Cumhuriyet Halk Partisi, Türkiye Cumhuriyeti’ni kuran Anadolu ve Rumeli direniş örgütlerinin birleşmesi ile ortaya çıkmış bir hareket. Sahip olduğu kökler ve kuruculuk misyonu, bu Parti’yi 100 yıldır hep büyük sorumlulukların içinde konumlandırdı. Doğal olarak CHP’nin kendi içinde yaşadığı tartışmalar ve değişimler de her daim sancılı oldu.
Öyleyse gelin, CHP tarihinde iz bırakmış değişim süreçlerini birlikte anımsayalım…
CHP’nin ve Türkiye’nin kurucu lideri Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün vefatının ardından İsmet İnönü liderliğinde Milli Şef dönemi başladı.
İsmet Paşa, 1938’den 1972’ye kadar aralıksız olarak 34 sene CHP’nin başında kaldı. Ancak tarihler 1972’yi gösterdiğinde İnönü’nün karşısında genç ve yetenekli bir lider adayı belirdi. Bu genç gazeteci ve şair siyasetçinin ismi Bülent Ecevit’ti. Ecevit, özellikle 12 Mart 1971 muhtırasından sonra Parti’de muhalif bir konuma yerleşmiş ve İnönü’ye karşı siyaset yürütmeye başlamıştı.
CHP’nin 1972 Kurultayı öncesi, Parti Meclisi, Ecevit’ten yana tutum takındı. Parti içinde desteğini kaybeden İnönü, bu sonucun ardından genel başkanlıktan istifa etti.
Bülent Ecevit, İnönü’nün çekilmesi sonrası gidilen büyük kurultayda CHP’nin 3. Genel Başkanı oldu. İsmet İnönü ise 1950 yılında iktidarı Demokrat Parti’ye teslim ettiği gibi 1972 yılında da CHP liderliğini genç rakibine sükunetle teslim etti. Türkiye’de demokratik işleyişin uygulanması ve yerleşmesi için bu olgunluk adeta bir devrim niteliği taşıyordu.
Genç ve dinamik lideriyle adeta taze bir kan bulan CHP, 1973 Seçimleri sonrası iktidara geldi.
‘Karaoğlan’ olarak da nam salan Bülent Ecevit, Milli Selamet Partisi ile koalisyon kurdu. Bu koalisyon 1974 Kıbrıs Barış Harekatı’nı birlikte yönetti. Bülent Ecevit, ‘Karaoğlan’ lakabının ardından ‘Kıbrıs Fatihi’ olarak da nam saldı. 1977 seçimlerinde CHP, %42 oy almayı başardı. Ecevit’in bu başarısı bugün bile CHP için sembol bir hedef olarak değerlendiriliyor.
12 Eylül Darbesi sonrası kapanan CHP, 1990’lı yıllarda SHP’yi de içine katarak yeniden açıldı.
Bu yıllarda ise Parti’nin lideri Deniz Baykal oldu. SHP’yi de CHP’ye katarak sol kulvarda DSP ile birlikte yalnız kalan Baykal; uzun yıllar boyunca genel başkanlık yaptı. 3 Kasım 2002 seçimleri sonrası DSP’nin baraj altında kalmasıyla Parlamento’da AK Parti’nin karşısında ana muhalefet görevini üstlenen CHP’de 2010 yılına kadar bir lider değişimi yaşanmadı.
2010 yılına geldiğimizde ise tarihe geçen kaset olayı baş gösterdi…
Cinsel içerikli görüntüleri piyasaya sürülen Baykal, bu olayın ardından CHP liderliğinden istifa etti.
‘Bu bir kaset olayı değildir, bu bir komplodur’ sözleriyle yaşanan süreci değerlendiren Deniz Baykal, bazı partilerinin göz yaşlarını tutamadığı konuşmasının sonunda CHP liderliğinden ayrıldığını açıkladı. Baykal’ın istifa kararı tüm Türkiye’de büyük bir deprem etkisi oluştururdu. Peki, şimdi ne olacaktı?
CHP Grup Başkanvekili Kemal Kılıçdaroğlu, Baykal’ın istifasının ardından ilk önce genel başkanlığa adaylığının söz konusu olmadığını açıkladı.
Gelişen süreçte ise Genel Sekreter Önder Sav’ın Kılıçdaroğlu’nu aday göstermesi sonrası adaylığını duyurdu. Böylece CHP’nin yeni Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu olmuş oldu. Ancak bu süreç oldukça sancılı geçti. Özellikle cinsel içerikli bir kaset sonrası Baykal’ın görevini bırakması, Kılıçdaroğlu’nun da böyle bir sürecin sonunda genel başkan olması, Kemal Bey’in hep önüne çıkartılan bir eleştiri konusu oldu.
13 yıldır CHP liderliğini sürdüren Kemal Kılıçdaroğlu’nun koltuğu 2023 Seçimleri sonrası ciddi şekilde sallanıyor.
Parti’de değişim talepleri günden güne büyürken, Kemal Kılıçdaroğlu da ‘Gemiyi limana ben yanaştıracağım’ diyerek hem değişimin önünü açacağını söyledi hem de değişimle ilgili net bir adım ortaya koymadı.
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, Parti’nin TBMM Grup Başkanı Özgür Özel, değişim sürecinin başlaması gerektiğini dile getirdi.
Bakalım 100 yıllık bir geçmişe sahip olan CHP’de önümüzdeki günler neler getirecek…
