Ayak kemik ve eklem, ligament, kas / tendon, sinir, kan damarları, deri ve yumuşak doku yapıları içerir. Ayaktaki bu yapılardan herhangi birinin hastalığı, ayak ağrısına neden olabilir. Ayrıca ayak ağrısı yaralanma veya ayaklardaki herhangi bir kemik, bağ veya tendonun iltihaplanması gibi durumlarla ortaya çıkar.
Ayak ağrısı nedenleri
Yaralanma, aşırı kullanım veya ayaklardaki herhangi bir kemik, bağ veya tendonun iltihaplanmasına neden olan durumlar ayak ağrısına neden olabilir. Artrit, ayak ağrısının yaygın bir nedenidir. Ayak sinirleri yaralanması yoğun yanma, uyuşma veya karıncalanma (periferik nöropati) ile sonuçlanabilir. Ayak ağrısının bazı yaygın nedenleri şunlardır:
– Aşil tendiniti
– Aşil tendonu rüptürü
– Avülsiyon kırığı
– Kemik çıkıntıları
– Kırık ayak bileği
– Kırık ayak
– Bunyonlar
– Bursit (eklem iltihabı)
– Nasır
– Diyabetik nöropati (diyabetin neden olduğu sinir hasarı)
– Düz tabanlık
– Gut (aşırı ürik asit ile ilişkili artrit)
– Haglund’un deformitesi
– Hammertoe ve çekiç ayak parmağı
– Yüksek topuklu veya uygun olmayan ayakkabılar
– Batık ayak tırnakları
– Metatarsalji
– Morton’un nöroma
– Osteoartrit (eklemlerin parçalanmasına neden olan hastalık)
– Osteomiyelit (bir kemik enfeksiyonu)
– Paget kemik hastalığı
– Periferik nöropati
– Plantar fasiit
– Plantar siğiller
– Psoriatik artrit
– Raynaud hastalığı
– Reaktif artrit
– Retrorokkaneal bursit
– Romatoid artrit (inflamatuar eklem hastalığı)
– Septik artrit
– Stress kırıkları
– Tarsal tünel sendromu
– Tendinit
– Tümörler
Romatoid artrit, GUT, seronegatif spondiloartropatilerde özellikle ayak tutulumu sık görülür. Ayak eklemlerinde ağrı, şişlik, kızarıklık ve ısı artışı ile seyreder.
Ayak ağrısı tedavisi
Hafif ayak ağrısı çoğu zaman ev tedavilerine iyi cevap vermesine rağmen, geçmesi zaman alabilir. Özellikle bir yaralanma neticesinde şiddetli ayak ağrısı varsa mutlaka doktora danışmakta fayda vardır. Ayak ağrısı normal aktivitelerinize müdahale ettiğinde, tıbbi yardım almanız gerekir.
Tedaviler, ağrının spesifik nedenine en uygun şekilde yönlendirilir.
Bölgedeki rahatsızlık veya ağrıyı ilk fark ettiğinizde, dinlenerek, buz uygulaması ve ayağınızı yüksekte tutarak tedavi edebilirsiniz. Tedavide ağrı kesici, ödem giderici ilaçlar da rahatsızlığı ve ağrıyı azaltmak için kullanılabilir.
Dinlenme, etkilenen bölgedeki dokuların iyileşmesine fayda sağlar. Ayağa ağırlık vermekte güçlük çekerseniz koltuk değnekleri kullanılmalıdır. Piyasada bulunan ayak bileği ve ayak desteklerinin uygun kullanımı, etkilenen bölgeye dinlenme, rahatlık ve destek sağlayabilir.
Buz 20 dakikadan uzun sürmemelidir. Buz, plastik bir torbaya konabilir veya bir havluya sarılabilir. Buz paketleri genellikle çok soğuk oldukları için tavsiye edilmez. Aşırı rahatsızlık oluşursa, buzlanma hemen kesilmelidir. Alternatif olarak, etkilenen uzuv Epsom tuzu ile karıştırılmış soğuk suda bekletilebilir.
Ayağı sarmak ve yüksekte tutmak, etkilenen dokuların şişmesini önlemeye yardımcı olacaktır. Aşırı şişme, etkilenen bölgedeki sinir liflerinin gerilmesine neden olabilir ve bu da daha fazla ağrıya neden olabilir. Bu nedenle, şişmenin azaltılması çoğu kez bir miktar ağrı rahatlaması sağlar.
Ayak ağrısının azaltılması ve şişmeyi önlemeye yardımcı olabilecek iki tip reçetesiz ilaç vardır. Asetaminofen (Tylenol) ağrıyı azaltmaya yardımcı olurken, aspirin, ibuprofen (Motrin) veya naproksen (Naprosyn) gibi nonsteroid antiinflamatuar (NSAİİ) ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir ve aynı zamanda inflamatuarı (iltihap) azaltır. Bu ilaçları kullanırken, dozaj önemli olduğundan dikkatli olunmalıdır. Ek olarak, asit reflüsü veya mide ülseri ve böbrek problemleri olanlar, kullanmadan önce bir doktora danışmalıdır.
Plantar fasiitin rahatlatılması için ayağın altında donmuş su şişesini yuvarlamak ve çeşitli germe egzersizlerinin faydalı olduğu bilinmektedir. Destekleyici ve uygun ayakkabı tertibatının yanı sıra yalınayaklıktan kaçınmak fayda sağlar. Ayrıca kortikosteroid enjeksiyonu da faydalı olabilir.
Nasırlarda ayak ılık suya sokularak nasır yumuşatılıp ve ponza taşı ile temizlenebilir. Nasırların kesilmesi ve yakılması sakıncalıdır.
Stres kırıklarına bağlı ayak ağrısında uzun bir istirahat dönemi sıklıkla gerekir.
Bazen, kemik çıkıntısını tıraşlamak ve şekil bozukluğunu düzeltmek için cerrahi işlem yapılması gerekebilir.
