İlk kuğu sayım kayıtlarına 1186’da rastlanan İngiltere’de bu tarihten beri her yıl temmuz ortasında ülkedeki kuğuların sayımı, gelişim ve sağlık kontrolü ile işaretlenmesi yapılıyor.
Geçmişte kuğu, 10 kilogramlık ağırlığıyla ziyafetlerin vazgeçilmez bir yiyeceğiydi. Önemli bir av hayvanı da olan kuğular varlıklı kişiler tarafından korunuyor ve sahipleniliyordu.
Sahipli bir kuğunun avlanması, avcının ağır cezalara çarptırılmasına neden olurken, farklı kişilere ait kuğuların çiftleşmesiyle doğan yavrular ise sahipleri arasında paylaştırılıyordu.
Kuğu sahipleri, neslin devamı için bazı yavruları serbest bırakırken bir kısmını da ziyafetler için saklıyordu.
Hangi kuğunun kime ait olduğu ise 12. yüzyıldan beri ülkede çeşitli yöntemlerle saptanıyor.
Günümüzde ayaklarına takılan numaralı kelepçelerle işaretlenen kuğuların geçmişte ise gagalarına şekiller çiziliyordu.
THAMES KUĞULARI KRAL VE İKİ ŞİRKETE AİT
İngiltere’yle ilgili doğru bilinen yanlışlardan biri de kral ve kraliçelerin ülkedeki tüm kuğuların sahibi olduğu bilgisi.
Bugün Kral Charles, yalnızca işaretlenmemiş sessiz kuğuların sahibi.
Geçmişte birçok kişi ve şirket kuğu sahibiyken bugün yalnızca Kraliyet, Dyers ve Vintners şirketleri ayrıca Ilchester ailesinin kuğuları bulunuyor.
Kraliyet, Dyers ve Vintners şirketleri 350 kilometre uzunluğundaki Thames Nehri üzerindeki kuğulara sahipken, Dorset bölgesinde yer alan Abbotsbury’deki kuğular ise Ilchester ailesine ait.
Geleneksel kuğu sayımı da her yıl Thames Nehri’nin Sunbury ile Abingdon arasında kalan 130 kilometrelik bölümünde yapılıyor. Sayıma Kraliyet temsilcileri ve kuğu sahibi iki şirket yetkilileri katılıyor.
Dyers ve Vintners şirketlerinin 15. yüzyıldan bu yana kuğu sahibi olduğu biliniyor.
Sayım işleminde turuncu gagalarıyla diğer türlerden ayrışan sessiz kuğular ile Dyers ile Vintners’e ait kuğular sayılıyor. İşaretsiz kuğular ise Kral’ın malı sayılarak işaretlenmeden salıveriliyor.
DUNKERQUE TAHLİYELERİNDEN THAMES’TE KUĞU SAYIMINA
Saksonların Thames Nehri üzerinde seyahatte kullandığı 6. yüzyıl kayıklarının replikalarıyla yapılan sayım işlemine 31 yıldır Kral’ın Kuğu İşaretleyicisi unvanıyla David Barber başkanlık ediyor.
Barber başkanlığındaki kayıklar kürekle çekilse de sayım ekibi bazı noktalarda motorlu teknelere biniyor. Bu teknelerden ikisi bugün üzerinde İngiltere bayrağında yer alan St. George haçı ile Fransa’daki Dunkerque kentinin armasını taşıyor. St. George haçı yalnızca devlete ve orduya ait gemilerde kullanılıyor. Bu haçın söz konusu iki özel teknede bulunmasının sebebi ise İkinci Dünya Savaşı’nda yapılan Dunkerque tahliyelerine katılması.
İngiliz halkı ve ordusu, 26 Mayıs-4 Haziran 1940’ta 338 bin müttefik askerini özel tekne, balıkçı gemileri ve askeri gemilerden oluşturan 693 gemiyle kurtardı. O günlerde Manş Denizi’ni geçen özel deniz taşıtlarından bugün yalnızca ikisi hayatta ve onlar da Thames Nehri’nde kuğu sayımında kullanılıyor.
“30 YIL BOYUNCA KRALİÇE’NİN KUĞU İŞARETLEYİCİSİYDİM”
Barber, 30 yıl boyunca Kraliçe’nin Kuğu İşaretleyicisi unvanıyla Thames Nehri üzerinde kuğu sayımlarına başkanlık etmiş ancak son bir yıldır Kral’ın Kuğu İşaretleyicisi unvanıyla görevini sürdürüyor.
“Majesteleri Kral’ın Kuğu İşaretleyicisiyim. Sürekli ‘Kraliçe’nin’ diyorum çünkü 30 yıl boyunca Kraliçe’nin Kuğu İşaretleyicisiydim” diyen Barber, şapkasında takılı kuğu tüyü ve kırmızı ceketiyle sayım işlemine katılıyor.
Sayım işlemine tarihi ismi olan, “kuğu kaldırma” deniyor çünkü kuğular kayıkların oluşturduğu çemberin içinde sıkıştırılarak kaldırılıyor ve kıyıya çıkarılıp kontrolleri yapılıyor.
Londra’nın batısındaki Maidenhead kentinin Cookham köyünde yaptıkları sayım işleminde konuşan Barber, “Bugün kimse kuğu yemiyor ve hepsi koruma altında. Kuğu kaldırma artık tamamen koruma ve eğitim amacıyla yapılıyor” diye konuştu.
Sayıma çevre okullardaki öğrencilerin katıldığını ve onlara kuğular hakkında bilgiler verdiklerini kaydeden Barber, son yıllarda kuş gribi nedeniyle yüzlerce kuğunun telef olduğunu söyledi.
“Bu sabahtan itibaren yalnızca 4 yavru sayabildik. Geçmişte bir günde 4-5 aile sayardık” diyen Barber, 31 yıldır yaptığı mesleğinde birçok Kraliyet ailesi üyesini ağırladığını ifade etti.
“KUĞU NÜFUSU CİDDİ BİR TEHLİKE YAŞIYOR”
Kuğu sayımına dünyanın en eski bilim topluluğu olan Royal Society üyesi, Oxford Üniversitesi Zooloji Bölümü’nden Prof. Dr. Christopher Perrins de katılıyor. Perrins, sayımlar kapsamında üremeye yönelik çalışmaların da takip edilebildiğini anlattı.
Bugün Thames’teki kuğu nüfusunun çeşitli nedenlerle azaldığına işaret eden Perrins, şöyle konuştu:
“30 yıl önce kuğu nüfusunda büyük bir düşüş yaşanıyordu. Bunun ana sebebi ise oltaları dibe batıran kurşunun kuğuları zehirlemesiydi. Kuğular bunları yiyordu ya da oltalara dolanıyordu. Bu yüzden İngiltere’de kurşunlu oltalar yasaklandı. Nüfus o günden bu yana artıyordu ancak birkaç yıldır kuş gribi yüzünden kuğu nüfusu ciddi bir tehlike yaşıyor. Thames’te artık daha az kuğu var.”
Kuğu nüfusunun artması için çalışmalar yürütüldüğünü dile getiren Perrins, kuğu sayımının neden her yıl temmuzda yapıldığını da anlattı.
Yetişkin kuğuların bu dönemde kışlık tüylerini döktüğü için uçamadığını belirten Perrins, ayrıca yetişkin kuğuların uçamayan yavrularıyla toplu halde gezdiğini kaydetti.
Perrins, bir kuğuda vücut ağırlığının onda biri oranında tüy bulunduğunu, yavru kuğuların ise yumurtadan çıktıktan sonra 4-5 ay uçamadığını sözlerine ekledi. (AA)
