Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Fener Rum Patrikhanesi’ni ‘Ekümenik Patrikhane‘ olarak tanımlayarak, Ukrayna heyetinin bu patrikhaneye gerçekleştirdiği son ziyaretin ‘verimli‘ geçtiğini ifade etmişti.
Bu açıklama, Lozan Anlaşması‘na aykırı olma ve laiklik ilkesini görmezden gelme gibi egemenlik ihlal girişimleri nedeniyle Türkiye’de tepki topladı.
Türk Ortodoks Patrikhanesi’nden tarihi işaret eden sert tepki
Zelenskiy’in açıklamalarına Türk Ortodoks Patrikhanesi’nden sert tepki geldi. Patrikhane Basın Sözcüsü Selçuk Erenerol, yaptığı açıklamada, “Hain içeriden olunca kapı kilit tutmaz. Oturduğunuz koltukları bahşeden Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Atatürk’ün ‘hıyanet yuvası’ olarak adlandırdığı yeri yüce Türk hukukun üstünde tutarsanız ne yurtta ne de cihanda sulh olmaz. Liyakatsizlik değil; kasıttır bu” ifadelerini kullandı.
Tarihi arka plan: Çatışan patrikhaneler
İstanbul Fener Rum Patrikhanesi, 1920‘lerde Türkiye’nin Milli Mücadele harekete karşı Anadolu’da ilerleyen Yunan kuvvetlerini desteklerken, Türk Ortodoks Patrikhanesi ise Milli Mücadele boyunca Anadolu’daki çalışmaları destekleyen bir kurum olarak öne çıktı. Türk Ortodoks Patrikhanesi, Mustafa Kemal Atatürk’ün ‘Baba Eftim’ olarak anılan kurucusu tarafından yönetilmiş ve Türkiye Cumhuriyeti’ne bağlılığını sürdürmüştü.
Fener Rum Patrikhanesi hukuki olarak Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına bağlı bir dini kurum olmasına rağmen, idari açıdan Fatih Kaymakamlığı ve İstanbul Valiliği’ne bağlı olarak faaliyet göstermektedir.
