İstanbul’da muhalefet kaynakları, Rusların Türk tarafına İdlip’te yeni bölgeleri kontrol altına almak için Suriye ordusunun yanında askeri operasyonlar düzenleme arzusunda olduklarını, Moskova’nın Ankara’nın HTŞ’nin ihlallerini engelleyemediğini bahane ettiğini, Suriye güçlerinin yanında bulunan Rus güçlerini tehlikeye attığını ve bunun güçle ve kökten çözülmesi gerektiğini bildirdiklerini belirtiyor.
Kaynaklar, Türk tarafının Rus arzusunu hoş karşılamadığını, Suriye hükümetine suçlamalarda bulunduğunu sözlerine eklediler. Rus tarafına Moskova’nın Suriye ordusunun Jabal Al-Zawiye ve köylerine düzenlediği bombardıman operasyonlarını sürdürmemeyi garanti etmesi durumunda tüm ihlalleri engellemek için işbirliği yapılabileceğini vurguladığını sözlerine ekledi. Raporlar, ABD-Türkiye-Rusya temaslarından bahsetti. Washington’un istekleri ve ABD bakış açısının ayrıntılarını açığa çıkarmadı. Ancak Suriye’nin kuzeyinde Amerikan faaliyetiyle ilgilenen çevreler özellikle Washington’un HTŞ lideri Ebu Muhammed El-Culani’ye açılmasından sonra ABD için sükunet ve savaş operasyonlarının durmasının kendisi için uygun olabileceğini, Washington’un herhangi bir ihlal meydana gelmemesini garanti etmesi karşılığında HTŞ ve El-Culani’ye evlerinin içini düzenlemek için fırsat ve zaman vereceğini belirtti. İslami cephe çatısı altında ki grupların birisinde askeri yöneticilik görevini sürdüren muhalefet kaynağı, Suriye muhalefetinin birleşik bir komuta ile yeniden ortak askeri hareket merkezi kurulması, Fetih ordusu gibi Türkiye’den emir almaması, Carablus’tan İdlip’e kadar sahada yüksek dereceli ve itibarlı bölge halkından yeni bir siyasi oluşum (varlık) seçilmesi gerektiğine inanıyor.
Türkiye’nin garantileri karşısında İdlip üzerinden çatışan güçlerin yarışı
Suriye’nin kuzey batı bölgeleri özellikle de İdlip vilayeti hükümet güçleri ve Rusya tarafından askeri bir tırmandırmaya tanık oldu ve şiddeti son birkaç haftada arttı. Saha göstergeleri İdlip’in saha askeri operasyonlar rotasına geri dönmeyeceğini teyit ediyor. Vilayet dosyası şimdiye kadar bilinmeyen bir kadere bağlı kalıyor. Suriye ordu birlikleri geçtiğimiz birkaç gün içinde İdlip güneyinde muhalefet gruplarıyla temas bölgelerinde konuşlu güçlerinden bazılarını çöl bölgelerine geri çekti. Askeri analistler bu süreçte Suriye birlikleri tarafından kara ilerlemesi seçeneğini uzak bir ihtimal olarak gördüler. Saha kaynakları, Suriye güçlerinin İdlip güneyinde Mu’arrat Hurma, Kifruma, Muar Şurin ve Mu’arrat An Numan bölgelerinde konuşlu 25.tümenden birkaç askeri konvoyu çektiğini belirtiyorlar. El-Cezire araştırmalar merkezi tarafından hazırlanan bir rapor, İdlip’te askeri çözüm seçeneğinin özellikle Türkiye ve Rusya olmak üzere askeri olarak aktif uluslararası güçlere ek olarak bölgeyi kontrol eden askeri güçlerin iç içe geçmiş olması nedeniyle İdlip vilayetinde görünmediğini belirtiyorlar. Böylece mevcut aşamada askeri senaryo pek olası görünmüyor. Özellikle İdlip’te etkili taraflardan birisinin askeri çözüm seçeneğine başvurması BM yoluyla uluslararası tarafların çalıştığı herhangi bir siyasi çözüme kesinlikle son darbeyi indirme anlamına gelecektir. Ancak İdlip’te ki aktivistler, Suriye güçlerinin İdlip vilayeti güneyinden kara ilerlemesi yapmasından kaygı duyuyorlar. Saha aktivisti Bedr El-İdlibi, Suriye ordusu ve muhalefet grupları arasında askeri operasyonlar ve çatışmaların geri dönme ihtimalini uzak görmediğini belirterek bunun İdlip’te oturan milyonlarca kişinin göç etmesine yol açacağına işaret etti.
Kaynak: 21YYTE/Turgut Adsız
