Ticaret Bakanlığının ağustos ayı geçici dış ticaret istatistiklerinden oluşan veri bülteni açıklandı.
Buna göre, GTS’ye göre ihracat ağustosta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 5,74 azalarak 12 milyar 463 milyon dolar olarak kayıtlara geçti.
İthalat, yüzde 20,64 artarak 18 milyar 776 milyon dolara, dış ticaret hacmi yüzde 8,52 artarak 31 milyar 239 milyon dolara, dış ticaret açığı da yüzde 169,7 artışla 6 milyar 312 milyon dolara yükseldi.
İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 66,4 olurken altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 82,9 değerine ulaştı.
Ağustosta geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 394 artışla 4 milyar 82 milyon dolarlık altın ithalatı gerçekleştirilirken, bunun 1989 yılından bu yana aylık bazda en yüksek altın ithalat rakamı olduğu hesaplandı. Ocak-ağustos döneminde ise geçen yılın aynı dönemine kıyasla altın ithalatı yüzde 153 artış göstererek 15 milyar 118 milyon dolar oldu.
İşlenmemiş veya yarı işlenmiş altın ithalatı hariç tutulduğunda ağustos ithalatının geçen yılın aynı ayına göre yüzde 0,3 azaldığı görüldü. Bunun sonucunda da işlenmemiş veya yarı işlenmiş altın dış ticareti hariç olarak bakıldığında ağustosta ihracatın ithalatı karşılama oranının yüzde 82,9’a çıktığı hesaplandı. Ocak-ağustos dönemine bakıldığında ise bu oranın yüzde 83,6 düzeyinde olduğu tespit edildi.
Geçen ay en çok ihracat 6 milyar 112 milyon dolarla “ham madde (ara mallar)” grubunda gerçekleştirildi. Bu grubu, 4 milyar 911 milyon dolarla “tüketim malları” ve 1 milyar 371 milyon dolarla “yatırım (sermaye) malları” takip etti.
Ağustosta en çok ihracat yapılan fasıl ise 1 milyar 258 milyon dolarla “kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler” oldu. Bunu, 1 milyar 246 milyon dolarla “motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler, diğer kara taşıtları” ve 761 milyon dolarlık satışla “örme giyim eşyası ve aksesuarı” izledi.
Geçen ay en fazla ihracat yapılan ülke 1 milyar 210 milyon dolarla Almanya oldu. Bu ülkenin ardından 989 milyon dolarla İngiltere ve 740 milyon dolarla ABD geldi.
Ağustos ayında en önemli ihraç pazarı olan Avrupa Birliğinde yaşanan talep daralmasına ilave olarak, Türkiye’de üretim yapan otomotiv firmalarının ağustos ayında yıllık rutin bakım araları kapsamında üretimlerine ara vermesi nedeniyle otomotiv sektöründe üretim ve ihracatta daralma yaşandı. Bu kapsamda, ağustosta motorlu kara taşıtları ihracatı geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 18,02 azaldı. Ağustosta motorlu kara taşıtları ihracatında yaşanan bu düşüş aylık bazda ihracat düşüşünün yüzde 36’sını oluşturdu.
Petrol fiyatlarında yaşanan düşüşe ilave olarak, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını döneminde uluslararası ticarette yaşanan daralmaya bağlı olarak azalan sevkiyatlar nedeniyle gemi yakıtları, seyahat kısıtlamalarına bağlı olarak azalan uluslararası seyahatler nedeniyle hava taşıtları yakıtı ihracatında geçen yılın ağustos ayına kıyasla daralma yaşandı. Bu kapsamda, ağustosta petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar ihracatı ise geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 61,55 azalarak 244 milyon dolar olarak gerçekleşti. Ağustosta bu sektörün ihracatında yaşanan düşüş aylık bazda ihracat düşüşünün yüzde 51,5’ine denk geldi.
Ağustosta, hazır giyim sektörü ihracatı geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 5,5 artarak 1 milyar 392 milyon dolar; kimyasallar sektörü ihracatı geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 6,3 oranında artarak 1 milyar 1 milyon dolar, tekstil sektörü ihracatı geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 9,3 artarak 939 milyon dolar, meyve, sebze ve mamulleri sektörü ihracatı ise geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 19,3 artarak 491 milyon dolar olarak gerçekleşti.
İthalat
Ağustos ayında en çok ithalat yapılan grup, 4 milyar 239 milyon dolarla “kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar” oldu. Bunu 2 milyar 172 milyon dolarla “mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler” ve 1 milyar 957 milyon dolarla “kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler” takip etti.
Bu dönemde en fazla dış alım 1 milyar 930 milyon dolarla Çin’den yapıldı. Bu ülkeyi 1 milyar 696 milyon dolarla Almanya ve 1 milyar 674 milyon dolarla Irak takip etti
Gümrük idarelerince ağustosta tahsil edilen vergiler 17 milyar 425 milyon lira olarak hesaplandı.
