Kutuplar üzerine çalışan bilim insanları, genç kutup meraklılarıyla Trabzon’da buluştu. 1 Aralık Dünya Antarktika Günü’nde 6. Ulusal Kutup Bilimleri Çalıştayı düzenlendi.
“Sefer sonuçları masaya yatırıldı”
Cumhurbaşkanlığı himayelerinde ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uhdesinde “Ulusal Kutup Bilim Programı 2018-2022” kapsamında yürürlüğe giren ve TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Kutup Araştırmaları Enstitüsü (TÜBİTAK MAM KARE) tarafından 2017 yılından bu yana organize edilen Ulusal Kutup Bilimleri Çalıştayı’nın 6.sı, Karadeniz Teknik Üniversitesi’nde (KTÜ) gerçekleştirildi. İki gün süren çalıştayda ulusal kutup bilim seferlerinden elde edilen sonuçlar masaya yatırıldı. Çalıştayda 1 Aralık Dünya Antarktika Günü nedeniyle kutlamalar da yapıldı.
“Farkındalıktan öte zorunluluk”
KTÜ Atatürk Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilen açılış oturumunda TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal’ın video mesajı yayınlandı. Mesajinda, kutup bölgelerinde bulunan deniz buzlarının ve buzulların erimesinin uyarı niteliğinde olduğunu belirten TÜBİTAK Başkanı Mandal “Birkaç yıl önce farkındalık odaklı bir süreç yürütülürken, iklim değişikliğinin beraberinde getirdiği güçlüklerle birlikte bu alanda çalışma gerçekleştirmek artık farkındalıktan öte zorunluluk haline gelmiştir” dedi.
“3 küresel konumlama sistemi”
Mandal, ulusal kutup bilimleri faaliyetleri kapsamında, Antarktika kıtasına 2017 yılından bugüne 6 ulusal sefer, Arktik bölgesine de 2019 yılından bugüne 2 ulusal sefer düzenlediklerini kaydederek “Antarktika’da 2019 yılında geçici bilim kampımızı hayata geçirdik. Otomatik Meteoroloji Gözlem istasyonumuzu kurduk ve 3 küresel konumlama sistemi istasyonumuzu da kurarak veri almaya başladık.” diye konuştu.
Bu yılın Şubat ayında da 6. Ulusal Antarktika Bilim Seferi’ni başarıyla tamamladıklarını anlatan Mandal, “Şu anda da 2023 yılında gerçekleştireceğimiz 7. Ulusal Antarktika Bilim Seferi hazırlıkları için hummalı bir çalışma yürütüyoruz. Kıtada uzun dönemli bilimsel çalışmaların anahtarı niteliğindeki diğer bir önemli husus ise, Antarktika’da kurulması planlanan kalıcı bilim istasyonumuzun hayata geçirilmesidir.” dedi.
“Antarktika günü mesajı”
TÜBİTAK MAM İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik Başkan Yardımcısı ve TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Müdür Vekili Prof. Dr. Burcu Özsoy da yaptığı konuşmada, bu çalıştayda öncekilerden farklı olarak gelecekte bilim insanı olmaya aday öğrencilerin yapmak istediği veya heveslendiği çalışmaları sunabildiklerini söyledi.
Çalıştayın Antarktika Günü’nde düzenlenmesi nedeniyle de önemli olduğunu vurgulayarak “Antarktika barışa ve bilime adanmış, dünyada hiçbir ülkeye ait olmayan tek kıta. 1 Aralık günü bu anlaşmanın da imzalandığı gün. Gelecekte bilim insanı olmaya aday tüm katılımcılarla biz bu günü beraber kutlamak istedik.” dedi.
“KTÜ ev sahipliğinde”
KTÜ Rektörü Prof. Dr. Hamdullah Çuvalcı da küresel iklim değişikliğinin etkilerinin günlük hayatımızda hissedilmeye başladığını belirterek kutup çalışmalarının önemine değindi ve KTÜ olarak hem kutup çalışmalarına hem de çalıştayın düzenlenmesine destek olmaktan dolayı mutlu olduklarını ifade etti.
2 binden fazla kişinin katıldığı çalıştayda 300’den fazla bilim insanı, yaklaşık 100 finalist ve pek çok akademisyen, öğrenci ve öğretmen bir araya geldi. Çalıştayda 172 bildiri kabul edildi, bunlardan 87’si sözlü, 85’i de poster sunumu olarak gerçekleştirildi.
“Antarktika’ya nasıl gidilir?”
Çalıştayın ortaokul öğrencilerine açık bölümüne katılarak projesini sunan 10 yaşındaki Alina Aslıhak “Ben burada Antarktika Bilim Seferleri lojistiğine yönelik bir farkındalık oluşturmayı amaçlıyorum. Benim projem Antarktika’ya nasıl gidilir, Antarktika’ya gidilirken neler götürmeliyiz, bunları konu alan bir araştırma. insanları bilinçlendirmek için yapılan bir proje. Buradaki sunumlarda krillerden bahsetmişlerdi, krilleri araştırmak için ayrı bir alet var; penguenleri tutmak için de ayrı bir alet var” diye konuştu.
“İklim değişikliğinin penguenlere etkisi”
10 yaşındaki Melih Miraç da “Benim projem küresel iklim değişikliğinin penguenlere olan etkisiyle ilgili. Ozon tabakası inceldiği zaman, penguen popülasyonunda azalış oluyor. Biz insanlar bu durumu engellemek için pek çok şey yapabiliriz. Deodorant kullanımını bırakabiliriz, toplu taşıma araçlarını kullanabiliriz. Mesafe yakınsa yürüyebiliriz, bisiklete binebiliriz. Bu hem bizim için hem de çevremiz için sağlıklı.” dedi.
Miraç’ın kutuplara ilgi duyan yaşıtlarına, “Kutuplarla ilgili yanlış bilinen bir şey var, ben de başlarda yaptım bu hatayı. Antarktika ile Arktik farklı yerler. Penguenler Antarktika’da yaşıyor, kutup ayıları ise Arktik’te bulunuyor” hatırlatması yaptı.
Çalıştaya Samsun’dan katılan Defne Yıldırım da “Burada olmak bizim için çok güzel bir duygu, projelerimizi buradaki insanlara anlatma imkanı elde ediyoruz. Daha önce kutuplarda bulunmuş, oranın iklimini bilen insanlarla konuşup tartışıp bir sonraki senenin projelerini geliştirme fırsatı elde ediyoruz. Biz de Antarktika’da bulunmayı ve yaptığımız projeyi orada denemeyi çok istiyoruz. Zaten bir sonraki sene için hedeflerimizin başında da bu geliyor.” dedi.
“1 Aralık kutlamaları”
Çalıştayda TÜRKSAT ve Anadolu Ajansı stant açarak katılımcılara kutup bölgeleri üzerine yaptığı çalışmaları aktarırken Arktik ve Antarktika bölgelerini kapsayan resim sergisi de ziyaretçilerden büyük ilgi gördü. Çalıştayda 1 Aralık Antarktika Günü kutlamaları kapsamında Kahoot Bilgi Yarışması ve konserler de düzenlendi.
