Hükümet seçim sonrasında ekonomide U-dönüşüne imza atsa da finansal verilerle ilgili karartma devam ediyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Merkez Bankası’nda (TCMB) seçim sonrasında iş başına gelen Mehmet Şimşek ve Gaye Erkan yönetimi, “şeffaflık” vaat etmelerine rağmen önceki dönemde uygulanan karartmayı henüz kaldırmadı.
Karartmada ilk sırada kur korumalı mevduat (KKM) verileri yer alıyor.
1 Eylül itibarıyla 3 trilyon 348 milyar TL’lik hacme sahip KKM’nin ne kadarının TL’den ne kadarının dövizden dönüşümlü olduğu bilgisi paylaşılmıyor.
TCMB’nin KKM kanalından ne kadar döviz aldığı ve piyasaya ne kadar döviz verdiği bilgisi de bankanın yayımladığı veriler arasında bulunmuyor.
KKM’de kur farkı olarak TCMB’nin mudilere ne kadar ödeme yaptığı bilgisi de kamuoyu ile paylaşılmıyor. Bu rakamın temmuz ve ağustosta ayında toplamda 500 milyar TL’yi bulduğu tahmin ediliyor ancak resmi veriler paylaşılmıyor.
TCMB’nin piyasaya “arka kapı” olarak tabir edilen örtülü döviz satışlarının da ne kadar olduğu bilinmiyor.
Mal ve hizmet ihraç gelirlerinin zorunlu satışından TCMB’ye gelen dövizin miktarı da, TL reeskont kredisi kullananlardan alınan dövizin miktarı da, YUVAM ve yabancıya gayrimenkul satışlarından alınan dövizin miktarı da TCMB tarafından açıklanmıyor.
TCMB’NİN DÖVİZ KAYNAKLARI
TCMB’nin, uzun süredir kullanmadığı “doğrudan döviz alım ihaleleri” yöntemi dışında mevcut durumda beş farklı döviz gelir kaynağı bulunuyor.
TCMB, mal ve hizmet ihraç gelirlerinin yüzde 40’ını alıp karşılığında TL veriyor.
Dövizden KKM’ye dönenlerin döviz satışları da TCMB’ye geliyor.
TL reeskont kredisi kullananların döviz satışları ile döviz reeskont kredisi geri ödemeleri de TCMB’nin döviz kaynakları arasında bulunuyor.
Yurt dışı yerleşiklerden döviz çekmek için başlatılan KKM benzeri YUVAM uygulaması ile yabancıya gayrimenkul satışlarından elde edilen dövizler de TCMB’nin rezervlerine ekleniyor.
GAYE ERKAN NE DEMİŞTİ?
Enflasyon raporu bilgilendirme toplantısı nedeniyle geçen hafta ilk kez basın mensupları ve ekonomistlerin karşısına çıkan TCMB Başkanı Gaye Erkan, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile TCMB arasındaki kamu bankalarına döviz satma olanağı sağlayan protokole ilişkin haberlerin hatırlatılması üzerine “Hazine protokolünü kullanmıyoruz” demişti.
“Merkez Bankasının kur istikrarı üzerinde de görevi vardır. Dolayısıyla bir kur seviyesi hedeflemiyoruz ancak kurdaki aşırılıklar görüldüğünde de müdahale, aşırılığı ve oynaklığı azaltmak amacıyla, Merkez Bankasının görev tanımındadır” diyen Erkan, “Hazine protokolü kullanmıyoruz ama KKM’yle alakalı piyasayı oluşturmak bizdedir. Bunu da yaparken şeffaflığı vurguladık. Şeffaflık adına doğrudan satışla bankalara yapıyoruz” ifadelerini kullanmıştı.
