ANKARA – Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP), kıyasıya yarış yaşanan kurultayında Genel Başkan seçilen Özgür Özel ve yönetiminin temel mottosu ‘değişim’ olmuştu. CHP’de gerçek bir değişimin tüzük değişikliğinden geçtiği, CHP’nin bir ‘tüzük devrimi’ne ihtiyacı olduğu da tüm CHP’liler tarafından net bir biçimde ifade edilmişti.
Kurultayın ardından girilen yerel seçim süreci de geride kalınca parti yönetimi ‘katılımcı, demokrat, çağdaş’ bir CHP tüzüğü için kolları sıvadı. 6-9 Eylül’de Sivas’ta yapılacak kurultay için hazırlıklar hız kazandı.
4 Kasım 2023’te gerçekleştirilen CHP 38. Olağan Kurultayı. ONLİNE 8 BİN, POSTA YOLUYLA 2 BİN ÖNERİ GELDİ
Parti; 1-20 Nisan tarihleri arasında muhtarlık bölgeleri üzerinden üyelerin tüzük önerilerini aldı. Partinin web sitesinden de öneriler toplandı. chp.org.tr adresine 8 bin öneri geldi. Bunun yanı sıra 2 bin öneri de posta yolu ile partiye iletildi.
İLÇE ÖRGÜTÜNDEN İL ÖRGÜTÜNE TÜZÜK TOPLANTILARI
21 Nisan’dan bu yana da CHP örgütleri, tüzük kurultayına dönük, kapsamlı bir çalışma yapıyor. 12 Mayıs’a kadar devam edecek bu çalışmada önce ilçe yönetimleri; ilçe kadın kolları, gençlik kolları, muhtarlık bölge temsilcileri, ilçe hukuk komisyonu üyeleri ve esnaf komisyonu üyeleriyle tüzük toplantıları yapacak. Toplantılardan çıkan öneriler raporlaştırılarak il örgütlerine iletilecek. Daha sonra il örgütleri ilçe yönetimleriyle bir araya gelerek çıkan önerileri tartışacak. Ardından il kadın ve gençlik kollarıyla bir araya gelecek ve nihayetinde il raporları oluşacak.
MESLEK ODALARI, STK’LARIN DA GÖRÜŞLERİ ALINACAK
CHP il örgütleri, tüzük konusunda her ilin barosu, meslek odaları, sivil toplum kuruluşlarıyla da görüşmeler yapacak, onların da tüzüğe dair görüşlerini alacak.
İlçeden başlayan süreç boyunca alınan tüm görüşler, raporlar süzgeçten geçirilerek il yönetimleri tarafından nihai bir rapor haline getirilecek. Bu raporlar 1 Temmuz’dan itibaren CHP Genel Merkezi’ne iletilecek. Bu detaylı takvimi çıkaran ve ilçelerden illere tüm CHP örgütlerini tüzük için harekete geçiren genelgeyi hazırlayan CHP Seçim ve Hukuk İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gül Çiftçi, takvimin sorunsuz ilerlediğini; eş zamanlı olarak Genel Merkez’de de planlamaların devam ettiğini söyledi.
CHP Seçim ve Hukuk İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gül Çiftçi, Gazete Duvar Ankara muhabiri Ceren Bayar’ın sorularını yanıtladı. Çiftçi’nin sorularımıza yanıtları şöyle oldu:
TÜM ESKİ MİLLETVEKİLLERİNE MEKTUP, İLGİLİ GENEL BAŞKAN YARDIMCILARIYLA TOPLANTI
İl ve ilçe örgütleri kapsamlı bir tüzük hazırlığı yürütüyor, önerileri derleyen raporlar hazırlanıyor, bir yandan da üyelerden online öneriler alınıyor. Başka ne gibi planlamalar var tüzük kurultayı için?
