HARCAMALAR tam gaz devam ederken bütçede 8 aylık açık 1 trilyon liraya dayandı. Ağustos ayında ise bütçede 129.5 milyar liralık açık oluştu. Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre ağustosta Hazine’nin gelirleri 690 milyar 720 milyon liraya, giderleri ise 820 milyar 314 milyon liraya ulaştı. Böylece geçen yılın ağustos ayında 51 milyar 720 milyon lira fazla veren bütçe, 2024 Ağustos’ta 129 milyar 594 milyon lira açık verdi. Bütçe dengesinde bir yıllık bozulma yüzde 352 oldu. Bütçede ağustos ayındaki görünüm, yılın genelindeki performansına paralellik gösterdi. Bütçe gelirleri, ocak-ağustos döneminde yıllık bazda yüzde 62.3’lük artışla 5 trilyon 253 milyar liraya ulaştı. Bu dönemde vatandaşlar ve şirketlerden 4 trilyon 401 milyar liralık vergi geliri toplandı. Ancak 5 trilyon lirayı aşan bütçe geliri, harcamalardaki artışı karşılamaya yetmedi. Ocak-Ağustos döneminde Hazine’nin giderleri 6 trilyon 226 milyar lira olarak kayıtlara geçti.
BÜTÇE AÇIĞI 2.5 KAT ARTTI
Böylece 2023’ün Ocak-Ağustos döneminde 383 milyar 384 milyon lira açık veren merkezi yönetim bütçesinde, bu yılın 8 aylık döneminde 973 milyar 554 milyon liralık delik oluştu. Bir yılda bütçe açığı yüzde 153.9 artarak 2.5 kat büyüdü. Yılın 8 ayında bütçenin Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) geliri yüzde 70 artarak 871.7 milyar liraya, dahilde alınan Katma Değer Vergisi (KDV) de yüzde 111.2 büyüyerek 602.9 milyar liraya ulaştı. İthalden alınan KDV ise 860.1 milyar lira olurken, harçlardan 118.4 milyar lira toplandı. 8 ayda vergi gelirlerindeki en büyük artış enflasyon muhasebesi uygulanmayan bankacılık sektöründen geldi. Banka ve sigorta muamele vergisi geliri bir yılda yüzde 183.7’lik tırmanışla 209.3 milyar liraya çıktı.
Kurumlar Vergisi’nde yüzde 87’lik kayıp
AĞUSTOS ayında bütçe gelirlerine bakıldığında Gelir Vergisi’ndeki artış ve Kurumlar Vergisi’ndeki sert düşüş dikkat çekti. Bütçenin Kurumlar Vergisi geliri ağustosta yüzde 87.3 azaldı. 2023 Ağustos’ta 161 milyar lira olan gelir, 2024 Ağustos’ta 20.4 milyar liraya kadar indi. Diğer yandan Gelir Vergisi’nin büyüklüğü bir yılda ikiye katlandı. 2023 Ağustos’ta 68.1 milyar liralık Gelir Vergisi toplanırken, 2024 Ağustos’ta bu değer 136 milyar liraya yükseldi. Ağustos ayında bütçe gelirlerinin yüzde 23.6’sı Gelir Vergisi’nden, yüzde 22.2’si ÖTV’den oluşurken Kurumlar Vergisi’nin payı ise yüzde 3.5’a geriledi.
Faize 764 milyar gitti
BU yıl bütçenin faiz yükü 764 milyar liraya ulaştı. 2023’ün Ocak-Ağustos döneminde 400 milyar 100 milyon lira olan bütçenin faiz gideri bir yılda yüzde 91 arttı. Bütçenin faiz gideri bu yılın 8 ayında 764 milyar 8 milyon lira oldu. Bütçenin personel giderleri 1 yılda yüzde 113.1’lik artışla 1 trilyon 761 milyar liraya yükseldi. 8 ayda cari transferlere aktarılan kaynak yüzde 70.5’lik yıllık artışla 2 trilyon 407 milyar liraya ulaştı. Bu üç kalem bütçe harcamalarındaki en büyük payı oluşturuyor.
