İşgal altındaki Doğu Kudüs’te, önce ramazan ayı başında Şam Kapısı’ndaki oturma alanlarının barikatlarla kapatılması, daha sonra Şeyh Cerrah Mahallesi’ndeki bazı Filistinli ailelerin zorla evlerinden çıkarılması kararı ve son olarak da İsrail polisinin 7 Mayıs’ta Mescid-i Aksa’da yatsı namazı sırasında cemaate plastik mermi ve ses bombalarıyla saldırması nedeniyle gerginlik gittikçe tırmanmıştı.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, işgal altındaki Doğu Kudüs’te ramazan ayı başından beri süren gerginliği tırmandıracak açıklamalarda bulundu.
Netenyahu, “Kudüs’ü inşa etmemiz konusunda yapılan baskılara karşı koyuyoruz. Maalesef ki; bu baskılar son zamanlarda arttı. En iyi dostlarımıza şunu söylemek istiyorum. Kudüs, İsrail’in başkenti. Her ulusun kendi başkentini inşa ettiği gibi, bizim Kudüs’ü inşa etme hakkımız var. Bunu yaptık ve yapmaya devam edeceğiz.” dedi.
Ülkelerden Tepkiler
Türkiye, Mescid-i Aksa’da ibadet eden Filistinlilere yönelik gerçekleştirdiği ve çok sayıda Filistinli sivilin yaralanmasına sebep olan saldırıları kınadı. Dışişleri’nden yapılan açıklamada, “İsrail güvenlik güçlerinin Mescid-i Aksa’da ibadet eden Filistinlilere yönelik gerçekleştirdiği ve çok sayıda Filistinli sivilin yaralanmasına sebep olan saldırıları şiddetle kınıyoruz.” denildi.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı, İsrail güçleri tarafından Kudüs’ün Şeyh Cerrah Mahallesi’ndeki Filistinlilerin yerlerinden edilmesinden endişe duyduklarını ifade etti ve İsrail’in Kudüs’teki planlarının reddedildiğini belirtti.
Bakanlık tarafından, Suudi Arabistan’ın her türlü tek taraflı tedbiri, uluslararası meşruiyet kararlarının ihlalini ve bölgede güvenlik ile istikrarı sağlamak için barış sürecini yeniden başlatma şansını zayıflatan her şeyin kınandığı, Filistin halkının, uluslararası meşruiyet kararları ve Arap Barış Girişimi uyarınca, başkenti Doğu Kudüs olan, 1967 sınırlarında bağımsız Filistin devletini kurmasını sağlayacak şekilde Filistin sorununa adil ve kapsamlı bir çözüme ulaşmayı amaçlayan tüm çabaların desteklendiğine yönelik açıklama yapıldı.
Avrupa Birliği (AB) de, Şeyh Cerrah ve Doğu Kudüs’ün diğer bölgelerindeki Filistinli ailelerin evlerinden zorla çıkartılmasını reddederek, bu eylemlerin uluslararası insancıl hukuka göre yasa dışı olduğunu ve sahada gerginliği artırmaya neden olacağı konusunda uyardı.
AB Sözcüsü Peter Stano, Kudüs’te gerilim ve şiddetin tırmanmasının tehlikeli ve kabul edilemez olduğunu ifade ederek, gerginlikleri yatıştırmak için acilen harekete geçme, Tapınak Tepesi çevresinde provokatif eylemlerden kaçınma ve statükoya saygı çağrısı yaptı.
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR), Filistinli ailelerin İsrail makamlarınca evlerinden zorla çıkarılmasının uluslararası insancıl hukuk uyarınca yasaklandığını ve savaş suçu teşkil edebileceğini duyurdu.
Rusya, son günlerde Doğu Kudüs’teki durumun kötüleştiğinin altını çizerek, bahsi geçen durumdan derin endişe duyulduğunu belirtti.
Rusya Dışişleri Bakanlığı, “Buradaki sivil halka yönelik saldırıları sert şekilde kınıyoruz. Tüm tarafları şiddetin tırmanışına yol açan herhangi bir adımdan kaçınmaya çağırıyoruz. Rusya’nın, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin kararlarında yer alan ilkeli ve tutarlı pozisyonunu doğruluyoruz. Buna göre, Doğu Kudüs dahil, işgal altındaki Filistin topraklarında İsrail tarafından yerleşimlerin oluşturulması ve burada bulunan arazi ve mülklerin kamulaştırılmasının yasal dayanağı yok. Bu tür eylemler, uluslararası hukuka aykırı ve Filistin ile İsrail devletlerinin 1967 sınırlarına göre kurulması çerçevesinde meselenin barış yoluyla çözülmesini engelliyor.” açıklaması yapıldı.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, “ABD, Harem-i Şerif ve Şeyh Cerrah bölgesi dahil Kudüs’te tarafların karşı karşıya geldiği ve çok sayıda kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan olaylardan dolayı oldukça endişelidir. Şiddetin hiçbir gerekçesi olamaz, fakat özellikle ramazanın son günlerine girilirken bu şekilde kan dökülmesi rahatsız edicidir” ifadelerini kullandı. Price, şiddetin sona ermesi için İsrail ve Filistinli yetkililere çağrıda bulunarak, tüm tarafların provokatif eylem ve söylemlerden kaçınması gerektiğini ifade etti.