Özel Ticaret Sistemine (ÖTS) göre dış ticaret
ÖTS’ye göre ise ihracat ağustosta yıllık bazda yüzde 5,93 azalarak 11 milyar 759 milyon dolara gerilerken ithalat da yüzde 20,57 artarak 18 milyar 177 milyon dolara çıktı.
Dış ticaret açığı yüzde 149,2 artarak 6 milyar 418 milyon dolara çıkarken dış ticaret hacmi de yüzde 8,56 artışla 29 milyar 936 milyon dolar olarak kayıtlara geçti.
Şirket verileri
Ağustos itibarıyla aktif limited şirket sayısı 888 bin 20, ticari işletme sayısı 686 bin 399, şube sayısı 209 bin 904, anonim şirket sayısı 147 bin 275, kooperatif sayısı 31 bin 771, kolektif şirket sayısı 11 bin 367, komandit şirket sayısı 2 bin 28 oldu.
Türkiye genelinde geçen ay itibarıyla aktif firma sayısı 1 milyon 976 bin 758, esnaf ve sanatkar iş yeri sayısı da 2 milyon 103 bin olarak kayda geçti.
“Salgın nedeniyle daralmanın etkileri ortadan kalkmaya başladı”
Bakanlıktan yapılan açıklamada, “Mart ayından itibaren tüm dünyayı hem sosyal hem de ekonomik anlamda çok büyük oranda olumsuz etkileyen COVID-19 salgını nedeniyle dünya ekonomilerinde yaşanan daralmanın olumsuz etkilerinin, hem ülkemizin hem de dünya ekonomilerinin normalleşme sürecine girdiği Haziran ayından itibaren ortadan kalkmaya başladığı görülmektedir.” denildi.
Haziran ayında başlayan bu olumlu trendin daha da belirgin hale geldiğinin anlaşıldığı belirtilen açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
“Nisan ayında 8 milyar 975 milyon dolar olan ihracatımız, Mayıs ayında 9 milyar 956 milyon dolar, Haziran ayında 13 milyar 462 milyon dolar, Temmuz ayında 15 milyar 12 milyon dolar ve Ağustos ayında ise 12 milyar 463 milyon dolar olmuştur.
Diğer taraftan, işlenmemiş veya yarı işlenmiş altın ithalatı hariç tutulduğunda Ağustos ayı ithalatının bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0,30 oranında azaldığı görülmektedir. Bunun sonucunda da işlenmemiş veya yarı işlenmiş altın dış ticareti hariç olarak bakıldığında Ağustos ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 82,9 gibi oldukça yüksek bir seviyeye çıktığı anlaşılmaktadır. Ocak-Ağustos dönemine bakıldığında ise bu oran yüzde 83,6 düzeyine yükselmektedir.”
Bakan Pekcan: Normalleşme döneminde üç ayı tamamladık
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Ağustos ayı dış ticaret verilerini Twitter’dan yaptığı açıklama ile değerlendirdi.
Bakan Pekcan’ın açıklaması şöyle:
(1/5) Normalleşme döneminde üç ayı tamamladık. Ekonomik toparlanmamız başarı ile devam ediyor. Haziran-Ağustos döneminde, 2019’un aynı dönemine kıyasla, ihracatımız %0,3 artış gösterirken, ihracatın ithalatı karşılama oranı altın hariç %90’a ulaştı.
“Normalleşme döneminde üç ayı tamamladık. Ekonomik toparlanmamız başarı ile devam ediyor.
Haziran-Ağustos döneminde, 2019’un aynı dönemine kıyasla, ihracatımız yüzde 0,3 artış gösterirken, ihracatın ithalatı karşılama oranı altın hariç yüzde 90’a ulaştı.
Ağustos ayında geçen yılın aynı dönemine göre altın hariç ihracatımızdaki yüzde 4,9 düşüşe rağmen ,ithalatımız altın hariç yüzde 0,3 geriledi, ihracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 82,9 olarak gerçekleşti.
İhracatımızdaki gerilemede en önemli ihraç pazarımız olan AB’deki talep daralması, ayrıca otomotiv firmalarının ağustos ayına denk gelen üretime ara verme ve revizyon dönemi nedeniyle sektörün ihracatındaki düşüş etkili oldu.
Gerek aldığımız tedbirler ve uyguladığımız etkin politikalar, gerekse başta AB olmak üzere ana ihracat pazarlarımızdaki normalleşme ile beraber, dış ticaretimizin önümüzdeki dönemde güçlü bir ivme kazanacağına inanıyoruz.
Kolay İhracat Platformu, Export Akademi, Sanal Ticaret Akademisi, sanal fuarlar ve heyetler, e-ihracat destekleri gibi ihracatı tabana yayma, ürün ve pazar çeşitlendirmesi, ihracatçılarımızın rekabet gücünün artırılması odaklı çalışmalarımıza hız kesmeden devam edeceğiz.