Bugüne kadar milletvekilliği, parti meclis üyeliği yapmış bütün yöneticilerimize bir mektup göndererek onların yazılı önerilerini almayı planlıyoruz. Daha önce örgütten ve seçim ve hukuk işlerinden sorumlu genel başkan yardımcılığı ve genel sekreterlik yapan isimlerle de yüz yüze bir toplantı yaparak onların da görüşlerini almayı planlıyoruz. Tabii kadın ve gençlik kolları da kendi önerilerini hazırlıyorlar.
TELEFON UYGULAMASI İLE DİJİTAL DEMOKRATİK KATILIM
Ayrıca dijital demokratik katılım yöntemimizle kurultay delegelerimizin, belki il-ilçe başkanlarımızın ayrı ayrı görüşlerini alacağız. İnternet sitesi üzerinden ya da telefon uygulaması ile katılabilecekleri anketler planlayacağız. Elbette milletvekillerimiz, il-ilçe başkanlarımız kendi önerilerini bizlere iletiyorlar, herkes kendi tecrübelerini aktarıyor. Ayrıca meslek örgütlerini, sendikaların genel merkezlerini, sivil toplum kuruluşlarını ziyaret ederek onların da katkılarını almayı planlıyorum.
‘SOL, SOSYAL DEMOKRAT, SOSYALİST VE DEMOKRAT MUHAFAZAKAR PARTİLERİN TÜZÜKLERİNİ İNCELİYORUZ’
Genel Merkez’de farklı ekipler tüzük için çalışıyor. Bütün bu çalışmaların yapım aşamasını derleyen, onları hukuki açıdan gözden geçiren bir hukukçu kadromuz var. Genel Sekreterimiz Selin Sayek Böke’nin de katkılarıyla dünyadaki sol, sosyal, demokrat, sosyalist partilerin ve ayrıca demokrat muhafazakar partilerin hepsinin tüzüklerini de inceliyoruz. Hepsini Türkçeye çevirdik. Bir ekip de bu tüzükleri inceliyor.
‘TÜZÜK HAZIRLIK VE YAZIM SÜRECİNDE TÜRK DİL DERNEĞİ İLE ÇALIŞILACAK’
Bir de tabii bir tüzük yazım komisyonumuz olacak. Üç milletvekili, iki Parti Meclisi üyesi, Kadın Kolları ve Gençlik Kolları’ndan birer kişi bu komisyonda yer alacak. Ve tabii tüzük hazırlık sürecimizin tüm evrelerinde Türk Dil Derneği ile birlikte çalışıyoruz. Son hali verilene kadar Türk Dil Derneği paydaşımız olacak.
‘CHP’Yİ NASIL İKTİDAR YAPACAĞIMIZIN YOLUNU HEP BİRLİKTE ARIYORUZ’
Anladığımız kadarıyla online olarak, posta yoluyla, birebir binlerce öneri iletilmiş. Devamı da gelecek gibi görünüyor. Bu kadar çok öneri gelmesi ne anlama geliyor?
Biz gerçek anlamda katılımcı bir tüzük hazırlamak için çabalıyoruz ve gelen önerilerin çok olması çok önemli. Cumhuriyet Halk Partisi üyeleri, seçmeni, bütün yöneticileriyle birlikte iktidara kilitlenmiş durumda. Bu yoğun katılım rakamları da bunu gösteriyor. Biz bu partiyi nasıl iktidar yapacağımızın yolunu birlikte arıyoruz. Katılımın yüksek olmasını çok kıymetli buluyorum. Tüm öneriler bizim için ufuk açıcı oluyor.
En çok hangi başlıklarda öneri geliyor?
Üyelikle ilgili çok öneri geliyor. Üyeliğin kolaylaştırılması ama üyelik için bazı kriterler getirilmesi de isteniyor. Parti eğitimlerine katılması, sahada aktif çalışması gibi.
‘TÜZÜĞÜN UYGULANMASI KİŞİNİN İYİ NİYETİNE, KÖTÜ NİYETİNE, İNİSİYATİFİNE KALMAMALI’
Sizce CHP tüzüğünde neler eksik?
