi üzerine Rusya ve Rus varlıklı kesimi eklendi.
Diğer taraftan TCMB resmî rakamlarına yansıyan “net hata noksan” İle gelen para Rus parası ve TR de aklanıp yıkanıp temiz para olup batıya gidiyor. ( batı buna göz yumacak ama nereye kadar?)
Bazı ülkeler hemen bu yaftayı “kara para aklama ülkesi olarak” algılanma etiketini kolaylıkla üzerimize yapıştırıyor.
Artık herkes her ülke sınırlarımızdan sadece insan geçmediğini fark ediyor ve ölçüyor. Farkındasınız değil mi? Türk pasaportunun da artık fazla değeri yok çünkü Türk vatandaşları na turistik vize vermek dahi istemiyorlar.
Bu durumu ana muhalefetin dışında herkes biliyor, bu ortamı dile getirmek yerine Londra’da görüşme yapmaya gidiliyor bu bilgi ve görgü tecrübe seviyesiyle.
NATO sınırları Ukrayna’ya kadar uzatılırken, hep yanlış strateji, hep eksik diplomasi, hep kayıtdışı gündem ama görünen o ki, yapılan işler bu işleri yapanlar artık bu teknoloji ve iletişim ortamında rahatlıkla izlenebiliyor.
Türkiye gelecekte şimdikinden fazla borçlanacak mı? Bu konuda borçlanmaktan başka seçenek yok mu? Daha bu parti programında belli değilken neyin ön görüşmesi bunlar?
Kurumsal fon parası isteniyorsa bunun merkezi İsviçre yani Zürich ve Cenevre, Londra da sadece bunların temsilcileri var.
O zaman İsviçre finans çevreleri ile ilişkiler nasıl? Dünyanın değişik off shore bölgelerinde şirketler kurup parasını İsviçre’de yönettiren kişilerden ve kurumlardan bir destek istenmez mi? Aşk olsun bundan sonraki ziyaret Cenevre ye olsun o zaman!
Teknoloji fonu parası aranıyorsa böyle bir işin merkez ise dağınık sadece “Avrupa ve ABD de “ekosistemler bunu yapıyor. Yani melek yatırımcı ve yatırımcılar doğrudan bu merkezlere teknolojide yatırım seçeceğini değerlendiriyor.
Londra’dan borç isteniyorsa dahi bunun yolu GİDİP KAPI KAPI dolaşmaktan geçmiyor? Londra’ya gidip tv lere çıkıp kripto para veya blockchain hikayesi anlatmak da bayatladı.
Türkiye’de iyi üniversitelerde okuyan kendini biraz geliştirmiş herhangi bir genç siyasilerden daha teknoloji bilgisine sahip Türkiye’de.
Londra’da kapı kapı gezerek para bulunamayacağını önceliklerin 20 yıl öncesine göre bile çok farklı olduğunu, 20 yıl önce bile Kemal Dervişin aracı olarak gönderilmiş olduğunu hatırlayın. Batı, Doğu veya Rusya yatırım yapacaksa zaten kendisi gelir veya adamını gönderir.
Babacan a sorarsanız da bildiği i “McKinsey e 20 milyon dolar verirsen Londra’dan bize para bulacak bir de kalkınma programımızı yapacak” olacaktır, daha ötesi yok.
Hani var ya bir söz var Hoca Nasrettin den, işte Londra’ya ve ABD ye para bulmaya gidenlere gelsin bu deyiş,
“ ölme eşşeğim ölme yaz gelisin de yonca bitsin “
Erman Dinçel
Zafer Partisi
Genel Başkan Ekonomi Başdanışmanı
