Köşe yazısı, insanın doğasında var olan anı, duygu ve deneyim biriktirme eğilimi ile zamanın bu çabayı dağıtma yönündeki karşıtlığı arasındaki temel gerilimi incelemektedir. Zamanın tabiatı biriktirilmiş olanı aşındırmak ve dağıtmak üzerine kuruludur, insanın emeğini sınayan yıkıcı bir güç olarak işlev görür. Buna ek olarak, kader hayatın akışında aniden belirerek hesaplanamayan etkileriyle insanın tüm birikimlerini yeniden gözden geçirmesini zorunlu kılar. Bu dağıtıcı güçlerin karşısında insana kalan son sığınak ise iradedir, yıkıntıların arasından doğrulma ve dağılanı tekrar toplama yeteneği, insanın sessiz direncini oluşturur. Kaynak, insanın kaderinin toplamaya, zamanın dağıtmaya ve hayatın sınamaya dayandığını, ancak yeniden ayağa kalkmanın insanlığın hiçbir gücün alamadığı kendi sözsüz yemini olduğunu vurgular.
İnsanın iç dünyasında sessiz fakat diri bir eğilim vardır: Biriktirmek. Kimi anıların kıyısına ilişen bir gülüşü, kimi kelimelerin geride bıraktığı sıcaklığı, yol kenarına düşen kırıntı umutları ya da içimizde büyüyen küçük sızıları… İnsan, yaşadıkça toplar. Çünkü topladıklarıyla kim olduğunu, nereye yürüdüğünü ve hangi acıyla olgunlaştığını anlar.
Ne var ki zaman, bu biriktirme çabasına hiç aldırış etmeyen bir düzen içinde akar. Onun işi toplamaktan çok dağıtmaktır. Elle tutulur ne varsa aşındırır ; titizlikle dizilmiş taşları, görünmez bir esintiyle yerinden oynatır. Zamanın tabiatı, insanın emeğini sınamak üzere kurulmuş gibidir. Biriktiririz; o dağıtır. Koruruz; o söker. Unutmayalım: Zaman, insana ait olanı insandan daha iyi tanır ve sınırlarını ondan önce hatırlatır.
Kaderin yükselişi de burada devreye girer. Hayatın akışı içinde kimi dönemeçlerde aniden belirir ; bazen bir kapının kapanışında, bazen bir yüzün kayboluşunda, bazen de hiç hesapta olmayan bir yükün omuzlara binişinde kendini gösterir. Kader, hayatın matematiğine benzemez; hesaplanmaz, ölçülmez. Fakat etkisi, insanın tüm biriktirdiklerini yeniden gözden geçirmesine yol açar.
Bütün bu dağıtıcı gücün ve sarsıcı gerçekliğin karşısında insana kalan son sığınak iradedir. Yıkıntıların arasından doğrulmak, eksilenin yerine yenisini koymak ve dağılanı tekrar toplamak… İşte insanı insan yapan, bu sessiz dirençtir. Kaybettiklerimiz bazen kaderin, bazen zamanın, bazen de kendi hatalarımızın sonucudur. Ama yeniden ayağa kalkmak, hiçbir gücün bizden alamadığı bir yetenektir.
Belki bu yüzden, insanın kaderi toplamaya, zamanın doğası dağıtmaya, hayatın gerçeği ise sınamaya dayanır. Fakat yeniden doğrulmak -tüm bunlara rağmen- insanın kendi yazdığı sözsüz yemindir.