Aslında mevcut tüzüğümüz demokratik anlamda parti yönetimlerinin atacağı tüm adımlara izin veriyor. Mesela ön seçime izin veriyor. Ama biraz niyete bağlı uygulanması. Biz de diyoruz tüzük kişinin iyi niyetine, kötü niyetine kalmasın. Bir kural olsun ve herkes o kuralı uygulasın. Bence eksik olan da bu. Tüzükteki demokratik düzenlemelerin uygulanıp uygulanmamasının kişilerin inisiyatifine bırakılması.
‘KRİTERLERİ OLAN BİR ÖN SEÇİM’
Ön seçim her siyasi parti için tartışmalı bir konu Türkiye’de. Siz geçen seçimde 199 seçim çevresinde ön seçim yaptınız. Ama ön seçim yapılan yerlerdeki başarı oranı ön seçim yapılmayan yerlere göre daha düşük. Tüzükte nasıl bir düzenleme olmalı ön seçimle ilgili?
İki farklı örnek verebilirim. Kırklareli’nde Lüleburgaz hariç her yerde ön seçim yaptık. Sadece Lüleburgaz’ı kazandık. Çankaya’da belediye meclisinde ön seçim yaptık. Bir önceki dönemden daha çok belediye meclis üyesi çıkarttık. Bence olması gereken; kriterleri olan bir ön seçim. Kadının olduğu, gencin olduğu, meslek gruplarının temsil edildiği, demografik temsiliyetin sağlandığı bir ön seçim başarı getirir.
Genel Merkez’in ve Genel Başkan’ın da bir kotası olmalı mı?
Kişisel fikrim olması gerektiği yönünde. Çünkü burası bir mutfak. Sahada çalışmak ne kadar kıymetliyse mutfakta bir üretimin olması da o kadar kıymetli.
‘NEDEN DİJİTAL YÖNTEMLERLE ÖN SEÇİM YAPMAYALIM?’
Yeni yönetim olarak teknolojiyi, dijital yöntemleri seçim sürecinde sıklıkla kullandınız. Bunun tüzük yapım sürecine ve tüzüğe yansıması olacak mı?
Dijital demokratik katılım yöntemini aktif olarak kullanacağız. Bu yöntemle milletvekili adaylarını, belediye başkan adaylarını bile belirleyebiliriz. Elbette noter huzurunda. Neden dijital yöntemlerle ön seçim yapmayalım?
‘DELEGE YAPISINA İLİŞKİN NİSBİ TEMSİL ÖNERİSİ GELİYOR’
Partinizin delege yapısına dair de bazı eleştiriler var. Örneğin çok az oy aldığınız pek çok ildeki delege sayısı çok güçlü olduğunuz yerlerdeki delege sayısından fazla. Çünkü kentin toplam milletvekili sayısı baz alınıyor. Delege yapısına dair nasıl öneriler geliyor, sizce nasıl olmalı?
Her ilin milletvekili sayısının iki katı kadar kurultay delegemiz var. Örneğin Ankara’nın toplam milletvekili sayısı 36, bizim 72 Ankara delegemiz var.
Bu yapıya ilişkin iki farklı öneri geliyor. Birincisi nisbi temsile geçilmesi. Diyor ki, vekil sayısı kadar taban kurultay delegesi olsun üstünü de bir önceki genel seçimde alınan başarıya göre kadar oranlayalım. Ya milletvekili sayısı kadar kurultay delegesi olsun, o isin CHP’li milletvekili sayısı kadar delege daha eklensin önerisi var. En akılcı olanı kurultayımızda tartışıp bulacağız.
Biz şu tartışmanın yapılmasını asla istemeyiz; örgüt mü belediyenin üstünde, belediye mi örgütün üstünde, milletvekili mi en önde? Belediye, örgüt, Meclis grubunun eşit düzlemde olduğu doğru bir örgütlenme modelini bulmak için çabalıyoruz. Hiç kimse “Ben milletvekiliyim, ben belirlerim”, “Ben belediye başkanıyım, ben belirlerim”, “Ben örgütüm, ben belirlerim” demeyecek.
