Bosna Hersek’in doğusundaki Srebrenitsa’nın 11 Temmuz 1995’te Ratko Mladic komutasındaki Sırp birliklerce ele geçirilmesinin ardından başlayan ve kısa zaman içinde 8 binden fazla Boşnak sivilin hunharca öldürüldüğü soykırım, Boşnak halkının kanayan yarası olmayı sürdürüyor.
Avrupa’da İkinci Dünya Savaşı’nın ardından yaşanmış en büyük insanlık trajedisi olarak nitelendirilen Srebrenitsa soykırımı, aradan geçen 26 yıla rağmen kurban yakınlarının en derin acısı olarak yüreklerdeki yerini koruyor.
Srebrenitsa soykırımının 26’ncı yıl dönümü kapsamında anma programı ve cenaze töreninin düzenleneceği 11 Temmuz Pazar günü, kimlik tespiti yapılan ve ailesinin onay verdiği 19 soykırım kurbanı daha Potoçari Anıt Mezarlığı’na defnedilecek.
Aradan geçen yıllara rağmen hala binden fazla soykırım kurbanının cenazesinin bulunamamış olması Srebrenitsa’da yaşanan zulmün ne derece büyük olduğunun en önemli göstergelerinden birisi olarak kabul ediliyor.
En genç kurbanın sadece kafatası defnedilecek
Srebrenitsa’da Sırp güçler tarafından öldürüldükten sonra toplu mezarlara gömülen binlerce soykırım kurbanının daha sonra başka yerlere nakledildiği biliniyor.
Soykırımdan sonra açılan toplu mezarlardan çıkarılan ceset kalıntıları tam olmasa da binlerce aile yakını sevdiklerinin bulunabilen birkaç kemiğini toprağa vermenin ve “bir mezar taşı olsun” düşüncesinin hem hüznünü hem de huzurunu yaşıyor.
Bu yıl toprağa verilecek kurbanlardan en genci, öldürüldüğünde 16 yaşında olan Azmir Osmanovic’in sadece kafatasına ait kemik kalıntıları toprağa verilecek. Potoçari Anıt Mezarlığı’na bugüne kadar 6 bin 652 soykırım kurbanı defnedildi.
Toprağa verilecek diğer kurbanların isimleri ise şöyle:
“Husein Kurbasic (1958), Vejsil Hamzabegovic (1939), Muhidin Mehmedovic (1977), Ramiz Selimovic (1951), Esnaf Halilovic (1976), Muamer Mujic (1976), Mehmed Beganovic (1947), Hajro Aljic (1944), Jusuf Aljic (1967), Zajim Hasanovic (1968), Asim Nukic (1971), Nezir Dautovic (1969), Ibrahim Avdagic (1950), Jusuf Halilovic (1948), Salih Dzananovic (1955) ve Meho Karahodzic (1939).”
Sırp komutan Mladic’ten kan donduran ifadeler
Lahey’deki uluslararası mahkeme tarafından aralarında Srebrenitsa soykırımının da bulunduğu birçok savaş suçundan müebbet hapse mahkum edilen Ratko Mladic, 11 Temmuz 1995 günü emrindeki Sırp askerlerle Srebrenitsa’yı ele geçirdi.
Sırp bayramı arifesinde Srebrenitsa’yı Sırp milletine armağan ettiklerini söyleyen Mladic, “Nihayet bu topraklarda Türklerden (bölgede Müslümanlar için kullanılan ifade) intikam alma zamanı gelmiştir.” ifadelerini kullandı.
Şehirde yaşayan siviller, Birleşmiş Milletler (BM) bünyesinde bölgede görev yapan Hollandalı askerlere sığınarak hayatta kalmayı umsa da Hollandalılar istisnasız herkesi Sırp birliklerine teslim etti.
Nihayetinde yalnızca birkaç gün içinde Srebrenitsa ve civarındaki yerleşimlerden en az 8 bin 372 kişi acımasızca katledildi, çok sayıda aile evlerinden sürgün edildi.
