ABD’de Kasım ayında yapılacak seçimlerde Demokrat Parti’nin başkan adayı olan Joe Biden’in Aralık ayında Türkiye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan hakkında söylediği sözlerin sosyal medyada paylaşılmasının ardından, iktidar ve muhalefetten Biden’ın sözlerine tepki geldi.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Biden’ın konuşmasının sosyal medyada yayılmasının ardından Twitter’dan yaptığı açıklamada “ABD Başkan Adayı Joe Biden’ın Aralık ayında kullandığı, nitekim bugünlerde medyaya yansıyan ifadeleri Türkiye üzerinde oynanan oyunların ve müdahaleci yaklaşımların adeta bir yansımasıdır. Bu ifadeler demokrasiyle ve Türkiye-ABD ikili ilişkilerinin doğasıyla örtüşmemektedir” diyerek Biden’ın sözlerini eleştirdi.
Biden’ın açıklamalarına AKP’nin yanı sıra muhalefet partilerinden de tepki geldi.
Biden ne dedi?
Sosyal medyada paylaşılan video, Joe Biden’ın Aralık ayında New York Times’ın hazırladığı The Weekly programından bir bölümü içeriyor. Videoda Biden’a sorulan soru duyulmazken 2 dakika 12 saniyelik görüntülerde Biden şu sözleri sarf ediyor:
“Bence yapmamız gereken ona (Erdoğan’a) karşı farklı bir yaklaşım izlemek. Muhalefetin liderlerini desteklediğimizi açık şekilde belirtmeliyiz. Açıkça pozisyonumuzun parlamentoda da yer edinmek isteyen Kürt nüfusun entegrasyonunu sağlamak. Yanlış olduğunu düşündüğümüz şeyler hakkında sesimizi çıkarmalıyız. Yaptıklarının bedelini ödemeli. Bazı silahları ona satıp satmayacağımızla ilgili, bir bedel ödemeli. Özellikle de üzerinde F-15 uçurarak nasıl yer tespiti yapabileceklerini bulmaya çalıştıkları bir hava savunma sistemleri olduğunu düşündüğümüzde. Bunlar hakkında çok endişeliyim.”
“Ama hala, geçmişte yaptığım gibi, onlarla (muhalefet) doğrudan iletişimde olup, hala var olan unsurlarını destekleyip onları Erdoğan’ı mağlup etmeleri için cesaretlendirebiliriz. Darbe ile değil, darbe ile değil, seçimle.”
“(Erdoğan ve partisi) Dağıldı, İstanbul’da dağıldı, peki biz ne yapıyoruz? Oturup teslim mi olacağız? Yapacağım son şey ona Kürtler konusunda boyun eğmek olurdu. Onunla Kürtler konusunda birkaç kez görüşmüştüm. O dönemde henüz üzerlerine gitmiyorlardı.”
“Her neyse, şunu açıkça belirtmeliyiz… Günün sonunda Türkiye de Rusya’ya bağımlı olmak istemez. Uzun zaman önce o elmadan bir ısırık aldılar. Ama şunu anlamalılar; onlarla aynı oyunu sürdürmeyeceğiz.”
“Çok endişeliyim, çok endişeliyim. Hava sahalarımız ve onlara erişimimiz konusunda da çok endişeliyim. Bölgedeki müttefiklerimizle bir araya gelerek onun bölgedeki faaliyetlerini tecrit etmek bizim için çok çaba gerektiren bir iş. Özellikle de Doğu Akdeniz’deki petrol faaliyetleri gibi uğraşması çok uzun süren birçok diğer konu… Ama cevabım şu; evet endişeliyim.”
Biden’ın bu açıklamaları Demokrat başkan adaylığı kesinleşmeden önce, 16 Aralık 2019’da Amerikan ücretli televizyon kanalı FX’te yayınlanan The Weekly programında yapmıştı. The Weekly, New York Times’ın manşetlerinin arkasındaki hikayelere odaklanan bir belgesel serisi.
