Sizlere daha önceki yazılarımda hadisleri, kaynaklarını, sayılarını, rivayet nedenlerini ve asla ayetlerin yerini tutamayacaklarını yazmıştım. Bu yazımda Allah’ın izniyle en çok hadis rivayet eden adeta bir hadis fabrikası olan: Ebu Hureyre’yi anlatmaya çalışacağım.
Kendi ifadesine göre yetim büyüyen, yoksul ve karın tokluğuna çalışan biri olduğu anlaşılıyor. Otuzlu yaşlarda Medine’ye gelmiş, fakirliğinden dolayı Mescid-i Nebevi’nin yanında kurlu “Suffe” denilen bir gölgelikte genelde bekâr gençlerden, yoksullardan oluşan Ashab-ı Suffe denilenlerin oluşturduğu guruba katıldığı, obur olduğu bunun için her gün ya peygamberin ya da ashaptan birinin evinde karnını doyurduğu biliniyor.
Sulu ve insanları rahatsız eden hareketleri olduğu, bunun için çoklarının kendinden nefret ettiği ve yanından kaçtıkları da söyleniyor. Aslı astarı olmayan hikâyeleri gerçekmiş gibi anlatmasıyla da ünlü birisidir.
Hz. Ömer’in asılsız birçok sözü peygamberimize atfetmesi nedeniyle Ebu Hureyre’yi cezalandırdığı, eğer bu durumunu sürdürürse kendisini sürgün edeceğini söylediği de bir gerçektir.
Hz. Ömer’in dünya değiştirmesinden sonra; aslı astarı olmayan birçok hadis rivayet etmeye başlamıştır. Bu gerçeği kendisi, “ Size rivayet ettiğim şu hadisleri Ömer zamanında rivayet etseydim asası ile beni döverdi.” Söylediği aktarılmaktadır. Bir başka söylentide, “ Ömer ölünceye kadar ’Allah Resulü buyurdu ki’ diyemedik” demesidir.
Hz. Ömer bu rivayetlerden o kadar sıkılır ki, “ Kuran ile ilgilenin! O, Allah’ın kelamıdır.” İkazı zorunda kalmıştır. Reşit Rıza bu konuda : “Eğer Ömer’in ömrü Ebu Hureyre’nin ölümüne kadar olsaydı bize bu kadar çok hadis ulaşamazdı.”
Ebu Hureyre’nin çelişkili hadislerinin hiç biri, dini anlamda dayanak olmayacak mahiyette olduğu da söylenmektedir. Çünkü Ebu Hureyre, insanlara bir şeyler rivayet ederken peygamberimizden duyduğu bazı şeyleri Yahudi asıllı Kaa’b el Ahbar’dan dinledikleriyle karıştırarak anlattığı ifade edilmektedir. Yani İsrailiyat kökenli pek çok sözü, hadis diye anlatmaktan çekinmemiş.
Bu hadis fabrikatörünü, Hz. Ayşe, “Sen Resul’den duymadığın sözleri rivayet ediyorsun.” diye kendisine kızdığında bu Hureyre’ Hz. Ayşe’ye,”Ayna ve sürme seni Resul ile ilgilenmekten uzak tuttu” diye edepsizce bir cevap vermekten de çekinmemiştir.
Hz. Ali, Ebu Hureyre için: “Dikkat edin o, insanların en yalancısıdır.” Bir başka seferinde de: “Yaşayanlar arasında Resul’e en fazla yalan isnat eden Ebu Hureyre’dir” demiştir. Neden acaba?
Bahreyn valiliğine atanan fakat adil bir valiye yakışmayan hal ve hareketlerinden dolayı alındığı tarihi bir gerçektir. Hz. Ömer’in kendisine: “Ey Allah’ın Kitabının düşmanı! Allah’ın malını çaldın değil mi? Yoksa senin on bin dinarın nereden olacaktı?” dediği görülür.
Hz. Osman’ın yumuşak doğasından güç alarak asılsız olan pekçok rivayeti yaymaya başlamıştır. Fırkaların yayılması sonucu Ali ile Muaviye arasında savaş patlak verip Müslümanlar ayrışınca Ebu Hureyre, doğasına yakın olan Muaviye’nin Emevilerin yanında yer almıştır. Muaviye’nin rengarenk ve zengin sofralarında ihtirasını tatmin için mükemmel bir zemin bulur.
Açlıktan nefesi kokan Ebu Hureyre, saltanata, ihtişama ve lezzetli yemekler kavuşunca onların istediği türde de rivayetler etmiştir. Bunu karşılığını Medine valiliği olarak görmüştür. Hicaz halkına yapmadık kötülüğü bırakmamıştır. Bunun karşılığı olarak Emeviler Ebu Hureyre için el Akik’te bir köşk inşa etmişlerdir.
Bir hadis fabrikatörü olan Ebu Hureyre’nin kısa hayat serüvenini aktardım. Peygamberimizin yanında toplan bir yıl dokuz ay kalmasına ve Kuran’da 23 yılda tamamlanmasına rağmen en çok hadis rivayet eden Ebu Hureyre budur. Ne gariptir ki peygamberimizin yanıbaşındakilerce de: “ YALANCI ve GÜVENİLMEZ” bulunan Ebu Hureyre’ye bizim ilahiyatçıların neden bu kadar değer verdiğini anlamakta da zorlanıyor insan!
“Siz Allah’a dinini mi öğretiyorsunuz? Oysa Allah, gökte ne var, yerde ne var hepsini bilir. Allah her şeyi çok iyi bilendir.” Hucurat:16 “İşte bunlar Allah’ın ayetleridir ki, onları sana hak olarak okuyoruz. Hal böyle iken Allah’tan ve O’nun ayetlerinden sonra hangi hadise/söze inanıyorlar.” Casiye:6
Esen kalınız.
