Tüm yurttaşların kişisel sağlık bilgilerinin tutulduğu e-Nabız uygulamasının fikri mülkiyet hakları nedeniyle açılan dava yeni bir boyut kazandı. E-Nabız uygulamasını ilk tasarlayan Bilbest isimli firmanın, uygulamayı “kendi mülkiyetindeymiş” gibi Katar’a satan Tiga isimli şirket ile Sağlık Bakanlığı aleyhine açtığı dava dosyasına giren bilirkişi raporunda, yazılımın mimarisi ve iş akışının “kopyalanarak” yeni bir yazılım üretildiği belirtildi, “intihal var” tespitinde bulunuldu. Bilbest’in, uygulamanın kullanım hakkını Bakanlığa verdiği ancak “e-nabız eseri” üzerindeki haklarını devretmediği kaydedilen raporda, “dolayısıyla davalı Bakanlığın yazılımlar üzerinde mali hak sahipliğinden bahsedilemez” denildi. Sağlık Bakanlığı, T24’ün davaya ilişkin haberinin ardından “E-Nabız tüm unsurları ile Sağlık Bakanlığı’na aittir. Hiçbir ülkeye satılmadığı gibi Sağlık Bakanlığı’ndan izin almadan hiçbir ülkeye satılamaz ve Bakanlığımızdan izinsiz kullanılamaz” açıklaması yapmıştı.
“e-Nabız’ı ticari ürüne dönüştürdüler”
e-Nabız uygulamasını ilk tasarlayan şirket olan Bilbest isimli firma, Sağlık Bakan Yardımcısı Şuayip Birinci’ye yakın olduğu öne sürülen Tiga isimli şirket ile Sağlık Bakanlığı aleyhinde “fikri mülkiyet hakkının ihlali” iddiasıyla dava açmıştı. Dava dilekçesinde, Tiga adlı firmanın uygulamanın bakım-onarım çalışmaları sırasında elde ettiği kodlama verilerini kullanarak e-Nabız’ı ticari bir ürüne dönüştürdüğü ve kendi mülkiyetindeymiş gibi yurtdışına ihraç ettiği anlatılmıştı. E-Nabız’ın ihraç edildiği ülkelerden birinin de Katar olduğu kaydedilen dilekçede, Tiga’nın bu ticaretten sağladığı kazancın mahkemece tespit edilerek Bilbest’e ödenmesi talep edilmişti. Tiga ve Sağlık Bakanlığı ise Bilbest’in ürettiği e-Nabız uygulamasının ihtiyaçlara cevap vermemesi nedeniyle “sil baştan” yazıldığını iddia etmişti. Bakanlığın cevap dilekçesinde “e-Nabız’ın yapılmasında Bakan Yardımcısı Şuayip Birinci’nin liderlik ettiği, teorik ve pratik destek verdiği, bizzat yapmak ve yürütmek şeklinde emeği olduğu” öne sürülmüştü.
Dosyaya bilirkişi raporu girdi
İstanbul Anadolu 1. Fikri Sınai Haklar Mahkemesi’nde görülen dava kapsamında dosyaya bilirkişiler atandı. Mahkemece oluşturulan bilirkişi heyeti, Sağlık Bakanlığı serverlarında bulunan e-Nabız uygulamasını inceledi. Bilbest’in ürettiği yazılım ile Tiga’nın sil baştan yaptığını öne sürdüğü yazılım ve kaynak kodlarını inceleyen bilirkişiler daha sonra mahkemeye 59 sayfalık bir rapor sundu. Raporda Bilbest’in hak sahibi olduğu yazılıma ait kaynak kodların “sadece kullanım yetkisi içeren lisans hakkı” ile Sağlık Bakanlığı’na teslim edildiği, Bakanlığın bu yazılımlar üzerinde çoğaltma, işleme ve umuma iletim haklarına sahip olmadığı” anlatılarak, yazılımların kısmen kopyalanarak yeni bir yazılım meydana getirilmesi durumunda “Bilbest’in mali haklarının ihlal edilmiş olacağına” dikkat çekildi.
