Kanunla Dışişleri Bakanlığı teşkilatının faaliyetlerinin güçlendirilmesi ile personelinin temsil kabiliyeti yüksek ve donanımlı yetiştirilmesinin desteklenmesi ve düzenleme kapsamında belirlenen faaliyetlerin icrası amacıyla merkezi Ankara’da olan Dışişleri Teşkilatını Güçlendirme Vakfının kurulmasına ilişkin usul ve esasların düzenlenmesi amaçlanıyor.
Vakfın faaliyetleri, organları, gelirleri ve muafiyetleri, kuruluşuna ilişkin hususlar ile diğer iş ve işlemleri içeren düzenlemede, vakıf amaçlarını gerçekleştirmek için bulunulabilecek faaliyet sıralanıyor.
Kanuna göre vakıf, Dışişleri Bakanlığının hizmet kalitesinin artırılması amacıyla her türlü taşınır ve taşınmaz alabilecek, kiralayabilecek, inşa edebilecek, gerektiğinde bunların kullanımını kısmen veya tamamen bakanlığa bırakacak, her türlü taşıt aracı alıp kiralayacak ve gerektiğinde bakanlığa tahsis edecek.
Bakanlığa ait veya tahsisli olup güncel olarak ihtiyaç duyulmayan taşınmazların ilgili mevzuat hükümlerine uyulmak suretiyle bakanlık yararına değerlendirilmesine yönelik çalışmalar yapacak.
Vakıf, yükseköğretim kurumları kurabilecek, personelin niteliklerinin ve temsil kabiliyetinin geliştirilmesini destekleyecek.
Vakfa gelir temin edilmesi ve vakfın amaçlarına tahsis edilmesi maksadıyla yurt içinde ve yurt dışında taşınır ve taşınmaz alabilecek, satabilecek, kiralayabilecek. Ayni ve nakdi, fikri ve sınai her türlü hak ve alacağı temin edebilecek, takas, trampa, ipotek tesisi ve benzeri tasarruflarda bulunabilecek, taşınmaz inşa edebilecek ve ettirebilecek, devlet iç borçlanma senetleri ile Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun kapsamında Hazine Müsteşarlığı Varlık Kiralama AŞ tarafından ihraç edilen kira sertifikaları, şirket tahvilleri, hisse senetleri ve sair menkul kıymetleri alabilecek, satabilecek, şirket ve ticari işletme kurabilecek, işletebilecek ve işlettirebilecek.
Vakfın organları
Vakfın organları, mütevelli heyeti, yönetim kurulu ve denetleme kurulundan oluşacak.
Vakfın karar organı olan mütevelli heyetinin başkanı Dışişleri Bakanı olacak. Mütevelli heyeti, Bakanın başkanlığında, Dışişleri Bakanlığında genel müdür veya büyükelçi ve üstü seviyede görev yapan veya yapmış kişilerle akademi ve iş dünyasından alanında temayüz etmiş kişiler arasından bakan tarafından 5 yıllığına seçilecek, en az 5’i bakanlık mensubu olmak üzere 10 kişiden oluşacak. Bakan tarafından seçilen kişilerin mütevelli heyeti üyeliğinin herhangi bir nedenle boşalması halinde boşalan üyeliklere kalan süreyi tamamlamak üzere Bakan tarafından seçim yapılacak. Mütevelli heyeti, vakıf senedinde değişiklik yapmaya ve ihtiyaç duyduğu konularda usul ve esaslara yönelik düzenlemeler yapmaya yetkili olacak.
Vakfın icra ve temsile yetkili organı olan yönetim kurulu, başkanı ve en az ikisi bakanlık mensubu olmak üzere mütevelli heyeti tarafından 3 yıllığına seçilecek 5 üyeden oluşacak. Yönetim kurulunun en az bir üyesi finans konusunda uzman olanlar arasından seçilecek. Görev süresi bitmeden herhangi bir sebeple üyeliği sona eren üye yerine göreve çağrılmak üzere 2 yedek üye seçilecek.
