Yüksek üretim maliyetlerine karşılık düşen alım fiyatları ile geçen yıl başta limon olmak üzere bahçedeki ağaçlarını söken çiftçi bu yıl ise arazileri satılığa çıkardı. Deprem sonrası büyük göç veren ve Türkiye’nin en önemli üretim alanlarından biri olan Hatay’da çiftçinin artık üretim maliyetlerini karşılayamadığını kaydeden Antakya Ziraat Odası Başkanı Mehmet Muzaffer Okay, “Çiftçinin çözümü çiftçiliği bırakmak. Etrafımızda inanılmaz derecede satılık tarlalar var. Herkes bir şekilde toprağın bir kısmını satıp küçülme veya bu işin içinden çıkma peşinde. Bu bir tek Hatay’a mahsus bir olay değil. Türkiye’deki tüm üreticilerin sıkıntısı var. Kimle konuşsam tarla satmaktan bahsediyor” dedi. İlan sitelerinde ise onlarca dönüm arazi üzerindeki ağaç ve mahsullerle birlikte alıcı bekliyor. Hatay Dörtol’da 15 yıllık ağaçların olduğu portakal bahçesi 70 milyon TL’den satışa çıkarken, yine Hatay’da 30 dönümlük bir başka bahçe ise 115 milyon TL’den satışa sunuldu. Bir başka portakal bahçesi de 5 milyon 100 bin TL’den satılığa çıkarılmış durumda.
FAİZ DAHA ÇOK KAZANDIRIR
Maliyetlerin üreticiyi zorladığını pamuk başta olmak üzere tüm ürünlerde daha az kazanç sağladıklarını aktaran Okay, geçen yıl 28 TL olan pamuk fiyatının bu yıl 23 TL’ye, toptan satılan zeytinyağının litresinin ise bölgede 235 TL’den 180 TL’ye indiğini kaydetti. Okay, “Araziniz var bir kısmına buğday, bir kısmına pamuk ekmişsiniz ama hiç birinden para kazanamıyorsunuz. Borcumuz katlanmış, bütün girdi maliyetleri geçen senenin yüzde 100 üstünde. Şuanda arazinin dönümü 300 bin TL. 100 dönüm tarla 30 milyon TL. Şimdi bunu bankaya koysa ne alır. Tarlada alacağı hiçbir kâr yok” diye konuştu.
Çiftçi tarlasından ekiniyle vazgeçti
Zarar eden çiftçi üretimi bırakıp tarlasını satmaya başladı. İnternet sitelerindeki ilanlar bugünlerde Türkiye’nin dört bir yanında satışa sunulan tarım arazileriyle doluyor. Tarlalarda satılamayacağı düşünüldüğü için hasat edilmeyen mahsüller ve meyve ağaçları da dikkat çekiyor.
Çiftçi umudunu buğdaya bağladı
SGK verilerine göre çiftçi sayısı her geçen yıl hızla eriyor. 2019’da 600 bin 787 olan çiftçi sayısı pandeminin hayatımıza girdiği 2020’de 547 bine kadar düştü. Bir süre 500 bin seviyesine tutunan çiftçi sayısı, 2023 yılında 460 bin 260’a kadar geriledi. Bu erime maliyetlerin tava yaptığı ve çiftçinin gelirlerinin büyük oranda azaldığı 2024’te hızlanırken, SGK verilerine göre ağustos itibarıyla çiftçi sayısı 413 bin 865’e kadar geriledi. Pek çok çiftçi ekim yapmayı bırakırken bir kısmı da umudunu buğdaya bağladı. Muzaffer Okay, “Pamuk para etmedi. Mısır başını biraz yükseltti sonra 1 milyon ton mısır ithal ettiler fiyat düştü. Meyve dalında kaldı. Patates soğanı tarlaya sürdü çiftçi. Şimdi insanlar nefes almak için buğdaya yöneldi” dedi.