Sosyal medyada yayılan bölümler, programda yayınlanmamış ancak NY Times Ocak ayında yayımladığı Joe Biden profilinde, Biden’ın Türkiye ile ilgili sözlerine yer vermişti.
Türkiye’de kim ne tepki verdi?
ABD siyasi kurumları ve kamuoyunun bu açıklamalara “prim vermeyerek, gerekli tepkiyi göstermesi gerektiğini” belirten Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, açıklamasına “NATO müttefikimiz olan ABD’nin bir başkan adayının diplomaside de yeri olmayan bu yakışıksız ifadelerinin mevcut yönetimce de kabul edilemez görüldüğüne inanıyoruz. Türkiye, siyasi oyunlara malzeme yapılacak bir ülke asla değildir.” diye devam etti
Altun Biden’ın açıklamaları üzerinden muhalefeti de eleştirerek “Tüm bunların yanında, ülkemizdeki muhalif siyasetin, kendisini küçük düşürücü ve milletimizin aklında soru işaretleri oluşturan bu ifadelere herhangi bir tepki göstermemiş olması üzücüdür ancak bizler için şaşırtıcı değildir.” yazdı.
Altun daha sonra aynı ifadeleri İngilizce olarak da tweetledi.
AKP Sözcüsü Ömer Çelik de A Haber canlı yayınında “Şunu herkesin bilmesi gerekiyor. 15 Temmuz darbe girişiminde de gösterdik ki demokrasimizi canımız pahasına korumaya kararlı bir milletiz. Yabancı devletlerin uygulayacağı hiçbir manipülasyon/müdahale asla milletimiz tarafında kabul edilemez.” diye konuştu.
MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay da A Haber’e yaptığı açıklamada “Bu açıklamalar hadsiz ve küstahça” diyerek tepki gösterdi.
Biden’ın sözlerine AKP’den olduğu kadar muhalefetten de tepki geldi.
CHP Grup Başkanvekili Engin Özkoç Twitter’da “Millet iradesinden başka bir gücü asla tanımıyoruz” yazdı.
CHP Grup Başkanvekili Engin Altay, videonun yayın tarihinden 8 ay sonra paylaşılmış olmasına da dikkat çekti.
İYİ Parti Teşkilat Başkanı ve Ankara Milletvekili Koray Aydın ise Biden’a şunları söyledi:
“Değil ABD başkanı adayı Joe Biden, yeryüzündeki hiç bir şahıs Türk siyasetine istikamet çizemez. Türk siyasetini dizayn edecek tek kudret Büyük Türk Milleti’dir. İktidarın demokratik usullere bağlı kalınarak, milletin iradesinin tam anlamıyla yansıtıldığı seçimler yoluyla el değiştirmesine inanmış olan biz İYİ Partililer, ABD Başkan adayı Joe Biden’ın küstah sözlerini şiddetle kınıyor ve haddini bilme çağrısında bulunuyoruz.”
Gelecek Partisi’nin kurucusu ve eski başbakan Ahmet Davutoğlu da millet iradesine vurgu yapan bir mesaj paylaştı.
DEVA Partisi kurucusu Ali Babacan da millet iradesine vurgu yaptığı mesajında, Biden’ın sözlerinin şimdi gündeme taşınmış olmasına da dikkat çekti.
Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu da “Türkiye Türkiye’den yönetilir. Ülkemiz siyasetini dizayn etmenize asla izin vermeyeceğiz! Sorunlarımız ne kadar büyük olursa olsun, kendi içimizde çözecek bilgi, birikim ve tecrübeye ülke olarak sahibiz. Siz kendi dertlerinize yanın” diye tepki gösterdi.
Eski CHP Yalova Milletvekili ve partinin son cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce de İngilizce ve Türkçe bir tweet paylaşarak “Atatürk’ün de söylediği gibi BAĞIMSIZLIK Karakterimizdir!” yazdı.
Joe Biden söz konusu açıklamaları ve Türkiye’nin tepkisine yönelik henüz bir yorum yapmadı.
Biden, Barack Obama’nın ABD başkanı olduğu dönemde (2009-2017) başkan yardımcısı olarak görev yapmıştı.