Denetleme kurulu, mütevelli heyeti adına vakfın faaliyet ve hesaplarını denetleyecek. Mütevelli heyeti tarafından 3 yıllığına seçilecek 2’si Dışişleri Bakanlığı, biri Hazine ve Maliye Bakanlığı mensubu olmak üzere 3 kişiden oluşacak. Ayrıca bir yedek üye de seçilecek.
Mütevelli heyeti başkanı olarak Bakan, vakfın tüm çalışma ve işlemlerini her zaman denetleyebilecek.
Mütevelli heyeti, yönetim kurulu ve denetleme kurulunun görevleri, toplanmaları, karar yeter sayıları ile düzenlemede yer almayan diğer hususlar vakıf resmi senedinde gösterilecek.
Vakfın gelirleri ve muafiyetler
Kamu görevlileri dışındaki yönetim kurulu ve denetleme kurulu üyelerine, kamu iktisadi teşebbüsleri yönetim kurulu üyelerinin huzur hakkının bir katını geçmemek üzere mütevelli heyeti kararıyla huzur hakkı verilebilecek.
Vakfın gelirleri şunlardan oluşacak:
“Bağış ve yardımlar; vakfa ait paraların nemaları, her türlü devlet iç borçlanma senetleri ve Hazine Müsteşarlığı Varlık Kiralama AŞ tarafından ihraç edilen kira sertifikası, Varlık Fonu tarafından ihraç edilen her türlü bono ve kira sertifikası, hisse senedi gibi değerli belgelerden elde edilecek nema ve gelirler, vakıfça düzenlenecek seminer, konferans, ulusal ve uluslararası toplantılar ve sosyal faaliyetlerden elde edilecek kazançlar, vakıf tarafından verilecek hizmetlerden dolayı sağlanacak gelirler, vakıf faaliyetlerinden elde edilecek muhtelif gelirler ile iktisadi işletmeler, iştirakler ve ortaklıklardan sağlanacak gelirler, vakfa ait eğitim ve öğretim kurumlarının faaliyetlerinden elde edilecek gelirler, vakfın menkul ve gayrimenkulleri ile diğer varlık ve hakların değerlendirilmesi yoluyla sağlanacak gelirler, vize aracılık hizmet gelirlerinden genel bütçeye aktarılacak pay düşüldükten sonra kalan kısımdan vakfa aktarılacak tutarlar, diğer her türlü gelirler.”
Vakıf, yapılacak bağış ve yardımlar sebebiyle veraset ve intikal vergisinden, sahip olduğu ve olacağı taşınmaz mallar bakımından her türlü tapu harçları ile emlak vergisi ve taşınmazlara bağlı her türlü resim ve harçlardan muaf olacak.
Vakfa yapılacak bağış ve yardımlar, Gelir Vergisi Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanunu hükümleri çerçevesinde gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde, gelir ve kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla bildirilecek gelirlerden veya kurum kazancından indirilebilecek.
Vakfın kuruluşu, resmi senedi ve tescil işlemleri
Düzenlemede, hüküm bulunmayan durumlarda Türk Medeni Kanunu ile Vakıflar Kanunu hükümleri uygulanacak.
Kanunla Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda yapılan değişiklikle vakıfta görevli kişilerden herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanların bu aylıkları kesilmeyecek.
Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde vakfın kuruluşu, vakıf resmi senedi ve vakfın Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre tesciline ilişkin işlemler bakanlıkça sonuçlandırılacak.
Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içerisinde vakfın kuruluş işlemlerinde kullanılmak ve kalanı kuruluş tamamlandıktan sonra vakfa bırakılmak üzere Dışişleri Bakanlığı bütçesinden 10 milyon lira vakfa aktarılacak.
