Azerbaycan bugün, ulusal liderleri eski cumhurbaşkanı Haydar Aliyev’in 98. doğum gününü kutluyor.
Haydar Aliyev, modern Azerbaycan’ın babası ve ülkenin mevcut dış ve iç politikasının mimarı olarak bilinir.
1993-2003 yılları arasında Azerbaycan cumhurbaşkanlığı görevini yürüten Haydar Aliyev, savaştan zarar gören Sovyet sonrası ülkenin Güney Kafkasya’daki en müreffeh ulus haline gelmesine öncülük etti.
Aliyev, görev süresi boyunca Azerbaycan’ı stratejik açıdan önemli bir ülke ve bölgenin enerji merkezi olma yolunda ilerleten bir dizi önemli ekonomik, sosyal ve siyasi reform gerçekleştirdi.
Aliyev, kültürel reformları yoluyla modern Azerbaycan ulusunu oluşturma çabası gösterdi. Aliyev’in önceki yönetimlerden miras aldığı yıllarca süren siyasi kargaşanın ardından Azerbaycan halkını devlet kavramı etrafında birleştirmeyi başardı.
HAYDAR ALİYEV KİMDİR?
O bir Sovyet Politbüro üyesiydi ve 1982’de SSCB Bakanlar Kurulu Birinci Başkan Yardımcısı olarak atandı, bir Azerbaycanlı’nın Sovyetler Birliği’nde ulaştığı en yüksek pozisyon oldu.
Aliyev ayrıca 1969-1982 yılları arasında Azerbaycan Komünist Partisi’nin Birinci Sekreteri olarak görev yaptı.
Ocak 1990’da Moskova’nın Bakü’de yüzlerce sivili öldüren baskısının ardından 1991’de Sovyetler Birliği Komünist partisinden istifa etti.
Haydar Aliyev, 21 Kasım 1992’de Nahçıvan’da düzenlenen kurucu kongrede Yeni Azerbaycan Partisi’nin lideri seçildi. Daha sonra Azerbaycan Milli Meclisi Başkanı (15 Haziran 1993) ve ülke çapında Azerbaycan’ın üçüncü cumhurbaşkanı seçildi. 11 Ekim 1998’de oyların yüzde 77’sini alarak yeniden seçildi.
Görev süresi boyunca gerçekleştirilen reformlar arasında idam cezasının kaldırılması, İnsan Hakları Ombudsmanı enstitüsünün kurulması, af ve af mekanizmalarının getirilmesi, devlet mülkiyetinin özelleştirilmesi, anayasa reformları ve diğerleri yer alıyor.
Ayrıca, Azerbaycan’ın diğer ülkelerle iyi ikili bağlarını ve uluslararası kuruluşlarla işbirliğini derinleştirmesini sağlayan dengeli bir dış politika getirdi. Haydar Aliyev’in görev süresi boyunca Azerbaycan, BM, NATO, AB ve Avrupa Konseyi ile ilişkiler geliştirildi.
Aliyev ayrıca Azerbaycan’ın petrol stratejisini geliştirdi. Onun liderliğinde Azerbaycan ve 6 ülkeden 11 petrol şirketinden oluşan konsorsiyum, 20 Eylül 1994’te Yüzyılın Anlaşması olarak bilinen bir Üretim Paylaşım Anlaşması imzaladı.
Azerbaycan eski Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev, 21 Nisan 2003’te den canlı yayınlanan konuşması sırasında fenalaşıp düştü. Kalp ve böbrek yetmezliği nedeniyle önce GATA, sonra da ABD’de tedavi gören Aliyev 236 günlük yaşam mücadelesi ardından 12 Aralık 2003 tarihinde hayata gözlerini yumdu
