Denizleri ve deniz kaynaklarını koruma; ekolojik dengeye ve sürdürülebilirliğe destek olma hedefiyle ‘Dünya bizim gelecek bizim’ yaklaşımını benimseyen Türkiye İş Bankası, Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV) işbirliğiyle deniz çayırlarını korumayı amaçlıyor. ‘Denizlerin Geleceği: Deniz Çayırları’ projesiyle, Marmara Denizi’nin sağlığı için kritik öneme sahip son deniz çayırlarının haritalanması, üzerindeki atıklardan temizlenmesi ve korunması amaçlanıyor. Projeye ilişkin düzenlenen basın toplantısında değerlendirmede bulunan İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı ve Sürdürülebilirlik Lideri Gamze Yalçın, deniz çayırlarına yönelik farkındalığın artırılması gerektiğine dikkat çekti.
FARKINDALIĞIN ARTMASI ÖNEMLİ
Yalçın, toplantıda yaptığı konuşmada, TÜDAV’ın 26 yıldır denizlerin korunması için bilimsel bir ağ oluşturarak, ekolojik durumun izlenmesi, sorunların tespiti ve çözüm önerilerine uzanan pek çok değerli projeye ve çalışmaya imza attığını belirterek, “Şimdi biz de denizlerimizin geleceği için deniz çayırlarının korunması özelinde beraberce çok önemli bir yolculuğa çıktık. Denizlerimizin oksijen deposu olan deniz çayırları kirlilik ve konuyla ilgili farkındalık eksikliği nedeniyle günümüzde oldukça azalmış durumda. Nasıl ki gezegenimizin akciğerleri olan ormanlarımızı korumak gelecek nesillere daha iyi bir dünya bırakmak için önemliyse deniz çayırlarını yaşatmak da aynı ölçüde kritik. Deniz çayırları, oksijen üretim kapasitesine sahip oldukları için denizlerin akciğerleri konumunda bulunuyor ve denizsel organizmaya yaşam ortamı sağlıyor. Bu konuda yürütülecek çalışmalarda projenin kendisi kadar toplumda deniz çayırlarına yönelik farkındalığın ve bilincin artırılması da önem taşıyor” dedi.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE MÜCADELE
TÜDAV Başkanı Prof. Dr. Bayram Öztürk ise deniz çayırlarının ekosisteme sağladığı ekonomik fayda ile ilgili yapılan çalışmalara göre bu türün katkısının tarımsal alanların sağladığı faydadan daha fazla olduğuna işaret etti. Prof. Dr. Öztürk, deniz çayırlarının ekosistemdeki yerine ilişkin, “Ömrünü tamamlayan Posidonia yaprakları akıntı ve dalgalarla kıyıda banketler oluşturur. Bu yapılar kıyı çizgisini korur, erozyonu önler pek çok deniz canlısının yaşamını sürdürmesini sağlar. Posidonia oceanica ayrıca, deniz zemininde sık çayırlar oluşturarak birçok canlıyı üzerinde barındırır ve otla beslenen canlıların besin kaynağını oluşturur. Tüm bunlara ek olarak barınma, korunma, yumurtlama ve üreme noktasında da birçok canlıya ev sahipliği yapar. Karbon tutma özellikleri sayesinde ise iklim değişikliği ile mücadele eder” değerlendirmesini yaptı.
‘DENİZLERİMİZ İÇİN SORUMLULUK ALMAYA DEVAM EDECEĞİZ’
Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’na katkı sağlamak için iş planlarında sürdürülebilirliğe stratejik önem verdiklerini belirten Yalçın, sözlerine şöyle devam etti: “TÜDAV tarafından 3. kez düzenlenen Marmara Denizi 2022 Sempozyumu’na ev sahipliği yaptık. Savaş Karakaş yapımcılığında önce müsilajın bölgedeki canlı yaşamına etkilerinin anlatıldığı ve çözüm önerilerinin sunulduğu ‘Bir Umut Marmara’ belgeselini, ilk bölümü kısa süre önce yayımlanan ‘Sudaki İzler Masmavi’ belgeselini hayata geçirdik. Deniz kirliliğini azaltacak yatırımlara finansman sağlamak üzere, ‘Denizleri Koruyalım Kredisi’ni hazırlayarak, denizlerimiz için önemli kirlilik kaynağı olan atıkların önlenmesine katkıda bulunduk. Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) bünyesindeki Deniz Bilimleri Enstitüsü’yle işbirliği yaparak Türkiye’de ilk kez kullanılan insansız su altı planörü glider cihazı Deniz Kâşifi’ni kendilerinin kullanımlarına sunduk. Önümüzdeki dönemde de denizlerimizin ve biyoçeşitliliğin korunmasıyla ilgili sorumluluk almaya devam edeceğiz.”
OKULLARDA FARKINDALIK EĞİTİMİ
Prof. Dr. Öztürk, deniz çayırlarının evsel ve endüstriyel atıklar, yoğun zemin tarayıcı yöntemlerle avcılık, gemilerin ve teknelerin attıkları çıpalar, yetiştiricilik faaliyetleri, turizm ve günlük turistik faaliyetler nedeniyle ciddi bir tehditle karşı karşıya olduğunun altını çizdi. Projeyle, Erdek, Paşalimanı Adası’nda deniz çayırlarının bulunduğu alanın sınırlarının belirleneceğini ve haritalanacağını aktaran Prof. Dr. Öztürk, deniz çayırlarının bulunduğu alanların tanınması ve fark edilmesi amacıyla şamandıralama ve mapa için fizibilite çalışmalarının gerçekleştirileceğini belirterek, “İlk ve orta öğretim seviyesinde 30 okulda farkındalık eğitimleri vereceğiz. Marmara’da kalan son deniz çayırlarını korumak gelecek nesillere karşı bir sorumluluğumuz ve bunu yapmak için çaba gösteriyoruz” dedi.
