TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi, CHP Manisa Milletvekili Vehbi Bakırlıoğlu, Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi’nin verilerini değerlendirdi.
Bakırlıoğlu, “Haziran 2022’de karşılıksız işlemi yapılan çek sayısı 9 bin 61’di. Tutarı da 1.4 milyar liraydı. Karşılıksız işlemi yapılan çeklerin bankalara ibraz edilen çeklere oranı adet olarak bakıldığında yüzde 0.6’ydı. Yılın tamamında yüzde 0.7’ydi” dedi. Bakırlıoğlu geçen yıl haziran ayında ise toplam 9 bin 962 karşılıksız işlemi yapılan çek olduğunu söyledi. Bunların parasal tutarının ise 3.3 milyar lira olduğuna dikkat çeken Bakırlıoğlu, karşılıksız işlemi yapılan çeklerin bankalara ibraz edilen çeklere oranının da adet bazında yüzde 1.2 olduğuna işaret etti. Geçen yılın tamamında ise bu oran yüzde 0.9’du. Bakırlıoğlu, “Gelelim bu yıla. Rakamlar ekonomideki faciayı ortaya koyuyor. Bu yılın haziran ayında karşılıksız işlemi yapılan çek sayısı adet olarak 15 bin 348’e çıkıyor. Parasal tutar ise 10.7 milyar liraya ulaşıyor. Karşılıksız işlemi yapılan çeklerin bankalara ibraz edilen çeklere oranı ise adet olarak bu yıl haziranda yüzde 1.8. Bu yılın ocak-haziran dönemindeki toplam oran ise yüzde 1.3. Bu mudur ekonomideki düzelme” dedi.
Bakırlıoğlu, şöyle devam etti:
“Bu yılın 6 ayında karşılıksız işlemi yapılan çeklerin toplamı 111 bin 886. 2022 yılının tamamında kaçmış ? 123 bin 619. Peki geçen yılın tamamında kaçmış 146 bin 932. Bu yılın daha 6 ayında 111 bin 886’ya ulaşmış. 6 aylık veriler bize karşılıksız çekte bu yıl patlama olacağını gösteriyor. Rakamlar adeta alarm veriyor. İktidar bu verileri görmüyor mu ?”
‘PİYASA BATIYOR’
Bakırlıoğlu, karşılıksız işlemi yapılan çeklerin son 3 yıllık tutarlarına da dikkat çekti. Karşılıksız işlemi yapılan çeklerin 2022’nin tamamındaki parasal tutarının 20.6 milyar lira olduğuna dikkat çeken Bakırlıoğlu, şöyle devam etti:
“Geçen yıl ise 57.1 milyar lira. Peki bu yılın daha 6 ayında tutar ne kadar ? 6 aylık toplam 67.9 milyar lira. Parasal tutarda geçen yılın tamamı daha 6 ayda aşılmış. Karşılıksız işlemi yapılan çeklerin bankalara ibraz edilen çeklere oranı (tutar olarak) 2023’te yüzde 1.2 olarak gerçekleşmişken; 2024 yılının sadece ilk altı ayında 2,0 olarak görülüyor.”
Bakırlıoğlu, “Tüm umudunu yüksek faize bağlayan iktidarı uyarıyoruz. Piyasa batıyor” değerlendirmesini yaptı.
Piyasadaki durgunluğa bağlı olarak kurulan şirket sayısının da azaldığına işaret eden Bakırlıoğlu, bu yılın ilk 6 ayında, geçen yılın ilk 6 ayına göre kurulan şirket sayısı yüzde 17.3 azalırken, aynı dönemde kapanan şirket sayısının yüzde 25.8 arttığına dikkat çekti. 6 ayda 52 bin 676 şirket kurulurken, 11 bin 939 şirket de kepenk indirdi. Tasfiye sürecine giren şirket sayısı da ilk yarıda yüzde 2.3 artarak 12 bin 175’e ulaştı.
‘YAZIK BU İNSANLARA’
Bakırlıoğlu, konkordatodaki artışlara da dikkat çekti. Temmuz ayında konkordato geçici mühlet kararı verilen dosya sayısının 183 olduğuna işaret eden Bakırlıoğlu, bu yılın ocak-temmuz döneminde konkordato geçici mühlet kararı verilen toplam dosya sayısının da 788’e çıktığını söyledi. Bakırlıoğlu, “Piyasa adeta el freni çekilmiş araba gibi duruyor. Bunun önümüzdeki dönemde yansımaları da olacak. İşsizlik artacak. İnsanlar zaten açlık sınırının altındaki asgari ücretle geçinmeye çalışıyor. Bir de işsiz kalacaklar. Yazık bu insanlara” dedi.
