Bankacılık sektöründe enflasyon muhasebesi ile bilanço açıklamayan şirketler hala 2023 son çeyrek bilançolarını yayımlamaya devam ederken, enflasyon muhasebesinden muaf tutulan bankaların 2024 ilk çeyrek finansalları gelmeye başladı. Ziraat Yatırım’ın beklenti raporuna göre, yılın ilk çeyreğinde bankaların toplam karının 2023 son çeyreğine göre yüzde 32,2 azalarak 66.6 milyar liraya gerilemesi öngörülüyor. Geçen yılın ilk çeyreğine kıyasla ise kar artışının sadece yüzde 7,2 olması bekleniyor.
Ziraat Yatırım raporunda, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun verilerine göre, yılın ilk iki ayında bir önceki çeyreğin ilk iki ayına göre net karın yüzde 23 azaldığı belirtiliyor. Ancak aynı döneme kıyasla yüzde 14’lük bir artış yaşandığı ve toplam karın 74.7 milyar TL’ye ulaştığı vurgulanıyor.
Ekonomim’den Şebnem Turan’ın haberine göre, Merkez Bankası’nın enflasyon endişeleri doğrultusunda yılın ilk çeyreğinde politika faizini yüzde 42,5’ten yüzde 50’ye yükseltmesi raporda hatırlatıldı. Kredi faizlerindeki artış beklentisine rağmen, TL mevduat maliyetlerindeki yükseliş nedeniyle TL kredi ve mevduat arasındaki makasın zayıf kaldığına dikkat çekildi. Öte yandan, TÜFE endeksli tahvillerin getirisinde kullanılan enflasyon tahminlerinin gerçekleşen enflasyonun altında kalması, bu tahvillerin gelirini baskı altında bıraktı. Artan swap maliyetleri ise ticari zararlarda önemli bir artışa neden oldu. İlk çeyrekte maaş artışları operasyonel giderleri baskılarken, bankacılık sektöründe karşılık giderleri de kar üzerinde etkili oldu. Ancak net ücret ve komisyon gelirleri ile iştirak ve diğer faaliyet gelirleri karlılığı destekledi.
BDDK’nın haftalık verilerine dayanarak yapılan hesaplama, 2024 yılının ilk çeyreğinde TL cinsinden kredilerde yüzde 8,8’lik bir artış olduğunu gösterdi. Yabancı para kredilerde ise dolar bazında orta tek haneli rakamlara yakın bir büyüme gözlendi. Kur artışının da etkisiyle toplam kredilerde yüzde 10,7’lik bir artış yaşandı. Kamu mevduat bankalarında TL kredi büyümesi daha düşükken, yabancı para kredi büyümesi biraz daha yüksek gerçekleşti ve toplam kredi büyümesi yüzde 7,6 olarak hesaplandı.
TAHMİNLER DEĞİŞİYOR…
Rapora göre, 2023 son çeyrekte TÜFE endeksli tahvillerin getirilerinin hesaplamasında ekim-ekim enflasyonu yüzde 61,4 olarak gerçekleşti. Ancak bu çeyrekte, tahminler ağırlıklı olarak yüzde 40 ile 45 arasında olduğu öngörüldü. Vakıfbank ve Garanti Bankası’nda enflasyon tahmini yüzde 40, Akbank’ta yüzde 42,5, Yapı Kredi’de yüzde 45 olarak revize edilirken, Halkbank TÜFE endeksli tahvillerin değerlenmesinde kullanılan enflasyonu yüzde 65 olarak aldı. İş Bankası ise farklı bir yöntem kullanarak beklenti anketini baz alıyor. Ziraat Yatırım ekonomistleri, artan mevduat maliyetlerinin de hesaba katıldığında net faiz gelirlerinde düşük onlu seviyelerde bir daralma beklediklerini vurgularken, net faiz gelirlerinde en fazla daralmanın Vakıfbank ve Garanti Bankası’nda olmasını öngörüyor. Diğer yandan, Akbank’ta ve Halkbank’ta net faiz gelirlerinde artış öngörülüyor.
Orta onlu oranlarda büyüme beklediğimiz ücret ve komisyon gelirlerinde, ekonomik aktivitenin canlılığını koruması ve ödeme sistemlerindeki güçlü görüntünün destekleyici olmasını tahmin eden Ziraat Yatırım ekonomistleri diğer faaliyet gelirlerinde en yüksek artışı Vakıfbank’ta bekliyor. Kurlardaki görece düşük oynaklık devam ederken, artan swap maliyeti ve kullanımına bağlı olarak ticari zararlarda artışlar tahmin edilirken 2024 ilk çeyrekte karşılık giderleri, baz etkisi faktörü nedeniyle de farklılıklar gösterdi. Halkbank’ta önceki çeyrekte düşük gerçekleşen karşılık giderlerinde ilk çeyrekte önemli bir artış beklerken, Vakıfbank’ta karşılıklarda çeyreksel bazda gerileme öngörüldü. Özel bankalarda, Yapı Kredi dışındaki bankalarda kredi karşılıklarında düşüş tahmin edildi.
Operasyonel giderlerde, enflasyondaki görüntü ve maaş artışları sebebiyle, genel olarak yükseliş beklenirken, iştirak gelirlerinin ve tahsilatların karlılığı desteklemeye devam etmesi öngörülen raporda 2024 ilk çeyrekte genel olarak vergi karşılığında normalleşme beklenirken, Halkbank’ta yüksek vergi gelirinin karlılık oluşumunda ana etken olması tahmin edildi. Ziraat Yatırım’ın takibindeki bankalardan, çeyreksel bazda, sadece kamu bankalarında kar artışı yaşanıyor.
Diğer bankalarda ise kar düşüşü öngörürken, en yüksek düşüşün İş Bankası’nda olabileceğini tahmin edildi. Bu çeyrekte en yüksek karı Garanti Bankası’nın açıklayabileceği öngörüldü. Ziraat Yatırım’ın raporuna göre Akbank’ın net karının geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 15,2, Garanti’nin yüzde 42, İş Bankası’nın yüzde 53,5, Yapı Kredi’nin yüzde 50,4, TSKB’nin yüzde 8,1 gerilemesi bekleniyor. Vakıfbank’ın yüzde 17,8, Halkbank’ın ise yüzde 94,5 net kar artışı yaşaması da tahmin edildi.