‘DÖNEM SINIRINI KONUŞMAKTA FAYDA VAR, BURASI KİMSEYE MÜLK DEĞİL’
Tüzük denilince dönem kısıtı da hep konuşulur. Nasıl öneriler geliyor?
Mevcut tüzüğümüzde var dönem kısıtı. ‘Merkez ataması yoluyla iki dönem’ diyor. Ama kişi ‘ben ön seçime gireceğim’ diyorsa onu nasıl engelleyeceğiz? Engelleyemeyiz. Öneriler arasında iki dönem diyen var, üç dönem diyen var, dört dönem diyen var. Elbette dönem sınırını konuşmakta fayda var. Sonuçta burası kimseye mülk değil. Başarılıysanız kalıyorsunuz. Başarısızsanız eleniyorsunuz. Bu yüzden çalışmaya ve üretmeye endeksli bir rekabetçi ortam oluşturmak doğru olur.
‘KOTA KAĞIT ÜZERİNDE KALMAMALI’
Kadın ve gençlik kotası tüzüğünüzde var. Yeterli mi? Daha iyi olması için adım atılması gerekiyor mu?
Bu da bir niyet meselesi aslında. Eğer uygulayıcı gerçekten bunu uygulamaya niyetliyse bizim kotalarımız çok kıymetli. Kota kadınları ve gençleri seçilemeyecek yerlere yazılarak dolduruluyorsa anlamı olmaz. Tamamen uygulayıcıların niyetine bağlı bir konu. Kotanın kağıt üzerinde kalmamasını sağlamak lazım. Mesela kadınları ve gençleri seçilecek yerlere yazmak bir fikir.
Önümüzdeki dönemin önemli başlıklarından biri Cumhurbaşkanı adayı belirleme yöntemi olacak. Mevcut tüzükte parti meclisinin belirlediği bir yöntemle cumhurbaşkanı adayı belirleneceği ifade ediliyor. Bir düzenleme olur mu?
Şu anda gündemimizde böyle bir şey yok. Öneri de gelmedi bununla ilgili. Ama Parti Meclisi kurultay tarafından seçilen, kurultaydan sonraki en üst organ. Bence mutlaka Parti Meclisi sürecin içinde olmalı.
APARTMAN/HANE BAZLI ÖRGÜTLENME: CHP HER APARTMANDA ÖRGÜTLEYECEK BİR KİŞİ BULMALI
Cumhuriyet Halk Partisi’nin örgütlenme modeli nasıl olmalı?
Bu benim de tam kafamda oturtamadığım bir konu. ‘Sandık bazlı örgütlenme’ dedik, ‘Muhtarlık bazlı örgütlenme’ dedik. Elbette bunlar uygulamada çok kıymetli ama isimden bağımsız bir şekilde bence hane-apartman bazlı örgütlenme olmalı. Çünkü bizler mahallemizi tanıyamayız ama apartmanımızı tanırız. Apartman bazlı, hane bazlı örgütlenmeye gittiğimiz anda çok yol alacağımızı düşünüyorum. Yani biz her apartmanda örgütleyecek bir kişiyi bulmalıyız. Bunu yaparsak mikro düzeye inebiliriz. Ve bunu başarmak büyük bir devrim olur.
Tek cümleyle nasıl bir tüzük hayal ediyorsunuz?
Çağdaş, demokratik, örnek alınır.
Tüzük kadar önemli bir başlık parti programı. Program için nasıl bir çalışma olacak?
Eylül’deki tüzük kurultayımızda program kurultayı yapmayacağız. Program kurultayının sadece ilk gününü gerçekleştireceğiz. Çünkü program dediğimiz şey çok uzun vadeli çalışılacak bir konu. Türkiye Cumhuriyeti’nde yaşayan her vatandaşın her sorununa çözüm üreten bir program olmalı. Sivas’taki son günümüzde program kurultayının ilk günü olacak ve sonra program için kapsamlı bir çalışma kendi mecrasında ilerleyecek. Program kurultayı tarihi daha sonra belirlenecek.
