Merkez bankasının açık piyasa işlemlerinin (APİ) teminat sistemindeki TÜFE endeksliler için iskonto oranı %60’tan %70’e yükseltildi. Hareket, APİ’deki devlet tahvillerinin ağırlığını artırma politikasının bir parçasıdır.
Ağustos ayında yapılan düzenleme ile beraber de, değişken faizli kağıtlardan sabit faizli kağıtlara doğru bir kayış talebi oluşturulmak amaçlanmıştı. Bankaların menkul kıymet portföylerinde TÜFE’ye endekslilerin ciddi bir ağırlığı vardı, son dönemde getirilen kurallarla teminat sepetinin sabit faizli DİBS enstrümanlarında yoğunlaşması amaçlanmıştı. Enflasyonun yüksek olduğu bir ortamda bankalar TÜFEX’ler sayesinde aktif tarafında ciddi bir gelir sağlıyorlar. TÜFE’ye göre değişen getirilere sahip menkul kıymetler kamu açısından bir yük teşkil etmekte, bu nedenle son dönem teminatlandırma kurallarında TÜFE endekslilerden sabit faizli enstrümanlara doğru bir kayış olması isteniyor. Bu amaçla da TÜFE endekslilerin iskonto oranı %60’ten %70’e çıkarılmış görünüyor.
Grafiklerde bankaların TCMB nezdinde tuttukları teminat havuzu üç temel kalemde sunulmaktadır. TCMB’deki teminat sepetleri incelendiğinde sabit kuponlu, iskontolu, değişken kuponlu ve TLREF’e endeksli menkul kıymetlerin DİBS sepeti içindeki payının önemli ölçüde arttığı, TÜFE’ye endeksli DİBS’lerin ise azaldığı görülmektedir. Not: DİBS sepeti sabit kuponlu, iskontolu, değişken kuponlu ve TLREF’e endeksli menkul kıymetlerden oluşurken; diğer aktifler altın ve döviz DİBS, eurobond, efektif ve döviz mevduatı, altın teminat mevduatı, VDMK/ITMK ve yabancı ülke tahvil ve bonolarından oluşmaktadır. Kaynak: TCMB
TÜFE endeksli menkul kıymetlerde faiz değişken oluyor. Bu tabii bankaların da yüksek enflasyon döneminde bilanço korumasında önemli bir yer oluşturmuştu, çünkü TÜFE yükseldikçe bankalar daha fazla getiri elde ediyorlardı. Hazine bir süredir zaten dövize endeksli ihraç yapmıyor, yurtdışı Eurobond ihracı yapıyor. Yurtiçinde de daha fazla sabit getirili menkul kıymet ihraç ederek iç borç servisini kontrol edecektir. Son düzenleme de, Ağustos ayındaki düzenlemeye benzer şekilde TÜFEX’leri bankalar açısından daha az cazip hale getirmeyi ve menkul kıymetlerde ağırlığı sabit getirili devlet tahvillerine ağırlıklandırmayı amaçlamaktadır.
Merkez Bankası’nın yayınladığı “Para Politikası ve Liraizasyon Stratejisi 2023” metni ile Hazine ve Maliye Bakanı Sn. Nureddin Nebati’nin açıklamalarında mevcut politikaların devamına referans verilmekteydi. Yıl ortasında bir seçimin olacağını ve seçim sonrasında para politikasının sonuçlara bağlı olarak değişim ve dönüşüm görme ihtimalinin de olabileceğini hesaba katmak gerektiğini hatırlatmak isteriz.
Kaynak: Tera Yatırım-Enver Erkan
