ISM imalat anketi, ekim ayında 50 ile flört ederek 50,2 ile (medyan tahmin 50) başa baş seviyesinin hemen üzerinde geldi. Böylece sanayi sektörü 50,9 olan bir önceki endeks değerinden biraz daha ivme kaybetmiş oldu. PMI, Mayıs 2020’den bu yana en düşük seviyeye düştü. Tabii verilerin içinde gizlenen ayrıntılar, psikolojik 50 seviyesinden daha önemli.
Alt kalemlere bakacak olursak; Stoklar 55.5’ten 52.5’e düştü ve artış hızında gerilemeye işaret etti. Üretim 50,6’den 52,3’e, yeni siparişler 47.1’den 49.2’ye, istihdam ise 48,7’den 50’ye yükseldi. İstihdam, siparişler ve üretimdeki yükseliş bu zayıf manşet verinin altında dikkat çekici bir olumlu ayrıntı. Diğer yandan yeni siparişler artmasına rağmen halen daralma bölgesinde. Manşetteki düşüş büyük oranda daha iyi tedarik zinciri performansına odaklı ve bu da genel endeks için olumsuz, ancak daha tercih edilir bir sinyal olmasını sağlıyor. Tedarikçi teslimatları, 2009’dan bu yana en düşük seviye olarak 52.4’ten 46.8’e düştü. Bu da elbette tedarik zinciri ile alakalı bir durumdan ileri gelmekte. Müşteri stokları 41.6’da değişmedi. Ödenen fiyatlar, Mayıs 2020’den bu yana en düşük seviye olarak 51,7’den 46.6’ya düştü. Emtia fiyatları ve nakliye ücretleri elbette bu kalemde etkilidir. Bekleyen siparişler 50.9’dan 45.3’e, yeni ihracat siparişleri 47,8’den 46,5’e (daralma derinleşti ve resesyona giden küresel ekonominin yansıması), ithalat 52.6’dan 50,8’e düştü.
Bölgesel anketler 50’ye yakın endeks değerlerine işaret ediyor… Kaynak: Bölgesel Fed bankaları, ISM, Bloomberg Economics
Şimdiye kadar mevcut olan dört büyük bölgesel Fed imalat anketinden üçü, ISM’e kıyasla Ekim ayında zayıfladı. Rahatlatıcı unsurlar olarak katılımcıların tedarikçilerden daha iyi teslimat süreleri bildirmesi (tedarik zinciri açısından olumlu) ve mal sektöründeki dezenflasyonist eğilimleri (enflasyon görünümü açısından olumlu) verebiliriz. ISM’nin ekonomi genelinde resesyon sinyali vermesi için düşük 40 aralığına bir düşüş gerekir, ancak 50’nin altına bir kayma da elbette durgunluk spekülasyonlarını artıracaktır.
Fed açısından bakacak olursak; kasım toplantısı açısından bir değişiklik algısı yok. Aralık’ta 50 baz puanlık bir Fed artışı 75’ten daha olası.
Kaynak: Tera Yatırım-Enver Erkan
