Eylül 2019’da dönemin başbakanı Adil Abdulmehdi’nin, Terörle Mücadele Birimi Komutanı Abdulvahab el-Saadi’yi görevden alma kararı Irak’ta öfkenin fitilini ateşlemiş ve sonrasında; hükümetin temel hizmetleri sağlayamaması, işsizliği ve yolsuzluğu ortadan kaldırmaması ve hükümetin İran tarafından dış müdahalelere maruz kaldığı gerekçeleriyle 1 Ekim 2019’da ülkede protesto çağrıları başlamıştı.
Bağdat’ın Tahrir Meydanı’nda toplanan ve Yeşil Bölge’ye geçmek isteyen kalabalığa güvenlik güçleri tarafından gerçek mermilerle müdahale edilmiş, gösterilerde yaklaşık 600 kişi yaşamını yitirmişti.
1 Ekim 2019’da başlayan ve 25 Ekim 2019’da tekrar tırmanışa geçen gösteriler sırasında, Necef ve Kerbela’daki İran Konsoloslukları ateşe verilmiş, Haşdi Şabi karargâhları da saldırıya uğramıştı.
Gösterilerin diğer şehirlere de sıçraması ve Şii lider Ayetullah Ali Sistani’nin parlamentoyu hükümete verdiği desteği gözden geçirmeye çağırmasının ardından baskılara daha fazla dayanamayan Abdulmehdi, 29 Kasım 2019’da başbakanlık görevinden istifa etmişti.
2020 yılında, gösterilerin yıldönümünde, yeniden Tahrir Meydanı’nda toplanan kalabalık, hükümetten reform ve önceki yıl gösterilerde hayatını kaybedenlerin faillerinin cezalandırılması talebinde bulunmuştu.
2019 gösterilerine önderlik eden aktivistlerden Ihab Jawad Al-Wazni’nin geçtiğimiz gün Kerbela’daki evinin yakınında uğradığı suikast sonucu hayatını kaybetmesiyle başta Bağdat ve Kerbela olmak üzere ülkenin birçok kentinde protesto gösterileri başladı. Al-Wazni’nin ölümünden İran’ı sorumlu tutan göstericiler, Kerbela’daki İran Konsolosluğu önünde toplanarak konsolosluğu ateşe verdiler.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Saeed Khatibzadeh bugün gazetecilere verdiği demeçte, İran Konsolosluğuna hafta sonu düzenlenen saldırıyı şiddetle kınadığını veIrak’ın Tahran Büyükelçiliği’ne bir ‘protesto mektubu’ teslim edildiğini söyledi.”Ülkedeki diplomatik tesisleri korumak Irak hükümetinin uluslararası görevidir” diyen Khatibzadeh, bu görevin 9 Mayıs’ta Kerbela’da yerine getirilmediğini de sözlerine ekledi.
Kazımi, her ne kadar göreve geldiği günden bu yana ABD ve İran arasında bir denge politikası gütmeye çalışsa da; bir yandan Yeşil Bölge’de ABD üslerine sık sık düzenlenen saldırılar, diğer yandan İran karşıtlarının faili meçhul cinayetlerle ortadan kaldırılması ülkedeki İran etkisinin halen büyük ölçüde devam ettiğini gözler önüne sermektedir. Bu durumun, 10 Ekim 2021 tarihinde yapılması planlanan Irak seçimlerine etkisinin nasıl olacağı ise merak konusudur.
Kaynak: 21YYTE/Şule ABBAK
