Toplumumuzda kalp hastalıkları erkek hastalığı olarak düşünüldüğü için kadınlar tarafından pek dikkate alınmıyor. Oysa uzmanlar kalp hastalıklarının kadınlarda da bir numaralı ölüm nedeni olduğunu vurguluyor. Hatta ilk kalp krizinde ölüm riskinin kadınlarda daha fazla olduğuna dikkat çekiyorlar. Kalp krizinin kadınlarda farklı sinyaller verdiğini ancak bunun bilinmediğini belirten Kalp Cerrahı Prof. Dr. Bingür Sönmez, bu yönde hayati bilgiler verdi. İşte açıklamaları:
Prof. Dr. Sönmez
YAŞLANDIKÇA RİSK ARTAR
Genellikle, kadınlar erkeklerden daha ileri yaşlarda koroner kalp hastalığına yakalanma eğilimindedir. Amerika gibi ileri toplumlarda kadınlar daha geç menopoza girdikleri ve hormon tedavisi aldıkları için kadınların erkeklere göre 10 yıl daha geç by-pass ameliyatı oldukları saptanmıştır. Bu rakam benim ameliyat ettiğim hasta grubunda ortalama 5 yıl fark etmektedir. Ancak, yaşlandıkça her iki cinsiyette de risk artar ve kadınların koroner damarlarının daha ince ve bypass için kullanılan damarların erkeklere nazaran sorunlu olması (bacak damarlarının varisli olması, en önemli damar olan göğüs içinden alınan iç meme damarının ince ve spazma eğilimli olması gibi) nedeniyle hastalık daha dramatik seyreder.
Bütün bu farklılığı kadınların kutsal hormonu olan “östrojen” sağlamaktadır. Fakat menopoz döneminde bu hormondan mahrum kalan kadınlarda hiç beklenmeyen yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, diyabet, obezite gibi risk faktörlerinin ortaya çıkması sonucu koroner damarlarda darlık oluşması veya tıkanma ihtimali artmaktadır. Ayrıca bizim toplumumuzda obezitenin ve kadınlar arasında sigara içmenin çok yaygın olması nedeniyle koroner bypass ameliyatından sonra kadınların yoğun bakımları daha sorunlu geçmektedir.
Belirtiler farklıdır
Kadınlar genellikle erkeklere göre farklı koroner kalp hastalığı semptomları gösterirler. Sessiz kalp hastalığı (hiçbir belirti vermeyen koroner kalp hastalığı) kadınlarda daha sık görülür. Kadınların ağrı eşiği erkeklerden daha yüksektir. Yani ağrıya daha tahamüllü oldukları için bazı sinyalleri fark etmezler. Kadınlarda kalp krizi belirtileri, erkeklerdeki tipik göğüs ağrısı yerine nefes darlığı, çabuk yorulma, halsizlik, mide bulantısı, kusma ve soğuk ter dökme şeklindedir. Üstelik kalp krizi geçirmeden günler öncesinde de aşırı yorgunluk, uyku bozuklukları, nefes darlığı, sıkıntı ve hazımsızlık gibi bazı şikayetler yaşayabilir. Ancak bu belirtilerin kalp krizi işareti olduğu pek çok kadın tarafından bilinmez ve bu nedenle ciddiye alınmaz. Oysa sessiz sessiz yaklaşan koroner kalp hastalığının belirtisi olan ilk ağrı bir kalp krizi, ilk kalp krizi de oldukça ciddi olabilir. Bu nedenle, kadınların kalp sağlığına daha fazla dikkat etmeleri ve düzenli sağlık kontrollerine gitmeleri, menopoz sonrası tüm risk faktörlerini en aza indirmek için çaba sarf etmeleri gerekir.
Genç kadınlarda neden görülür?
Son yıllarda genç yaşta kalp krizi geçiren kadın sayısındaki artışta sigaranın büyük rolü olduğu tespit edilmiştir. Diğer nedenler ise ailede kalp hastalığı öyküsü olması, hamilelik döneminde diyabet, hipertansiyon gibi hastalıklar bulunması, doğum kontrol hapı kullanılması ya da ağır bir stres yaşanmasıdır.
İşte korunma yolları
Kalp hastalıkları kadınların hayatlarını meme, rahim kanseri gibi jinekolojik kanserlerden daha fazla tehdit etmektedir. Kadınlar koroner kalp hastalığından korunmak için düzenli egzersiz yapmalı, sağlıklı beslenmeli, sigara içmemeli ve stresten kaçınmalıdır. Tabii özellikle menopozdan sonra kontrollerini aksatmamalı. Kadın hastalar genellikle yeteri kadar provokasyon testleri (efor testi, talyum testi) yaptıramayacağı için en ufak şüphede bilgisayarlı anjiyografi veya klasik anjiyografi yapılması gerekebilir. Özellikle menopozdan sonra her yıl efor testi; düzenli tansiyon, kan yağları ve kan şekeri takibi yapılmalıdır. Mümkünse 40 yaşından sonra bir bilgisayarlı anjiyografi yapılarak gelecek 10 yılın damar yapısı mutlaka görüntülenmelidir.