Papa Francescoda, ‘Şiddet şiddeti doğurur, çatışmaları durduralım’ dedi.
Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt, İsrail polisinin Mescid-i Aksa’ya yönelik baskını kınarken, KİK Genel Sekreteri Dr. Nayef el-Hacraf Şeyh Cerrah mahallesinde yerleşim birimlerinin inşasını ve Filistinlilerin zorla evlerinden çıkartılmasını kınadı.
Mısır, Ürdün, Lübnan, Bahreyn, Kuveyt, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Katar ve Moritanya kutsal ayın bariz bir ihlali anlamına gelen Mescid-i Aksa baskınını şiddetle kınadı.
Tunus Dışişleri Bakanlığı, Malezya Başbakanı, Pakistan Dışişleri Bakanlığı, İran Dışişleri Bakanlığı, Güney Afrika Uluslararası İlişkiler ve İşbirliği Bakanlığı tarafından da benzer açıklamalar yapıldı.
Öte yandan, Birleşmiş Miletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Doğu Kudüs’te artan gerginliği görüşmek üzere bugün toplanacak. BMGK, Doğu Kudüs’te Şeyh Cerrah Mahallesi’ndeki Filistinli ailelerin İsrailli yetkililerce zorla tahliyesinin ardından artan gerginliği, yerel saatle 09.00’da kapalı oturumda görüşecek.
İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ve Arap Parlamentolar Arası Birliği de Ürdün’ün talebi üzerine İsrail’in işgal altındaki Doğu Kudüs’te Filistinlilere yönelik saldırı ve ihlallerini görüşmek amacıyla olağanüstü toplanma kararı aldı.
Bölgede Son Durum
İsrail polisi, 7 Mayıs’ta Mescid-i Aksa’da 205, 8 Mayıs’ta da başta Şam Kapısı olmak üzere Doğu Kudüs’ün farklı bölgelerinde 90 kişiyi yaraladı. 9 Mayıs Sabah namazı sonrası İsrail polisi, Mescid-i Aksa’dan çıkan cemaate yine plastik mermi ve ses bombaları ile müdahale etti ve 10 kişiyi yaraladı.
İsrail’de Demir Kubbe Hss Devreye Girdi
Öte yandan, İsrail’de Filistin tarafından atıldığı iddia eden roketler nedeni ile ülkenin güney kesiminde siren sesleri yükseldi. Kudüs kentinde bulunan Isawiya kasabasında ise İsrail güçlerinin Filistinlilere saldırdığı bildirildi.
Çıkan olaylarda 1 Filistinli yaralandı, 3 Filistinli gözaltına alındı.
Filistin ve İsrail arasındaki tansiyon artarak devam ediyor. İsrail’in güney kesiminde yer alan Aşkelon kentinde Gazze Şeridi’nden atıldığı iddia edilen roketler nedeni ile hava savunma sistemi devreye girdi. Vatandaşları uyarmak üzere ise kentin birçok noktasında siren sesleri yükseldi.
İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) tarafından yapılan açıklamada, Aşkelon kentinde savunma sistemlerinin devreye girdiği doğrulanırken, Gazze Şeridi’nden 2 roket atıldığı iddia edildi.
IDF, roketlerden 1’inin boş alana düştüğünü, hava savunma sisteminin ise diğer roketi havada imha ettiğini aktardı. Olayda ölen ya da yaralanan olup olmadığı konusunda henüz bilgi paylaşılmadı.
İsrail güçlerinin Filistinlilere yönelik saldırıları devam ediyor. Kudüs kentinde bulunan Isawiya kasabasından İsrail güçlerinin Filistinlilere saldırması sonucu 1 Filistinli yaralandı, 3 Filistinli gözaltına alındı. Olayların İsrailli yerleşimcilerin kasabayı işgal etmeye çalışması ve Filistinlilerin İsrailli yerleşimcilerin engellemeye çalışması sonucu çıktığı aktarıldı. Olayların büyümesi üzerine bölgeye gelen İsrail güçlerinin, Filistinlilere ses bombası ve göz yaşartıcı gaz ile müdahale ettiği bildirildi.
Kaynak:21YYTE/ Büşra Aksu, Barış yüksel
