Rusya Federasyonu Mahkemesi’nin kararıyla 20 Ocak günü Türk Tarihi’nin uluslararası üne sahip büyük alimi merhum Ord. Prof. Dr. Zeki Velidi Togan’ın St. Petersburg Devlet Üniversitesinde 2008 yılından beri var olan büstünün kaldırılmasına Avrasya Türk Dernekleri Federasyonu tepki göstererek Cumhurbaşkanlığımızı, Dışişleri Bakanlığı’nı, sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nu, Türk Tarih Kurumu yönetimini, Türk Tarihi, Türk Tarih Topluluğu gibi tarih severleri girişimde bulunmaya çağırdı.
Avrasya Türk Dernekleri Federasyonu’nun bildirisi şu şekilde:
ZEKİ VELİDİ TOGAN BÜSTÜNÜ KALDIRAN ZİHNİYETİ VE GEREKÇESİNİ PROTESTO EDİYORUZ
Rusya Federasyonu Mahkemesi, St. Petersburg Şehir Savcılığı’nın talebi üzerine 20 Ocak günü Ord. Prof. Dr. Zeki Velidi Togan merhumun St. Petersburg Devlet Üniversitesinde 2008 yılından beri var olan büstünü “aşırılıklarla mücadele yasasını ihlal ettiği” gerekçesiyle kaldırmıştır. Bu gerekçeye göre 12 yıldır yasayı ihlal etmediği anlaşılan büst, Petersburg Devlet Üniversitesi bahçesine 2008 yılında törenle dikilmişti.
Büst’ün kaldırılması talep eden St. Petersburg Şehir Savcılığı’nın daha önce üniversiteye gönderdiği yazıda rahmetli “Togan’ı Hitler işbirlikçisi” olarak nitelendirdiği de öğrenilmiştir. Oysa merhum Togan, Hitler iktidara gelmeden önce Türkiye’de İstanbul Üniversitesi’nde hocalık görevinde bulunmaktaydı.
Atatürk döneminde Türk tarihinin şekillenmesinde önemli katkıları olan Zeki Velidi Togan’ın büstüne yapılan bu saygısızlık ile ilgili Moskova’ya tepki verilmesi gerektiği kanaatindeyiz. Büstün kaldırılması, tarih severleri üzüntüye sevk etmiştir. Zeki Velidi Togan’ın büst’ünden dahi korkan zihniyeti ve asılsız gerekesini şiddetle protesto ediyoruz.
Bütün akademisyenleri, ilgili STK yöneticilerini tepki göstermeye ve Türkiye T.C. Cumhurbaşkanlığımızı, Dışişleri Bakanlığı’nı, sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nu, Türk Tarih Kurumu yönetimini, Türk Tarihi, Türk Tarih Topluluğu gibi tarih severleri girişimde bulunmaya ve tepkilerini mesajla yazılı olarak paylaşmaya davet ediyoruz.
Zeki Velidi Kimdir
Zeki Velidi Togan, Devlet adamı, siyasetçi, Türkolog ve tarihçidir. Türkistan Millî Özerk Hükûmeti’nin bastırılmasından sonraki Basmacı Hareketi’nin içinde bulunan Togan, Türkistan Millî Birliği’nin kurucusu ve ilk başkanıdır. Yayınlanmış başlıca 14 eseri bulunan Togan, 26 Temmuz 1970’te İstanbul’da vefat etmiştir.
AVRASYA TÜRK DERNEKLERİ FEDERASYONU BŞK.LIĞI
Türkistanlılar Kültür ve Sosyal Yardım Der. Bşk. (KURUCU), Ekber Yassa
Irak Türkleri Kültür ve Yrd. Derneği Gn. Bşk. (KURUCU), Kemal Beyatlı
Doğu Türkistan Göçmenler Derneği Bşk. (KURUCU), A. Recep Akyol
Suriye Türkleri Derneği Bşk. Yrd., Tarık Sulo Cevizci / Türkmeneli İnsan Hakları Derneği Bşk., Savaş Avcı
Afganistan Türkleri Uluslararası Sos.Yrd. Der. Bşk, Fazıl Ahmet Sönmez/ Nogay Türkleri Kültür Derneği Bşk.,Veysel Demir/Kazak Türkleri Eğt. ve Arşt. Der Bşk, Ertolkun Gaynetullah / Terekeme-Karapapak Türkleri Der Bşk., Engin Aybirdi/Afganistan Türkmenleri Kül ve Sos.Yrd. Der. Bşk., Fehim Işık/ Türkçe Konuşan Ülkler Uluslararası Gazeteciler Der.Güngör Yavuzaslan/Gagauz Dostluk Kültür Derneği, Necdet Ertuğrul / Şanlıurfa Ceylanpınar Özbekleri Derneği Bşk., Mehmet H. Ersoy / Şanlıurfa Türkistanlılar Derneği Bşk., Seyfettin Bora / Doğu Türkistan Dayanışma Derneği adına, Erkin Sabit/Türkistan Elleri Eğt Arş Derneği Bşk., Abdulgafur Turan/Büyük Türkistanlılar Eğt Arş Der. Bşk.V., Yusuf Yusufoğlu/İdil Ural Derneği Bşk., Gülten Urallı/Afgan Türk Dostluk Konseyi Derneği Bşk.,Ramazan Yurttaş/İstanbul Kırım Türkleri Derneği Gen. Bşk. Celal İçten
Doç.Dr. Naim Timur, Mustafa Yıldız, Roza Kurban, Mehmet Dönmez, Murat Altun, Mehmet Seyit Türker, İsmail Cengiz
