İstanbul Barosu ve Ankara Barosu İnsan Hakları Merkezi, İstanbul Sözleşmesi’nden Cumhurbaşkanı kararıyla çekilinemeyeceğini açıkladı. Sözleşmenin geçerliliğini koruduğunu belirten barolar, “Cumhurbaşkanı yetkilerini aşmıştır” dedi.
İstanbul Sözleşmesi’nden hukuka aykırı bir şekilde geri adım atıldığı belirtilen Ankara Barosu’nun açıklamasında, “Cumhuriyetin kuruluşunda eşit yurttaşlık ile başlayan ve kadınların toplumun her alanında erkekler ile eşit olmasını hedefleyen politikalardan, bu gece yarısı, daha birkaç hafta önce ‘insan hakları eylem planı’ açıklaması yapmış olan Cumhurbaşkanlığı tarafından yayımlanan karar ile hukuka aykırı şekilde geri adım atılmıştır” ifadeleri kullanıldı.
İstanbul Barosu da, “TBMM tarafından onaylanan İstanbul Sözleşmesi yürürlüktedir” açıklaması yaptı.
ANKARA BAROSU ANAYASAYA VURGU YAPTI
Gazete Duvar’ın haberine göre; Ankara Barosu İnsan Hakları Merkezi’nin açıklamasında şu ifadeler yer aldı:
“Usulüne uygun yürürlüğe giren bir uluslararası anlaşma öncelikle bir kanundur. Bir kanunun yürürlüğüne bir idari işlemle karar verilemez. Uluslararası anlaşmalar, kamu hukukunun usul ve yetkide paralellik ilkesi uyarınca aynı usulle ve aynı yetki kuralları izlenerek kaldırılmalıdır.
İstanbul Sözleşmesi Anayasa’mızın 90. maddesi uyarınca yürürlüğe girmiş bir uluslararası anlaşmadır ve Anayasa’nın 87. maddesi uyarınca söz konusu uluslararası anlaşmanın onaylanması, değiştirilmesi ve en önemlisi feshedilmesi TBMM’nin yetkisindedir. Kaldı ki, İstanbul Sözleşmesi’nin feshini haklı gösterecek hiçbir sosyal, hukuki ve akla uygun gerekçeden bahsetmek mümkün değildir.
Cumhurbaşkanı yetkilerini aşmıştır! 6771 Sayılı Yasayla değişik Anayasanın 104. maddesi Cumhurbaşkanına kararname yoluyla asli düzenleme yetkisi vermiştir. Ancak bu asli düzenleme yetkisi, yürütme yetkisine ilişkin olup, sınırsız değildir.
Bilindiği üzere Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin sınırları Anayasa madde 104 uyarınca çizilmiştir. Buna göre insan hakları kapsamında; temel haklar, kişi hakları ve ödevleriyle siyasi haklar ve ödevlere ilişkin konularda Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi çıkarılamayacağı hüküm altına alınmıştır.
Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri yoluyla temel hak ve özgürlükler kısıtlanamayacağı gibi bu Kararnamelerin verdiği yetkiye dayanarak çıkarılacak idari kararlar aracılığıyla evleviyetle bu yola gidilemeyeceği açıktır.”
FESİH YETKİSİ YOK
Ayrıca, 15.07 2018 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan “Milletlerarası Andlaşmaların Onaylanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde” Cumhurbaşkanına Uluslararası Sözleşmeleri “feshetme yetkisi” verilmemiştir. 20 Mart 2021 tarih, 31429 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 3718 sayılı kararda ise “sözleşmenin feshedildiği” belirtilmiştir. Bu karar yetki açısından da yok hükmündedir.
