Konya’da yer altı sularının çekilip toprağın göçmesiyle oluşan obrukların sayıları 2 bin 500ü bulurken, yeni oluşanların bazılarında volkanik gaz çıkışı görülmeye başlandı. Konya Teknik Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği öğretim üyesi Doç. Dr. Arif Delikan, bu yıl obruklarda daha dinamik bir dönemin yaşandığını belirterek, ”Ekmekçi yaylasında şubat ayında 30 metrelik çerçeve çizen obruk ise yarım metre kadardı. 1 ay önce burada 2 saat boyunca müthiş bir gaz çıkışı gözlendi. Bunun ardından da 1,5 metrelik bir çökme oluştu. Burada gaz çıkışı devam ediyor ve bazı dönemlerde artıyor” dedi.
Konya Ovası’nda çoğunlukla Karapınar ilçesinde oluşan obruklar, son yıllarda aynı bölgedeki Ereğli, Halkapınar, Emirgazi, Çumra ile Cihanbeyli, Kulu, Yunak, Çeltik ve Altınekin ilçelerinde de görülmeye başlandı. Oluşan bazı yeni obruklarda ise volkanik gaz çıkışlarının olduğu gözlemlendi. AFAD Başkanlığı tarafından yürütülen Obruk Alanlarının Tespit Edilmesi Projesi’nin Karapınar bölgesindeki araştırmada görevli Konya Teknik Üniversitesi Jeoloji Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Arif Delikan, obruk sayılarının hızla arttığını belirterek, şunları söyledi:
”Bu alandaki obruk sayısı, Türkiyede bilinen tüm obruklarından daha fazla. 2023 yılında Ekmekçi yaylası ve Seyit Hacı yaylasında en az 7 tane obruk oluştu. 1 hafta önce derinliği 2 metre, çapı 15 metre olan bir obruğu, şu an 30 metreye 15 metre olarak güncelledik. Ekmekçi yaylasında şubat ayında 30 metrelik çerçeve çizen obruk ise yarım metre kadardı. 1 ay önce burada 2 saat boyunca müthiş bir gaz çıkışı gözlendi. Bunun ardından da 1,5 metrelik bir çökme oluştu. Burada gaz çıkışı devam ediyor ve bazı dönemlerde artıyor.”
Doç. Dr. Arif Delikan
‘GAZ ÇIKIŞINDAN SONRA ÇÖKMELER OLUYOR’
Yeni oluşan obruklarda gaz çıkışının ardından çökmelerin yaşandığını söyleyen Doç. Dr. Arif Delikan, “Bölgenin tabanı çok dinamik. Bölgeyi genel çerçevede düşündüğümüzde genç volkanik kayalar var. Bunlar en son patlaması 8-10 bin yıl içerisinde oluşmuş volkanikler. Bunların kökleri hala sıcak ve bunlardan gelen çeşitli gazlar, yer altındaki sularla birleşip asidik bir ortam oluşturuyorlar. Bu bölge kireçtaşı dediğimiz kayalardan oluşuyor. Bunlar hafif asidik sularla çözülüyor ve yer altında boşluklar oluşuyor. Bu boşluklar binlerce yıl devam etmiş. Şu an gördüğümüz obruklar o boşluklara açılan pencereler olarak düşünebiliriz. Ara ara bu bölgede gaz çıkışı artıyor. Müthiş bir gaz çıkışı olduktan sonra çökmeler oluşuyor. Belirli dönemlerde hareket maalesef artıyor. Çünkü alt taraf dinamik bir alan ve bu dinamizm her zaman devam ediyor” diye konuştu.
‘KONYA OVASI ÇOK HAREKETLİ BİR DÖNEM YAŞIYOR’
Bölgede güneyden kuzeye doğru dinamik bir hareketlenme gözlendiğini belirten Doç. Dr. Delikan şöyle konuştu: “Ekmekçi yaylasında 2020-22 yılında yaptığımız obruk alanları tespiti projesinde tespit ettiğimiz bir obruktu burası. Yüzeyde obruk belirginliğini oluşturmuştu. Geçen yıl ihbarla buraya geldiğimizde yavaş yavaş basamaklanma oluşmaya başlamıştı. 1 ay önce de yaklaşık 30 metre çapında 15 metreden biraz daha derinlikte bir obruk haline geldi. Obruklardan gaz çıkışına daha önce rastlamamıştık. Bölgede envantere geçmeyen obruklar var. Bu bölgede kendini yenileyen obruklar var. Burada maalesef alttaki boşluklar 50 metreden daha derin. 2023 yılı içerisinde bölge güneyden kuzeye doğru bir hareketlenme söz konusu. 2023 yılında maalesef çok hareketli ve dinamik bir dönem yaşıyor.”
Adem Ekmekçi
‘BİZİ KORKUTMAYA BAŞLADI’
Gaz çıkışı ve obrukların korkutucu olmaya başladığını söyleyen bölgedeki çiftçilerden Adem Ekmekçi (56) “Küçüklü büyüklü oluşan obruklar, bizi korkutmaya başladı. Nerede ne zaman olacağı hiç belli değil. Tarlamda bir obruk oluştu ve gaz çıkışına şahit oldum. Korktuğumdan yanına gidemedim. Bu gaz çıkışı ve obruklar bizi korkutuyor” ifadelerini kullandı. (DHA)
