Ukrayna Barış Konferansı için İsviçre’de bulunan Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis ve İstanbul Fener Rum Patriği Bartholomeos zirve arasında bir araya geldi. Yunan hükümeti kaynakları, görüşmede hakkında “Heybeliada Ruhban Okulu’nun yeniden faaliyete geçmesi ile ilgili olarak, son dönemdeki olumlu hareketlilik için duyulan memnuniyetin dile getirildiğini” aktardı. Aynı kaynaklar, Başbakan Miçotakis’in Patrikhane ve Türkiye’deki Rum azınlık konuları ile ilgili olarak önümüzdeki dönemde İstanbul’u ziyaret etme planı olduğunu Bartholomeos’a ilettiğini kaydetti. Atina’da Heybeliada Ruhban Okulu ile ilgili beklentiler, Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın 12 Mayıs’ta Yunan Kathimerini gazetesinde yayınlanan demecinde, “Okulun açılması amacıyla çalışmalar yapıyoruz. Yunanistan’daki Türk azınlığın eğitim alanında karşılaştığı sorunlarla ilgili de komşumuzdan aynı yapıcı yaklaşımı bekliyoruz” demesiyle başlamış, Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’in, 1971 yılında faaliyetini durduran okulu ziyaretiyle yoğunlaşmıştı.
PATRİKTEN TARTIŞMA YARATAN İMZA
İkili görüşmenin yanı sıra, konferansta Patrik’in “devlet statüsünde” yer alması ve imzacı olması tartışma yarattı. Katoliklerin merkezi olan Vatikan’ın, devlet olmasına rağmen gözlemci olarak katıldığı konferansta imza yetkisi verilmesi dikkat çekti. Ayrıca Gazeteci Ardan Zentürk, Youtube kanalından yaptığı yayında bu durumdan bahsederek Türkiye’nin bulunduğu listede ayrıca Fener Rum Patrikhanesi’nin de bulunduğunu belirterek “İsviçre’deki Ukrayna Konferansı’na Patrik nasıl “devlet statüsünde” yer aldı? “Ekümenik Patrik” imzası, Türkiye Cumhuriyeti’nin bulunduğu bir listede neden bulunuyor? Vatikan’ın gözlemci olduğu bir konferansta, Patrik nasıl imzacı taraf kimliği kazandı? Ankara neden sessiz?” ifadelerini kullandı.
HAKAN FİDAN’LA İSVİÇRE’DE GÖRÜŞTÜ
İstanbul’da bulunan ve Fatih ilçesi kaymakamlığına bağlı olan Fener Rum Patrik’inin İsviçe’de Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’la görüştüğünü belirten Ardan Zentürk, “Biz bu Patrikhane’yi ekümenik olarak tanıdık mı? Ankara buna bayram diye mi sessiz kalıyor? Patrik’in güç kazanması Türkiye’nin güç kazanması değildir, Yunanistan’ın güç kazanmasıdır. Konstantinapol Patriği olarak geçiyor. Biz Ayasofya’yı haklı gerekçelerle ibadete açarken başka bir anlaşma mı yaptık Patrikhane ile? Fiilen bir tanıma mı var ortada?” dedi.
İKİ SENE ÖNCE TRABZON’DA GÜNDEME GELDİ
İstanbul Ortodoks Patrikhanesi Patriği ve İstanbul Başpiskoposu I. Bartholomeos, iki sene önce Trabzon ziyaretinde kendisine verilen Trabzonspor formasındaki ifadeden ötürü öne çıktı. I. Bartholomeos’a verilen formadaki ‘Ekümenik Patrik Bartholomeos’ ifadesine Fatih Kaymakamlığı’ndan bir açıklama metni yayınlandı. Metinde Fener Rum Patrikhanesi’nin ‘Ekümeniklik’ iddialarının gerçeği yansıtmadığı belirtilirken; Lozan Antlaşması’ndaki statüye de değinildi.
EKÜMENİKLİK KELİMESİNİN ANLAMI
Ekümeniklik daha çok Hristiyan aleminde kullanılan bir kelimedir. Farklı din grupları ve mezhepler arasında birlik kurmayı hedefler. Ortodokslar, Katolikler ve Protestanlar Ekümeniklik ve Ekümenizm kavramlarını farklı şekilde yorumlamaktadır. Örneğin, Protestanlar için temel anlamda bir dini birliğin sağlanması yeterliyken; Katolikler tüm kiliselerin kendi çatıları altında toplanmasını talep eder. Ortodokslar ise Ekümenizme karşı çıkarak tek kilisenin kendileri olduğunu ve tüm kiliselerin kendilerine bağlanmasını istemektedir.
Dünya Patriği anlamına da gelen ‘Ekümen’ kavramı, tarihte ilk kez Yavuz Sultan Selim (Osmanlı İmparatorluğu) döneminde ortaya çıkmıştır. Sultan Selim’in Mısır’ı fethinden sonra İskenderiye ve Antakya Patrikleri İstanbul’daki Patrikliğe bağlanmış ve buradaki yönetim de kendilerini ‘Dünya Patriği’ yani; ‘Ekümen’ olarak ilan etmiştir.
Ancak günümüzde ‘Ekümen’ veya ‘Ekümenik’ diye bir kavram yoktur. Fener Rum Patrikliği’nin himaye ettiği alan Gökçeada, Bozcaada ve İstanbul ile sınırlıdır. Hukuki anlamda da Fener Rum Patrikhanesi’nin ‘Ekümenik’ iddiasının geçerliliği bulunmamaktadır.
