Küresel ekonomide beklentiler büyük ölçüde enflasyonun gidişatına bağlı hassas bir denge üzerinde duruyor. Enflasyon geriliyor gibi görünse de jeopolitik çatışmalar ve Kızıldeniz’deki arz kesintilerinden kaynaklanan ikinci dalga fiyat yükseliş baskısı riski sürüyor. Buna ek olarak, beklenenden daha güçlü bir işgücü piyasası tüketici talebini artırarak fiyatların yükselmesine de neden olabilir. Türkiye’nin de yer aldığı IMF’in enflasyon tahminlerinde beklentiler yurt içinden yüksek kalıyor.
Kaynak: https://advisor.visualcapitalist.com/…
2024 yılında küresel enflasyonun, 2023 yılındaki tahmini yıllık ortalama %6,8’den %5,8’e gerilemesi öngörülüyor.
Sıkı para politikası ve düşen enerji fiyatlarının, soğuyan işgücü piyasasının yanı sıra fiyat baskılarını da hafifleteceği tahmin ediliyor.
Dünyanın en büyük petrol rezervlerine sahip Venezuela’nın enflasyonun genel olarak en yüksek seviye olan %230’a ulaşması bekleniyor.
Son 10 yılda ülke, 2019’da çarpıcı bir rakama ulaşan hiperenflasyonla karşı karşıya kaldı. ABD yaptırımlarının geçen yıl kaldırılması sonrası hükümet harcamalarındaki keskin kesintiler ve ekonomide artan dolarizasyon nedeniyle enflasyon da bir şekilde düştü.
Amerika’da yavaşlayan ekonomik büyüme ve istihdam piyasasındaki yumuşama, 2024’te %2,6’ya ulaşacağı tahmin edilen enflasyonu hafifletebilir.
Fed en kötünün geride kaldığı sinyalini verirken, ekonomideki beklenmedik bir ivme bu sonucu gölgeleyebilir. Kasım 2023 itibarıyla Amerikan hanelerinde 290 milyar dolarlık tasarruf fazlası bulunurken, bu durum tüketici talebini artırmaya devam edebilir.
Avrupa’da gelişmiş ekonomilerde enflasyonun ortalama yüzde 3,3 olması bekleniyor. Düşen doğal gaz fiyatları ve düşük GSYİH büyümesi, enflasyon beklentilerini sınırda tutuyor.
Dünyanın ikinci büyük ekonomisi olan Çin, ülkenin ekonomik büyümesinin yaklaşık üçte birini sağlayan emlak piyasasındaki sorunlar nedeniyle düşen fiyatlar ile mücadele ediyor.
Yavaş ekonomik aktivite, üretimdeki yavaşlama ve düşük tüketici güveninin ortasında enflasyonun %1,7’ye ulaşacağı tahmin ediliyor.
Bu grafik, Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) tahminlerine dayanarak dünya genelindeki 2024 enflasyon tahminlerini gösteriyor.
190 ülkeye ilişkin enflasyon tahminlerinde en başta gelen ülkelerin içinde Türkiye de bulunurken, IMF’in tahminleri Merkez Bankası hesaplamalarının çok üstünde yer alıyor.
IMF, Türkiye’de 2024 yılında enflasyonun yüzde 54,3 olmasını bekliyor. Merkez Bankası yıl sonu enflasyon tahmini ise yüzde 36 seviyesinde bulunuyor.
Dünyada enflasyonun yeniden hızlanmasına ne sebep olabilir?
Pandeminin neden olduğu enflasyon şokları bitmiş gibi görünse de temel riskler enflasyonu yukarı çekebilir. O riskler de şu şekilde görülüyor:
Jeopolitik Baskılar
Orta Doğu ve Kızıldeniz’deki çatışmalar nedeniyle artan nakliye maliyetleri artmaya devam edebilir ve arz kesintisi nedeniyle enerji fiyatları artarak enflasyonun yükselmesine neden olabilir.
Güçlü Tüketici Talebi
Birikmiş fazla tasarruflar ekonomileri beslemeye devam edebilir, bu da merkez bankalarının şahin tutumuna yol açabilir. 2023’te gelişmiş ülkelerde salgın öncesi ortalamanın yaklaşık iki katına çıkan yüksek ücret artışı, tüketimi artırabilir ve fiyatları artırabilir.
Artan Konut Maliyetleri
Barınma, genel olarak en büyük bileşen olan Tüketici Fiyat Endeksi’nin yaklaşık üçte birini oluşturuyor. Fiyatların hızlanması önemli enflasyonist riskleri beraberinde getirir. Ocak 2024 itibarıyla ABD’de barınma maliyetleri yıllık %6 arttı.
Şu ana kadar küresel ekonomi dirençliydi. Risk faktörleri devam etse de enflasyon tahminleri %2 hedefine giden yolun yavaş ama doğru yönde ilerlediğini gösteriyor.
