İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), 1928 yılında Atatürk’ün emriyle kurulan, içinde Türkiye’nin ilk Bahçıvanlık Okulu’nu barındıran tarihi Büyükdere Fidanlığı’nı yeniden canlandıracak projeyi başlattı. Fidanlık için, “150 Günde 150 Proje” maratonu kapsamında temel atma töreni düzenlendi. Törende; İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, Sarıyer Belediye Başkanı Şükrü Genç ve İBB Park Bahçe ve Yeşil Alanlar Daire Başkanı Prof. Dr. Yasin Çağatay Seçkin birer konuşma yaptı.
Konuşmasında, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun ikinci yüzyılına yaklaştığımızı hatırlatan İmamoğlu, Mustafa Kemal Atatürk’ün, “Cumhuriyet değerlerine, kazanımlarına elbette sahip çıkmak sorumluluğumuz var. Bu yüzyılda neleri başardık, neleri başaramadık noktasında değerlendirme yapma sorumluluğumuz var. Cumhuriyet’imizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ü anlayabilmek, hatta onun gibi bu Cumhuriyet’i yüceltebilmek, daha da yukarıya taşımak. Ki Atatürk bunu defalarca ifade etmiştir. Yani aslında, ‘Sizler daha iyisini yapacaksınız’ noktasında bize sorumluluk yüklemiştir. O bakımdan bütün bunları sorgulayıp, neleri yapabildik, neleri yapamadık kısmına bakmak lazım. Sorgulamalıyız. Büyüklere Fidanlığı da aslında sorgulama açısından çok anlamlı bir yerde, çok anlamlı bir noktada duruyor. Buraya bakıp; acaba başımızı öne eğmeli miyiz? Utanmalı mıyız? Gurur mu duymalıyız? Ne yapmalıyız? Türkiye’nin ilk meyve bahçesi ve fidanlığının garaj ve açık otopark haline gelmesine yol açan, tabiri caizse bir depolama alanı gibi karanlık bir hale getirilmesini sağlayan süreci iyi tahlil etmeliyiz” dedi.
1928’de kurulan, 1936’da içerisinde Bahçıvanlık Okulu kurulan alanın, 2000’li yıllarda İBB Yol ve Bakım Onarım Müdürlüğü’nün saha garajı ve açık otopark haline getirildiği bilgilerini paylaşan İmamoğlu, “Geçmişe dönük, ‘Biz maneviyatımızı hassasiyetle korunuz, geliştiririz ve bugünün nesline, geleceğe de iz bırakacak bir şekilde taşırız’ yerli ve milli duygusunun nasıl taşındığına dair bir aynadır Büyükdere’deki bu fidanlık. Ve biz bunu, tarihi yarımadanın her noktasında yaşıyoruz. Fetih yapılmadan önce orada kurulmuş bir dergahı gün yüzüne çıkartırken halini gördüğümüzde, çok affedersiniz çöplük halindeki türbeleri temizlerken -daha niceleri var ortaya çıkaracağımız- bu bağlamda aslında maneviyata, geçmişimize, mirasımıza nasıl sahip çıkmışız? Bence Atatürk emriyle kurulan bu fidanlığın, mutlaka o anlamda değerlendirilmesi, röntgeninin çekilmesi lazım” ifadelerini kullandı.
“Sadece Büyükdere Fidanlığı bile bir ihmalin ve görmezden gelmenin hikayesini bize sunuyor” diyen İmamoğlu, “Biz; Atatürk’ün mirası, Cumhuriyet’imizin mirası noktasında, Büyükdere Fidanlığı’nın hikayesinde çok güçlü, pırıl pırıl yeni bir sayfanın açıldığını bütün Sarıyer’e, İstanbul’umuza ve hatta Türkiye’mize müjdelemek isterim. Temelini atıp, başlatacağımız bu alan, aynı zamanda pırıl pırıl bir yeşil alan, yeniden aktif üretim yapılan bir alan, bahçıvan yetiştirilen bir merkez haline gelecek. İstanbul’a, içerisinde kentsel üretim fonksiyonlarını da barındıran çok değerli bir yeşil alanı kazandıracağız” şeklinde konuştu.
