Çağdaş Türk Edebiyatı’nda Azerbaycan Türk Edebiyatı’nı anlatırken Bahtiyar Vahapzade’den bahsetmek benim için büyük bir onur ve gururdur. Öğrencilerim der ki:
“Hocam, Vahapzade’yi anlatırken kendinizden geçiyorsunuz….”
Şöyle bir düşündüm: Çok mu abartıyorum, diye. Hayır. Eksik bile anlatıyordum. Türk Edebiyatının büyük dil bilimcilerinden biri olmasının yanında yüreklere de vurgun yapan bir vatan aşığını, bayrak sevdalısını anlatabilmek insanı kendinden geçiriyordu.
Üniversitede Azerbaycan Türklerinden Profesör bir Hocamız vardı, Fuzuli Bayat. Kendisine buradan selam ve saygılarımı sunuyorum. Bir gün dersimizde Bahtiyar Vahapzade’yi ona sormuştum. O da: “Azerbaycan’ın gururudur O. Tek başına bir ordu, tek başına bir kalem, tek başına yürekti…” demişti. Onu anlatmak mümkün değildi.
“Ben ölümden korkardım, eğer vatan olmasa…”
Bu dökülen sözcükler, bir vatan aşığının ne denli yandığını göstermiyor mu?
Yıllar evvel Vahapzade’yle ilgili bir köşe yazısını okurken aldığım bir notu dün tekrar okudum. Sizlerle de paylaşmak isterim:
“1990 yılında Rus tankları Bakü’ye girdiğinde Ruslar, meydanda toplanmış halkın üzerine tankları sürerek, birçok insanın ölmesine ve yaralanmasına sebep olurlar. Rus komutan meclise girdiğinde mecliste bulunan Bahtiyar Vahapzade, Rus komutanın yakasını tutup, “Senin burada ne işin var, kimsin sen! Bizim topraklarımızı işgal edemezsiniz. Biz bağımsızlığımızı kazandık.” diye haykırmıştır. O sırada komutan elini tabancasına götürür. Azerbaycan’ın o dönemdeki yetkililerinden birisi komutanın kulağına eğilip, “Eğer onu öldürürseniz, buradan hiçbiriniz canlı çıkamazsınız. Bütün Azerbaycan ayağa kalkar” demiş ve subay Vahapzade’yi öldürmekten vazgeçmiştir…”
Tek başına yürek, ama milyonlar arkasında…
Fuzuli’yi Edebiyat derslerinde okutulmasının gereksiz olduğunu ileri süren İsmet Zeki Eyüboğlu’na yazdığı “Yel Kayadan Ne Aparır?” başlıklı makalesiyle gereken cevabı verir ve bugün de Fuzuli’yi anlayamayanlara ders vermiştir Vahapzade. Bu başlık bile bugün birçok meseleye ışık tutuyor aslında. Bazı üstadlar vardır, kendileri olmasa da kalemlerinden dökülenler mesele farklı olsa da birçok münakaşaya cevap verir. İşte Vahapzade de onlardan biri…
Türkçe diyorum ya bütün yazılarımda, işte Türkçe âşıklarından biri de Bahtiyar Vahapzade’dir. Rusların onca zulmüne karşın dilinden asla taviz vermemiştir. Bütün şiirlerinde, bütün yazılarında hassasiyetle Türkçeyi kullanmıştır. Kara sevdaydı onunki. Sanırım benim Vahpzade denilince kendimden geçmemin en büyük sebebi de bu: Türkçe!
Ahmet B. Ercilasun Hocamın 18.02.2009, Ah Bahtiyar Muallim başlıklı yazısını okurken şu cümleleri unutulacak gibi değil. Ercilasun Hocam bizzat kendisiyle görüşmüş ve yazışmış bir Hocamız. Yani Vahapzade’yi iyi tanıyanlardan biri:
““Şam (mum) eger yanmırsa, yaşamır demek / Onun da hayatı yanmağındadır” diyordun. İndi biz de “Şair eğer yazmıyorsa, yaşamıyor demek / Onun da hayatı yazmasındadır” mı diyeceğiz? Peki ama milletin derdini bundan böyle kim yazacak? Uzaktan o efsunlu sesini duyar gibiyim: “Milletin evlatları bitti mi aziz kardeşim Ercilasun?”
Bitti Hocam, bitti. Duymuyoruz Azer kardeşlerimizi artık. İki devlet, bir millet dedik, can dedik, kardeş dedik. Turan köprüsü kurduk. Lakin Karabağ’da hala buluşamadık. Hocalı’yı bu millete anlatamadık. Zulümlerin beşiği olan Rusları, o Rus tanklarını başlarına deviremedik. Ermenileri atmayı bırakın, “hepimiz Hırantız, hepimiz ermeniyiz” diye yollara döküldük. Bunları yazarken bile kendimden utandım.
Ya Türkçe!
Türkçemizi baştacı edemedik.
Edebilseler kökten silecekler.
“…Bu dil – tanıtmış bize bu dünyada her şeyi
Bu dil – ecdadımızın bize goyup getdiyi
En gıymetli mirasdır, onu gözlerimiz tek
Goruyub, nesillere biz de hediyye verek…”
“…Dilek oldu benim adım
Pervazlandı kol kanadım
Yetmedi sabrım, inadım
Amel başka, dilek başka…”
Amelimizde, dileğimizde bir Bahtiyar Vahapzade. Hadiste de diyor ya:
“Ameller niyetlere göredir.”
Türk dünyasının büyük şairi ruhun şad mekanın uçmağ olsun. Elbet ellerini öpmeye geleceğim, Türkçe’mle sizi selamlayacağım, Bozkurtumla sizi uğurlayacağım…
Saygılar…