Görüşmelerden
Görüşmeler sırasında söz alan Saadet Partisi İstanbul Milletvekili Birol Aydın, İsrail’in Filistin’deki saldırılarının üzerinden 8 ay geçtiğine işaret ederek, iktidarın Filistinlilerin rahat nefes alması için bir şey yapmadığını savundu.
Birol Aydın, “İsrail hastaneleri, camileri bombaladı, bebekleri katletti sadece kınadınız. Sizin kınamaktan öte bir adım atmanız için İsrail daha ne yapmalı?” dedi.
Meclisin tarihi sorumluluklarını yerine getirmek zorunda olduğunu dile getiren Aydın, TBMM’nin zulmü durduracak sorumlulukla adım atması gerektiğini belirtti.
“Çocuklar uyurken sessiz olunur, bombalanırken değil”
İYİ Parti Gaziantep Milletvekili Mehmet Mustafa Gürban, insanlığın Gazze’de öldüğünü vurguladı.
Sivillerin kamplarının hedef alındığına işaret eden Gürban, “Çocuklar uyurken sessiz olunur, bombalanırken değil.” diye konuştu.
Teklifte vakfın amaçlarının belirtildiğini, vakıfların iktidar tarafından istihdam alanı gibi görüldüğünü ileri süren Gürban, kanun teklifine “hayır” oyu vereceklerini bildirdi.
“Olumlu değerlendiriyoruz”
MHP Kayseri Milletvekili Mustafa Baki Ersoy, Dışişleri Bakanlığının diplomatik duruşu ve kritik hamleleriyle iftihar kaynağı olduğunu belirtti.
Teklifte vakfın bazı vergilerden muaf tutulmasının öngörüldüğünü aktaran Ersoy, vakfın kuruluşunun, vakıf resmi senedinin ve vakfın tesciline ilişkin işlemlerin bir yıl içerisinde Bakanlıkça sonuçlandırılacağını anlattı. MHP’li Ersoy, “Teklifi olumlu değerlendiriyoruz.” dedi.
DEM Parti Diyarbakır Milletvekili Ceylan Akça Cupolo da teklife “hayır” oyu vereceklerini bildirdi.
CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay, vakfa atanacak denetim görevlilerinin Sayıştay kökenli olması gerektiğini söyledi.
Bakanlığın kullanmadığı bazı taşınmazların vakıf tarafından kullanılabileceğini ifade eden Akay, vakfın önemli oranda bir gelire sahip olacağını dile getirerek, “Bu vakıf kurulacak, öyle görünüyor. Umarım, gelirler Dışişleri Bakanlığının dış dünyadaki itibarını artırmak için kullanılır.” ifadelerini kullandı.
“Amacımız, daha donanımlı, birikimli bürokratlar yetiştirmek”
AK Parti Uşak Milletvekili İsmail Güneş, iktidarları döneminde Türkiye’nin temsil ağının genişletildiğini belirtti.
Türkiye’nin, en geniş temsil ağına sahip üçüncü ülke konumunda olduğuna işaret eden Güneş, vakfın amacının Dışişleri Bakanlığı teşkilatının faaliyetlerinin güçlendirilmesi olduğunu vurguladı. Güneş, “Amacımız, daha donanımlı, birikimli bürokratlar yetiştirmek.” şeklinde konuştu.
Dışişleri Bakanlığının, Türkiye’nin yüz akı olduğunu kaydeden Güneş, atılan adımların vakıf sayesinde daha da ilerleyeceğini söyledi.
Vakfın gelirlerini Dışişleri Bakanlığı bürokratlarının geliştirilmesinde kullanılacağını dile getiren Güneş, “Bundan önce kurulmuş TSK Vakfı örnek projelere imza attıysa bu vakıf da benzer projelere imza atacaktır.” dedi.
TBMM Başkanvekili Bekir Bozdağ, teklifin kabul edilmesinin ardından, birleşimi, saat 14.00’te toplanmak üzere kapattı.