Büyükdere Fidanlığı’nı, tarihi bir mirası canlandırma hedefiyle yenileyeceklerine dikkat çeken İmamoğlu, şunları söyledi:
“Çok değerli bir adım bu. Ama bununla sınırlı kalmayacağız. Bugünün çok ihtiyacı olan burada, bir de tohum merkezi kuracağız. Bu çok önemli bir şey. Tarihi bir adım atıyoruz aslında. Burada, bu merkezde; yerel tohumlar, soğutmalı depolarda uzun süreli olarak muhafaza edilecek. Bir gen merkezi gibi. Merkeze gelen bu tohumlar, yine aynı alanda üretim parselleri ve seralarda ekilerek üretimleri sağlanarak, çoğaltılacak. Sebze grubundan edilen fideler ve diğer tohumlar, buradan halkımıza ve çiftçilerimize de ayrıca ücretsiz olarak dağıtılacak. Büyükdere Fidanlığı’na gelen herkes hem aktif hem kaliteli bir yeşil alandan yararlanma imkanına sahip olacak. Hem de Cumhuriyet’in doğanın, yaşamın, insanlarımızın bu ülke için ne kadar anlamlı ne kadar önemli olduğunu bir kez daha burada hissedecek. Buradaki bahçıvanlık okulu da bu alanda eğitim almak isteyen her vatandaşımıza, çok özel bir eğitim de veriyor olacak.”
Fidanlığı ilk etabının 19 Mayıs 2023’te, tamamının ise 29 Ekim 2023’te halkın kullanımına açılmasının planlandığını belirten İmamoğlu, şöyle konuştu:
“Cumhuriyet, bizim için önemli. Yokluktan varlık üretme ve bu ülkeye değer katma davasıdır, Cumhuriyet. Onun için Büyükdere Fidanlığı, aslında bunun bir eğitimi de aynı zamanda. Cumhuriyet’in bu mirasını hep birlikte koruyacağız. Biz, 85 milyon insanımızla Cumhuriyet’in, Atatürk’ün maddi manevi bütün mirasına sahip çıkarak, koruyarak genişletip, ilerleteceğiz. Bu tür alanlar, onların özgürlük alanları olacak. Yani Cumhuriyet’in ‘hayırsız mirasyedileri’ asla olmayacağız biz. Biz, bu Cumhuriyet’in hayrına, bereketine inanan insanlarız.”
Sarıyer’in hizmet anlamında, Ekrem İmamoğlu ile birlikte İBB ile tanıştığını kaydeden Genç, “Bugün temeli atılan bu proje, bize umudun her zaman var olduğunu, yeşereceğini anlatıyor. O nedenle umutsuz olmaya hiç gerek yoktur. Proje, aynı zamanda İstanbul’un kişi başına düşen yeşil alan miktarını artıran çok önemli bir proje. Atatürk Kent Ormanı alanı gibi, yıllarca atıl bırakılan, Sarıyer ve İstanbullu vatandaşlara ihanetin sonunu getirdik. Emeği geçen herkese ve İBB Başkanı sevgili Ekrem İmamoğlu kardeşime çok teşekkür ediyorum” ifadelerini kullandı.
Prof. Seçkin de konuşmasında, projeyle ilgili detaylı bilgiler verdi. Prof. Seçkin’in paylaştığı bilgilere göre; Atatürk’ün isteği ile 1928 yılında kurulan ve 1997 yılında faaliyetleri duran Büyükdere Fidanlığı ve Bahçıvanlık Okulu, yıllar içinde büyük tahribatlara uğradı ve kullanılamayan bir vaziyete büründü. 2001 yılında İstanbul İl Özel İdaresi tarafından kapatılan, 2013 yılında İBB mülkiyetine geçen Büyükdere Fidanlığı; 2022 yılında bahçıvanlık okulu işlevinin yanı sıra farklı fonksiyonlar da eklenerek projelendirildi. 180.000 metrekare alanda tasarlanmış proje kapsamında, Büyükdere Fidanlığı’nın tarihi değerleri korundu ve İstanbullulara, kentsel üretim fonksiyonlarının da içinde bulunduğu yeni yeşil alan kazandıracak bir tasarım projesi hazırlandı. Doğal yapının korunduğu proje içeriğinde alacak tasarımlar, şunlar olacak:
Bahçıvanlık Okulu
Kütüphane
Tohum Merkezi
Kafeterya, Restoran
Çocuk Oyun Alanı
Etkinlik Alanı
Kaykay Pisti
Basketbol Sahası
Bisiklet- Yaya Yolları
Otopark
WC