“Bakanlığın mali hakkı yok, yazılımda intihal var”
Bu kapsamda yapılan keşif incelemesinde, Bilbest’in e-Nabız uygulaması yazılımını Eylül 2016’da tüm aşamaları tamamlanmış ve çalışır biçimde teslim ettiğinin belirlendiği vurgulanan raporda, “davalı Sağlık Bakanlığı tarafından halen kullanılmakta olan mevcut e-nabız yazılımının oluşturulması esnasında, davacı Bilbest’in hak sahibi olduğu yazılımlardan izinsiz olarak faydalanıldığı” tespiti yapıldı. Raporda, “bu yazılımların mimarisi ve iş akışlarının Tiga tarafından kopyalanarak Bakanlığın talebi üzerine yeni bir yazılım elde edildiği, yapılan intihal oranının yüzde 20 düzeyinde olduğunun belirlendiği” ifade edilerek, şöyle denildi: “Davacının (Bilbest) mali haklarından çoğaltma ve işleme hakkının ihlal edildiği kanaatine ulaşılmıştır. Taraflar arasındaki sözleşmeler incelendiğinde davacının meydana getirdiği eser üzerindeki hakları devretmediği ve bu eser üzerindeki mali hakların kendisinde kaldığı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla davalı Bakanlığın dava konusu yazılımlar üzerinde mali hak sahipliğinden bahsedilemez”
320 milyon Riyal’e satış
Öte yandan T24’ün e-Nabız ve Sağlık Bakan yardımcısı Şuayip Birinci’nin kendi danışmanlarını şikayeti ve ceza davası açılmasıyla sonuçlanan krize ilişkin dosya haberleri sonrasında, Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü, “e-Nabız tüm unsurları ile Bakanlığa aittir” açıklaması yapmıştı. Açıklamada “e-Nabız’ın Katar’a satılmadığı ve Bakanlık’tan izin almadan satılamayacağı” ifade edilmişti. Buna karşın Tiga isimli firmanın Katar ile 320 milyon Riyal karşılığında anlaşma sağladığı öğrenildi.
|
Tiga’nın sahibi, Birinci ile hemşehri
Bilbest ile Sağlık Bakanlığı’nı karşı karşıya getiren Tiga firmasının sahibi de oldukça dikkat çekici bir isim. Firma sahibi Adem Ali Yılmaz, AKP’nin eski Gençlik Kolları Arge ve Eğitim Başkanı. Aynı zamanda Sağlık Bakan Yardımcısı Şuayip Birinci’nin Rize’den hemşehrisi. Yılmaz’ın şirketi, e-Nabız’ın bakım onarım ve güncelleme işleri ihalesini Türksat’ın altında resmi alt yüklenici sıfatıyla aldı. Bir diğer dikkat çekici nokta ise, Yılmaz ile yakın ilişkileri olduğu öne sürülen Birinci’nin aynı zamanda Türksat Yönetim Kurulu üyesi olması… Birinci’nin Türksat Yönetim Kurulu üyeliği daha önce de çift maaş alması nedeniyle gündeme gelmişti. Ancak Birinci, buna ilişkin haberlere erişim yasağı talebinde bulunmuş, talep kabul görmüştü. Birinci, T24’ün e-nabız ve yolsuzluk iddialarına ilişkin haberlerine de erişim yasağı getirtmiş ancak Anayasa Mahkemesi’nin ifade özgürlüğünün ihlal edildiği yönündeki kararının ardından, Ankara 10. Sulh Ceza Hakimliği söz konusu erişim engelini kaldırmıştı. |
|
Birinci şikayet etti, danışmanlarına ceza davası açıldı
e-Nabız uygulamasının fikri mülkiyet haklarına ilişkin dava nedeniyle Bakanlık’ta yaşanan kriz, Şuayip Birinci’nin eski danışmanları ve Bilbest’in sahipleri hakkında ceza davası açılmasına da neden olmuştu. Birinci’nin talimatıyla, Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğ tarafından, Tiga firması hakkında sosyal medyadan paylaşım yapan danışmanı U.E ve ekibi ile Bilbest’in sahipleri hakkında “ihaleye fesat ve rüşvet” iddiasıyla suç duyurusunda bulunulmuştu. Başlatılan soruşturma kapsamında Birinci’nin danışmanlarının da aralarında bulunduğu proje koordinasyon ekibindeki 4 isim gözaltına alınıp sorgulanmış, 6 kişi hakkında “rüşvet ve ihaleye fesat” iddiasıyla dava açılmıştı. Açılan davanın beraatla sonuçlandığı öğrenildi.
|
